Jordan chính thức xác nhận một trung úy phi công của họ đă bị lực lượng khủng bố IS bắt giữ sau khi chiến đấu cơ của anh này bị trúng tên lửa tầm nhiệt.
Tấm ảnh viên trung úy phi công bị bắt được IS tung lên mạng xă hội
Các tay súng của tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS) đă ghi được ưu thế lớn khi bắt được một viên phi công của Jordan vào hôm qua, 24.12, sau khi chiếc F-16 bị bắn hạ trong một đợt không kích của lực lượng liên quân tại miền bắc thành phố Raqqa, nơi được xem là thủ phủ của lực lượng thánh chiến.
Đây là chiếc máy bay đầu tiên của lực lượng liên minh bị bắn hạ kể từ khi tiến hành không kích ở Syria cách đây 3 tháng.
Những tấm ảnh về vụ bắt này đă được “bắn” lên trên mạng xă hội cho thấy các tay súng IS, một số đeo mặt nạ, đang kéo một thanh niên ḿnh trần từ thắt lưng trở xuống ra khỏi một cái hồ. Nét mặt người thanh niên này rơ ràng là đang rất run sợ.
Người thanh niên này sau đó thông qua ID card được nhận diện là trung úy Muadh al-Kasasbeh, 26 tuổi. Quân đội Jordan lập tức lên tiếng mô tả viên phi công này như một con tin đang bị IS bắt giữ.
Căn cước quân nhân của viên phi công
Chiếc F-16 này là chiếc máy bay đầu tiên của lực lượng liên quân do Mỹ dẫn đầu bị bắn hạ kể từ khi tiến hành các cuộc không kích Syria cách đây 3 tháng. Có người cho rằng chiếc máy bay bị bắn hạ bằng tên lửa tầm nhiệt, tuy nhiên cũng có nhận định cho rằng hiện chưa biết rơ nguyên nhân thực sự là chiếc F-16 bị bắn hạ hay bị trục trặc về động cơ. Trong số các tấm ảnh được đưa ra có một tấm ảnh đưa lại hiện trạng của buồng lái cho thấy có thể viên phi công đă chủ động nhảy dù.
Thoạt đầu, giới chức Jordan cho rằng chiếc F-16 bị rơi là do bị bắn hạ bởi hệ thống pḥng không vác vai (MANPADS). Sau đó Bộ trưởng thông tin Mohammad Momani trả lời AP cho rằng chiếc máy bay bị bắn hạ bởi hỏa lực từ mặt đất và không nêu chi tiết. Tuy nhiên, nguyên nhân trở nên rối mù sau khi Trung tâm chỉ huy của Mỹ đưa ra nhận định “các chứng cứ cho thấy rơ ràng không phải phiến quân IS bắn hạ chiếc máy bay”.
Hiện tại đă có hàng trăm cuộc không kích nhắm vào các lực lượng của IS, mặc dù đến hiện nay, các cuộc không kích có vẻ như thành công hơn trên lănh thổ Iraq chứ không phải Syria.
Quân đội Jordan đă chính thức lên tiếng về vụ bắt giữ trên và cáo buộc lực lượng bắt giữ phải có trách nhiệm đối với sự an toàn của viên phi công, song lại không nêu rơ danh tính.
“Trong một nhiệm vụ diễn ra sáng thứ tư được triển khai bởi nhiều chiến đấu cơ của Jordan nhằm tấn công các cứ điểm quân khủng bố IS lẩn trốn ở khu vực Raqqa, một chiếc phi cơ đă bị rơi và phi công bị bắt làm con tin,” – hăng tin Petra dẫn lại phát ngôn từ Bộ tham mưu quân đội Jordan. Chính quyền Jordan cũng lập tức triệu tập họp khẩn để t́m giải pháp cho vụ bắt giữ này.
Cha của viên phi công - Yousef al-Kasasbeh, đă xuất hiện cầu xin lực lượng IS thông qua cuộc phỏng vấn trên một trang báo mạng, nói rằng “Thánh Allah sẽ chứng thực ḷng nhân từ của các ngày, xin hăy thả tự do cho con trai của tôi”. Ông cũng kêu gọi vua Abdullah t́m cách đưa con trai ḿnh về.
Hiện tại vài nơi đang được chọn để đàm phán cho việc trao đổi. CNN dẫn nguồn tin cho rằng vua Abdullah đă lên kế hoạch cho cuộc gặp gỡ với một vị tù trưởng quê của viên phi công vào ngày hôm qua. Vài khả năng đàm phán đă được đưa ra, trong đó có việc Jordan sẽ trao đổi một phụ nữ tên là Sajida Mubarak Atrous al Rishawi để lấy viên phi công. Người phụ nữ này bị bỏ tù từ năm 2005 v́ liên quan đến các vụ dđánh bom nhắm vào 3 khách sạn lớn ở Amman – thủ đô Jordan, làm 60 người thiệt mạng.
Jordan là một trong 4 quốc gia Ả rập tham gia các cuộc tấn công của lực lượng liên quân. Ba quốc gia khác là Ả rập Saudi, Bahrain và UAE. Qatar cung cấp hậu cần. Tuy nhiên, Jordan ở trong một vị trí đáng ngại nhất v́ có biên giới với cả Iraq lẫn Syria. Jordan đă phải đón nhận hàng trăm ngàn người Syria tị nạn.
Một ước tính cho biết có khoảng 2.000 đến 2.500 người Jordan đang chiến đấu cho IS – một đạo quân ngoại quốc hùng hậu đứng thứ 3 sau Ả rập Saudi và Tunisia.
Các quốc gia trong liên quân khác do Mỹ dần đầu đang không kích Iraq và Syria bao gồm Úc, Bỉ, Canada, Đan Mạch, Pháp, Hà Lan và Anh.
Lê Huỳnh Lê
MTG