Bác sĩ cảnh báo nhiều thói quen tưởng vô hại sau bữa ăn lại gây rối loạn tiêu hóa, cản trở hấp thu dinh dưỡng và âm thầm bào mòn sức khỏe.
Theo bác sĩ Hà Hải Nam, Phó trưởng khoa Ngoại bụng 1, Bệnh viện K, nhiều người duy trì những thói quen cố hữu sau khi ăn mà không nhận ra chúng có thể gây tổn hại sức khỏe. Khi lặp lại trong thời gian dài, các hành vi này khiến hệ tiêu hóa quá tải, trao đổi chất suy giảm và gia tăng nguy cơ bệnh tật.
Thói quen phổ biến nhất là nằm ngay sau ăn. Khi cơ thể vừa tiếp nhận lượng lớn thức ăn, dạ dày cần thời gian co bóp, tiết dịch và tiêu hóa. Việc nằm xuống lập tức tạo áp lực lên khoang bụng, khiến quá trình này bị cản trở. Lâu dần, người thường xuyên làm vậy dễ bị đầy bụng, chậm tiêu, táo bón và rối loạn hoạt động của đường ruột. Tuần hoàn máu cũng bị ảnh hưởng, khiến cơ thể mệt mỏi, ì ạch và giảm khả năng trao đổi chất.
Nhiều người cho rằng ăn trái cây ngay sau bữa chính giúp bổ sung vitamin nhanh chóng, nhưng bác sĩ Nam khuyến cáo đây là hiểu lầm. Khi dạ dày đang chứa đầy thức ăn, trái cây vốn giàu đường fructose bị giữ lại lâu hơn, dễ gây lên men, đầy hơi, tiêu chảy hoặc thừa năng lượng tích thành mỡ. Thời điểm tốt nhất để ăn trái cây là buổi sáng, buổi trưa, trước bữa ăn 30 phút đến 1 giờ hoặc sau bữa ăn ít nhất 1–2 giờ.
Nhiều người cho rằng ăn trái cây ngay sau bữa chính.
Tương tự, thói quen ăn sữa chua ngay sau bữa chính cũng không mang lại lợi ích như nhiều người nghĩ. Việc nạp thêm năng lượng ở thời điểm này khiến tổng lượng calo tăng cao, nếu duy trì hàng ngày có thể dẫn đến tăng cân. Sữa chua nên được dùng sau ăn tối thiểu nửa tiếng đến hai giờ để lợi khuẩn phát huy tác dụng tốt hơn.
Trong số các hành vi có hại, hút thuốc sau khi ăn được bác sĩ Nam xếp vào nhóm nguy hiểm nhất. Khi hệ tiêu hóa đang hoạt động mạnh, máu lưu thông nhiều hơn qua các cơ quan, việc hút thuốc khiến cơ thể hấp thu độc chất nhanh và sâu hơn. Lâu dài, người hút thuốc có nguy cơ mắc các bệnh nặng như viêm phổi, giãn phế nang, ung thư phổi, khoang miệng hay thực quản.
Một thói quen khác cũng gây hại nhưng thường bị bỏ qua là uống trà đặc sau ăn. Trà chứa nhiều tannin, chất dễ kết hợp với protein chưa kịp tiêu hóa và tạo thành các khối kết tủa, khiến bụng đau âm ỉ, đầy trướng. Tannin còn ức chế hấp thu sắt, khiến cơ thể thiếu máu, dẫn đến hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi hoặc tụt huyết áp.
Bác sĩ Nam cho rằng thay đổi những thói quen này không khó nhưng đòi hỏi sự kiên trì. “Cơ thể luôn phản ánh trung thực cách chúng ta đối xử với nó mỗi ngày”, ông nói, đồng thời khuyến cáo người dân nên lắng nghe cảm giác sau khi ăn và điều chỉnh hành vi để bảo vệ hệ tiêu hóa, duy trì năng lượng và giữ sức khỏe lâu dài.
VietBF@sưu tập