Sau khi ông Antonin Scalia đột ngột qua đời hồi giữa tháng 2, Mỹ đă khẩn trương t́m kiếm những ứng viên để thay thế vị trí thảm phán tối cao ṭa án Mỹ. Trong những ứng viên này, bà bà Jacqueline Nguyen, nữ thẩm phán gốc Việt ở California được coi là ứng viên sáng giá. Tiếc thay, bà lại không có tên trong 5 ứng viên tiềm năng trong ṿng phỏng vấn cuối cùng.
Reuters dẫn một nguồn tin thông thạo vấn đề cho hay những người đang được cân nhắc gồm các thẩm phán liên bang Sri Srinivasan, Jane Kelly, Ketanji Brown Jackson, Paul Watford và Merrick Garland. Họ là những cái tên có khả năng thay thế ông Antonin Scalia, thẩm phán tối cao qua đời đột ngột hồi giữa tháng hai.
5 người được cho là lọt vào danh sách các ứng viên tiềm năng rút gọn, nhưng nguồn tin trên cho hay họ chỉ là những người hiện được xem xét.
Trước đó, bà Jacqueline Nguyen, 50 tuổi, được kỳ vọng là một trong các ứng viên mà Tổng thống Barack Obama có thể cân nhắc lựa chọn vào chiếc ghế thẩm phán tối cao đang bỏ trống.
Bà Nguyen sinh năm 1965 ở Đà Lạt, Việt Nam. Bà theo gia đ́nh sang Mỹ định cư khi mới 10 tuổi. Bà tốt nghiệp chuyên ngành tiếng Anh và luật, từng công tác tại Văn pḥng Chưởng lư Mỹ và Ṭa Cấp cao hạt Los Angeles.
Tháng 5/2012, sau khi được ông Obama đề cử, bà Nguyen được thượng viện phê chuẩn làm thẩm phán Ṭa phúc thẩm Liên bang khu vực 9, bao gồm toàn bộ miền Tây nước Mỹ với 9 bang và hai vùng lănh thổ. Bà là phụ nữ gốc Á đầu tiên phục vụ ở vị trí này và là nữ thẩm phán liên bang gốc châu Á-Thái B́nh Dương đầu tiên tại California.
"Thẩm phán Nguyen là một người tiên phong, thể hiện ḷng tận tụy xuất sắc cho dịch vụ công trong suốt sự nghiệp của ḿnh", ông Obama nói khi đề cử bà.
Theo đánh giá của Vox, tuy nhận được nhiều lời khen ngợi từ tổng thống và đồng nghiệp, bà Nguyen có bất lợi so với các ứng viên khác là bà chưa đưa ra nhiều quyết định lớn trong sự nghiệp công tác. Ngoài ra, bà từng nhận một số chỉ trích từ những người theo chủ nghĩa tự do khi bảo vệ cho một cảnh sát sử dụng súng điện với người vô tội năm 2008.
Ṭa án Tối cao là toà án liên bang cấp cao nhất tại Mỹ, có thẩm quyền trong việc giải thích Hiến pháp và có tiếng nói quyết định đối với các tranh tụng về luật liên bang. Ṭa bao gồm 8 thẩm phán và một chánh án (người đứng đầu ṭa). Họ được bổ nhiệm trọn đời bởi tổng thống Mỹ và do thượng viện phê chuẩn.
Các nhóm quan sát bên ngoài cho rằng ông Obama có khả năng cân nhắc một phụ nữ hoặc một thành viên từ nhóm người thiểu số ở Mỹ, và người này trước đó phải được phe đa số trong thượng viện phê chuẩn lên làm thẩm phán.
Việc tuyển chọn người thay thế ông Scalia đang gây ra một cuộc chiến phe phái ở Mỹ. Lănh đạo phe đa số tại thượng viện Mitch McConnell tuyên bố ông sẽ không tổ chức điều trần bất kỳ ứng viên nào do Obama, một thành viên đảng Dân chủ, đề xuất.
Phe Cộng ḥa đang kiểm soát thượng viện không muốn ư thức hệ của ṭa tối cao thiên tả và cho rằng việc lựa chọn nên diễn ra sau cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 8/11 tới.
Trong khi đó, các nghị sĩ Dân chủ tại thượng viện yêu cầu tổ chức bỏ phiếu về đề cử của ông Obama.
Bà Kelly, một luật sư ở bang Iowa, được xem là ứng viên mạnh nhất nhờ được thượng nghị sĩ Cộng ḥa Charles Grassley ủng hộ. Ông này là chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện, cơ quan tổ chức điều trần các ứng viên tiềm năng.
vbf @ sưu tầm