Việc các nhà lập pháp Mỹ đã "đóng băng" hợp đồng chuyển giao chiến đấu cơ F-35 thế hệ V cho Thổ Nhĩ Kỳ khiến chính quyền Ankara rất tức giận. Lý do là Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống phòng không S-400 của Nga.
Chiến đấu cơ F-35 của Mỹ. Ảnh: AP
Theo báo Washington Times (Mỹ), lệnh cấm nói trên được đưa vào dự luật ngân sách quốc phòng Mỹ tài khóa 2019 và đã được lưỡng viện quốc hội Mỹ thông qua. Dự luật này sẽ được chuyển lên Nhà Trắng để Tổng thống Donald Trump xem xét và ký.
Theo đó, quá trình chuyển giao chiến đấu cơ đa năng F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị hoãn đến khi Lầu Năm Góc "đánh giá một sự thay đổi đáng kể về việc Thổ Nhĩ Kỳ tham gia chương trình hợp tác F-35, trong đó không loại trừ khả năng loại Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chương trình này" – giới lập pháp Mỹ nêu rõ.
Ngoài ra, giới chức lập pháp Mỹ còn yêu cầu trả tự do ngay lập tức cho mục sư Mỹ Andrew Brunson và "những công dân Mỹ khác bị giam giữ sai trái hoặc bất hợp pháp ở Thổ Nhĩ Kỳ".
Được biết, mục sư Brunson bị bắt giam với cáo buộc gián điệp và hỗ trợ các nhóm khủng bố. Theo các công tố viên Thổ Nhĩ Kỳ, ông Brunson bị nghi là hợp tác với giáo sĩ Fethullah Gulen nhằm lật đổ Tổng thống Recep Tayyip Erdogan vào năm 2016. Ngoài ra, ông Brunson còn bị cáo buộc hỗ trợ Đảng Công nhân Kurd (PKK) vốn đã bị đặt ra ngoài vòng pháp luật.
F-35 từ lâu vốn được sử dụng như một quân bài địa chính trị giữa Washington và Ankara, giới lập pháp Mỹ tìm cách gia tăng sức ép lên Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến mối quan hệ quốc phòng ngày càng gắn kết của nước này với Nga. Tuần trước, một quan chức hàng đầu của Mỹ đã cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ về "hậu quả nghiêm trọng" liên quan đến hợp đồng mua bán các vũ khí chống tên lửa giữa nước này với Nga. Theo quan chức này, Ankara sẽ đối mặt với lệnh trừng phạt của Mỹ ngay khi hợp đồng mua bán vũ khí giữa họ với Nga được xúc tiến.
"Chúng tôi muốn đảm bảo rằng các hệ thống vũ khí mà đồng minh chúng tôi mua được vẫn luôn hỗ trợ những đồng minh khác của chúng tôi. Chúng tôi muốn Thổ Nhĩ Kỳ biết được những hậu quả nghiêm trọng khi mua vũ khí từ Nga" – quyền Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về quân sự - chính trị Tina Kaidanow tuyên bố.