Bà Phan-Gillis, một nữ doanh nhân người Mỹ gốc Việt hiện đang bị giam giữ trái phép tại Trung Quốc từ năm ngoái. Được biết bà đang đi thăm Trung Quốc cùng với một phái đoàn đến từ Mỹ thì bất ngờ bị giới chức Trung Quốc bắt giữ vì nghi là gián điệp. Vụ việc bà Phan-Gillis bị bắt giữ trái phép đã gây chấn động cả cộng đồng người Việt tại Houston.
Nữ doanh nhân Mỹ gốc Việt Sandy Phan-Gillis (giữa) bị cầm giữ ở Trung Quốc từ năm ngoái vì cáo buộc tội gián điệp.
Một ủy ban của Liên Hiệp Quốc nói nữ doanh nhân Mỹ Sandy Phan-Gillis, bị cầm giữ ở Trung Quốc từ năm ngoái, đã bị giam cầm một cách tùy tiện, và phải được trả tự do hoặc cho phép có tư vấn pháp lý.
Trong một phúc trình công bố tuần này, Ủy ban Điều Tra Liên Hiệp Quốc về giam giữ người tùy tiện (WGAD) nói rằng “những tiêu chuẩn quốc tế về quyền được xét xử công bằng và quyền được tự do và an toàn” đã không được tuân thủ.
Bà Phan-Gillis, người điều hành một công ty tư vấn có mục đích tạo điều kiện cho sự hợp tác làm ăn giữa các công ty Mỹ và Trung Quốc, đang đi thăm Trung Quốc cùng với một phái đoàn đến từ thành phố Houston, bang Texas, hồi tháng 3 2015 thì bị các giới chức Trung Quốc câu lưu tại vùng biên giới giáp với Macau. Bà bị tố cáo là gián điệp.
Bà Phan-Gillis bị giam cầm trong 6 tháng tại một địa điểm bí mật trước khi được chuyển tới một trung tâm tạm giam ở khu vực Quảng Tây ở miền Nam, nơi thoạt tiên bà bị biệt giam. Bà không được tiếp xúc với luật sư và không thể liên lạc với gia đình từ tháng 9 năm 2015, theo phúc trình Liên Hiệp Quốc.
Tòa Bạch Ốc hồi tháng 9 cho hay là đang theo sát trường hợp bà Phan-Gillis và đã đặt những câu hỏi trực tiếp với nhà cầm quyền Trung Quốc.
Vụ bắt giữ bà Phan-Gillis đã gây chấn động cho cả cộng đồng người Việt và cộng đồng người Hoa ở thành phố Houston. Mặc dù bà Phan-Gillis là người gốc Hoa, bà sinh ra ở Việt Nam và đến Mỹ từ nước này trong tư cách tị nạn cách đây 40 năm. Trường hợp này đã được chú ý trở lại trước chuyến đi của Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon tới Bắc Kinh vào tuần sau.
hoalyly@vietbf sưu tầm