Kết thúc các cuộc hội đàm lịch sử nhằm bình thường hóa quan hệ ngày 22/1, Mỹ và Cuba đã không thể vạch ra được về thời gian mở lại các đại sứ quán ở nước đối tác. Tuy nhiên, 2 bên đã nhất trí sẽ tiếp tục gặp mặt để vượt qua những rạn nứt sâu sắc còn tồn tại.
Theo AFP, cả các quan chức Cuba và phái đoàn cao nhất của Mỹ tới thăm Cuba trong vòng 35 năm trở lại đây đều ca ngợi những kết quả đã đạt được trong các cuộc thảo luận mang tính chất bước ngoặt của họ, diễn ra khi cả 2 đang nỗ lực để khôi phục mối quan hệ đã bị đổ vỡ vào năm 1961. Bà Roberta Jacobson – trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về khu vực Mỹ Latin – nhìn nhận, các cuộc hội đàm mang tính chất “tích cực và hiệu quả”. Bà thông tin, 2 bên đã thảo luận về các vấn đề mang tính chất kỹ thuật cần phải thực hiện để mở lại các Đại sứ quán.
Song, 2 bên cũng thừa nhận vẫn còn những khác biệt sâu sắc. Họ cũng vẫn phải thảo luận về thời gian và địa điểm diễn ra các cuộc gặp tiếp theo. Bà Jacobson cho hay bà không thể nói chính xác việc mở đại sứ quán sẽ diễn ra vào thời gian nào, đồng thời cảnh báo sẽ phải mất nhiều thời gian mới đạt được mục tiêu lớn hơn trong quá trình bình thường hóa quan hệ này. “Đây là một phần trong một loạt các vấn đề phức tạp của quá trình bình thường hóa. Nó phản ánh những sự khác biệt đáng kể giữa 2 nước và sẽ tiếp tục được bàn thảo. Chúng tôi phải vượt qua hơn 50 năm quan hệ không dựa vào lòng tin” – bà Jacobson nói.
Nói về việc này, người đứng đầu phái đoàn đàm phán của Cuba Josefina Vidal nhấn mạnh, sẽ khó có thể mở lại Đại sứ quán Cuba ở Washington khi Havana vẫn có tên trong danh sách các nước tài trợ khủng bố của Mỹ và Mỹ vẫn tiếp tục duy trì cấm vận khiến cho Cuba không thể tiếp cận các dịch vụ ngân hàng.
Sau vòng cuối cùng của các cuộc đàm phán đầu tiên giữa Mỹ và Cuba kể từ khi Tổng thống Mỹ Barack Obama và nhà lãnh đạo Cuba Raul Castro đồng thời công bố các kế hoạch bình thường hóa quan hệ sau hàng thập kỷ thù địch, bà Jacobson cũng đã ra một tuyên bố cho biết đã thúc giục chính phủ Cuba cải thiện các điều kiện nhân quyền. Đáp lại, bà Vidal khẳng định chính phủ của bà sẽ không bao giờ đáp ứng các áp lực từ phía Mỹ. Mặc dù vậy nhưng bà Vidal vẫn mời phía Mỹ thảo luận thêm về vấn đề nhân quyền vì các nước có những khác biệt sâu sắc vẫn có thể sống cùng với nhau. Bên cạnh đó, bà cũng thúc giục ông Obama có thêm các bước đi để gỡ bỏ cấm vận về kinh tế với Cuba.
Hồi tuần trước, Bộ Tài chính Mỹ đã nới lỏng các hạn chế đi lại trong một số hạng mục nhất định của các du khách Mỹ tới Cuba và gỡ bỏ một số trở ngại thương mại giữa 2 nước. Các biện pháp mới này sẽ cho phép xuất khẩu các thiết bị viễn thông và các dịch vụ phụ trợ tới Cuba. Về vấn đề này, bà Vidal cho hay, Cuba sẵn sàng tiếp đón các công ty viễn thông của Mỹ tới khai thác các tiềm năng kinh doanh trong lĩnh vực này.
Ông Arturo Lopez-Levy, một giáo sư về các vấn đề quốc tế tại trường Đại học New York, nhận định, các cuộc hội đàm vừa diễn ra giữa Mỹ và Cuba là rất cần thiết để xây dựng lòng tin. “Dù Havana và Washington vẫn khác biệt về mục tiêu dài hạn của họ nhưng hiện nay họ đã cùng trên một chiếc giường. Việc họ có “dị mộng” cũng chẳng sao” – ông nói.
VietSN © Sưu tập