Liên minh châu Âu (EU) vừa đưa ra một quyết định chưa từng có nhằm bảo đảm quyền kiểm soát đối với khối tài sản khổng lồ của Nga đang bị đóng băng tại châu Âu, đồng thời ngăn chặn nguy cơ bị phủ quyết từ một số quốc gia thành viên.
Theo hãng tin AP, ngày 12-12, EU đã áp dụng một thủ tục đặc biệt trong tình trạng khẩn cấp kinh tế để phong tỏa vô thời hạn tài sản của Nga tại châu Âu. Động thái này được cho là nhằm vô hiệu hóa khả năng Hungary và Slovakia – hai quốc gia có lập trường thân Moscow – cản trở việc sử dụng các tài sản trên để hỗ trợ Ukraine.
The Guardian cho biết tổng giá trị tài sản Nga đang bị EU đóng băng lên tới khoảng 210 tỉ euro. Theo phán quyết mới, số tài sản này sẽ tiếp tục bị phong tỏa cho đến khi Nga chấp thuận chấm dứt xung đột và thực hiện bồi thường thiệt hại cho Ukraine.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa khẳng định quyết định ngày 12-12 là bước đi cụ thể hóa cam kết mà EU đã đưa ra với Ukraine từ hồi tháng 10. Ông nhấn mạnh đây là cột mốc quan trọng, mở đường cho các cuộc thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh EU sắp tới về việc sử dụng tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga làm bảo lãnh cho một khoản vay quy mô lớn.
Khoản vay này được kỳ vọng sẽ giúp Ukraine đáp ứng các nhu cầu tài chính và quân sự trong vòng hai năm tới. “Bước tiếp theo là bảo đảm các nhu cầu tài chính của Ukraine cho giai đoạn 2026–2027”, ông Costa cho biết, đồng thời xác nhận sẽ chủ trì hội nghị thượng đỉnh EU diễn ra vào ngày 18-12.
Quyết định của EU cũng đồng nghĩa với việc khối tài sản Nga bị đóng băng sẽ không thể trở thành công cụ mặc cả trong bất kỳ cuộc đàm phán nào nhằm chấm dứt xung đột, trừ khi có sự đồng thuận từ châu Âu.
Trước đó, một kế hoạch hòa bình gồm 28 điểm do Mỹ và Nga soạn thảo từng đề xuất việc EU giải phóng các tài sản bị phong tỏa để Ukraine, Nga và Mỹ cùng sử dụng. Tuy nhiên, đề xuất này đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Ukraine và nhiều đồng minh châu Âu.
Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Jean-Noël Barrot khẳng định trên mạng xã hội X rằng quyết định lần này của EU mang thông điệp rõ ràng: “Không ai có thể quyết định thay người châu Âu về việc sử dụng những khoản tiền này”.