Vừa qua, thông tin về 3 tên tội phạm nguy hiểm vượt ngục tại Mỹ đã khiến nhiều người dân hoang mang. Trong số đó có 1 tên gốc Việt là Dương Bắc đã bị phía Mỹ trục xuất về quê hương từ năm 1998 vì nhiều tội danh nghiêm trọng. Tuy nhiên kể từ đó phía Việt Nam đã không chấp nhận cho ông Dương Bắc trở về với nhiều lý do.
Mặc dù từng vào tù ra khám nhiều lần, ông Dương Bắc – một trong ba tù nhân đã vượt ngục tại Quận Cam – đã không bị trục xuất về Việt Nam. Theo các tài liệu được phổ biến trong ngày thứ Ba liên quan đến cuộc truy nã Dương Bắc, Hossein Nayeri, và Jonathan Tiêu, công chúng được biết ông Bắc đã đến Mỹ năm 1991, tức là khi ông mới 18 tuổi. Nay phạm nhân này đã được 43 tuổi.
Ông có thẻ xanh nhưng chưa vào quốc tịch. Hồ sơ cho thấy trong 25 năm ở Mỹ, Dương Bắc đã bị truy tố những tội như trộm gia cư, bạo hành trong gia đình, toan tính cướp tài sản, và cướp xe. Khi đến Mỹ, Dương Bắc được cấp thẻ xanh và được xem là thường trú nhân. Vào năm 1995, ông ta bị kết tội trộm gia cư ở San Diego.
Ba năm sau, 1998, một thẩm phán yêu cầu trục xuất Dương Bắc ra khỏi Hoa Kỳ và cho ông ta về Việt Nam. Theo tài liệu của cơ quan thi hành luật Di Trú Và Quan Thuế (ICE) được phổ biến ngày thứ Ba, một hội đồng kháng án đã duy trì lệnh trục xuất.
Thế nhưng trong khoảng thời gian đó, Việt Nam đã thường xuyên bác bỏ những yêu cầu của Hoa Kỳ về việc nhận những người Việt bị trục xuất, và Việt Nam đã không cấp những giấy tờ cần thiết cho việc di chuyển người bị trục xuất từ Mỹ về Việt Nam.
Đến năm 2003, một lần nữa Dương Bắc nằm trong thẩm quyền của ICE. Thế nhưng trong năm sau ông ta được thả. Các viên chức di trú cho biết họ không thể nhốt một người vô thời hạn, ngoại trừ người ấy là một mối đe dọa cho an ninh quốc gia. Sau khi được thả năm 2004, và trong suốt một thập niên, Dương Bắc phải trình diện với các viên chức di trú theo một lịch trình được ấn định.
Đến năm 2008, Việt Nam đồng ý với Hoa Kỳ về việc cấp giấy tờ di chuyển cho những người bị trục xuất. Thế nhưng phía Việt Nam vẫn gây khó dễ cho người Mỹ, vì chỉ thỏa thuận nhận những người đã đến Mỹ từ ngày 12 tháng Bảy, 1995 trở đi. Ông Dương Bắc đã đến Mỹ trước đó, từ năm 1991.
hoalyly@vietbf sưu tầm