Trở lại chính trường với vai tṛ cố vấn không lương, con rể Jared Kushner của ông Trump là người không thể thiếu trong mọi cuộc đàm phán, từ Gaza đến Ukraine.
Ngay sau khi hoàn tất cuộc đàm phán ngừng bắn ở Gaza hồi đầu tháng 10, Jared Kushner cho biết sẽ trở về với gia đ́nh và công việc ở Miami, nơi anh đang điều hành công ty đầu tư Affinity Partners trị giá hàng tỷ USD.
Kushner, con rể của Tổng thống Mỹ Donald Trump, cho biết công việc kiến tạo ḥa b́nh đầy rủi ro này chỉ là tạm thời. Anh thậm chí đùa rằng vợ có thể sẽ thay khóa cửa nếu anh không về nhà sớm.
Tuy nhiên, chưa hết tháng 10, Kushner đă trở lại tâm điểm ngoại giao quốc tế khi nỗ lực thúc đẩy thỏa thuận chấm dứt xung đột Nga - Ukraine. Đầu tuần trước, Kushner cùng đặc phái viên Nhà Trắng Steve Witkoff đă tới Moskva và có cuộc họp kéo dài 5 giờ với Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Kushner và Witkoff cũng là người đàm phán trực tiếp với phái đoàn Ukraine tại Geneva, Thụy Sĩ và Florida, Mỹ cùng với Ngoại trưởng Marco Rubio trước chuyến đi Moskva. Sau đó, hai người tiếp tục có cuộc thảo luận cùng các quan chức Ukraine trong ba ngày ở Miami cuối tuần trước.
"Lúc đầu tôi hơi ngạc nhiên khi thấy Jared, nhưng sau đó tôi đánh giá cao thái độ của anh ấy", Thứ trưởng Ngoại giao Sergiy Kyslytsya, thành viên phái đoàn đàm phán của Ukraine, nói về cuộc họp ở Geneva.
Jared Kushner trong cuộc gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moskva ngày 2/12. Ảnh: AFP
Kushner từng cùng với vợ Ivanka làm cố vấn cấp cao Nhà Trắng trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Dù hiện không giữ chức vụ hay danh hiệu chính thức nào trong chính quyền, Kushner đă âm thầm hoạt động ở hậu trường từ chiến dịch tranh cử năm 2024 của ông Trump cho đến khi ông trở lại Nhà Trắng.
"Đây là cuộc xung đột rất cần giải quyết và tôi vui khi được tham gia", Kushner nói về thỏa thuận Gaza hồi đầu tháng 10.
Giải thích về hiện diện của Kushner trong các cuộc đàm phán về xung đột Gaza, ông Trump từng nói "tôi để Jared tham gia v́ cậu ấy là người rất thông minh và hiểu rơ về t́nh h́nh khu vực và người dân, cũng như quen biết nhiều người".
Phó thư kư báo chí Nhà Trắng Anna Kelly cho hay ông Trump và Witkoff thường muốn lắng nghe ư kiến của Kushner v́ "anh ấy có kinh nghiệm với các cuộc đàm phán phức tạp". Kelly thêm rằng giống như Witkoff, Kushner là cố vấn không chính thức, không được trả lương và phải tự chi trả các chi phí đi lại.
Kushner hoàn toàn có khả năng chi trả những chi phí liên quan tới công việc này. Tạp chí Forbes hồi tháng 9 cho hay Kushner đă đạt ngưỡng tỷ phú, với tài sản bao gồm quyền sở hữu Affinity Partners, 20% lợi ích trong công ty gia đ́nh Kushner Companies, ngôi nhà 100 triệu USD trên ḥn đảo Miami, cùng với nhiều tiền mặt, tác phẩm nghệ thuật và các khoản đầu tư khác.
Phần lớn ngân sách của Affinity Partners đến từ quỹ đầu tư quốc gia của các nước vùng Vịnh như Arab Saudi, Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Qatar. Kushner đă xây dựng quan hệ với lănh đạo các nước này khi c̣n làm cố vấn trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Một trong những khoản đầu tư lớn nhất của Affinity là vào công ty bảo hiểm và quản lư tài sản Phoenix của Israel, trong đó Affinity là cổ đông lớn nhất.
Kushner từ lâu đă bị chú ư bởi những câu hỏi về nguy cơ xung đột lợi ích do mối quan hệ ngoại giao và kinh doanh của anh với các chính phủ Trung Đông. Trong cuộc phỏng vấn với CBS cùng Steve Witkoff hồi tháng 10, Kushner nói "những ǵ mọi người gọi là xung đột lợi ích, Steve và tôi gọi là kinh nghiệm và các mối quan hệ đáng tin cậy mà chúng tôi có trên khắp thế giới. Nếu không có những mối quan hệ này, thỏa thuận Gaza sẽ không thể xảy ra".
Kushner và Witkoff cho biết họ giúp mang tới sự nhạy bén trong các cuộc đàm phán, thay v́ cách ngoại giao truyền thống. Trong các cuộc tṛ chuyện với Israel và các đối tác Arab, Kushner tập trung vào việc tiến hành những dự án xây dựng ở Gaza cùng lợi ích đầu tư và kinh tế trong tương lai cho tất cả những bên liên quan, theo nguồn tin am hiểu vấn đề.
Giờ đây, nhiệm vụ tiếp theo của Kushner là giúp chấm dứt xung đột Ukraine, một trong những vấn đề đối ngoại được cho là gai góc nhất trong nhiệm kỳ hai của ông Trump. Một nguồn tin khác cho biết chính Witkoff đă đề nghị Kushner tham gia đàm phán về xung đột Ukraine.
"Dù Kushner có ít kinh nghiệm về khu vực này, sự tham gia của anh ấy là một điều tốt. Giống như Witkoff, anh ấy rơ ràng nhận được sự tin tưởng và tín nhiệm của Tổng thống, yêu cầu quan trọng cho bất kỳ nhà đàm phán nào", Philip Gordon, từng là cố vấn an ninh quốc gia cho cựu phó tổng thống Kamala Harris, nói.
Kushner và Witkoff dù cách nhau một thế hệ nhưng có quan hệ thân thiết, theo nguồn tin am hiểu vấn đề. Witkoff hồi tháng 2 cho biết con rể của ông Trump đă "thuyết phục" ông nhận công việc đặc phái viên. Một người quen biết với họ cho hay cả hai thường gọi cho nhau để trao đổi các ư tưởng.
"Tôi nghĩ tôi có thể giúp Steve, v́ vậy tôi ở đây để đưa ra lời khuyên nếu cần", Kushner nói.
Kushner sau đó được mời đến để giúp soạn dự thảo ḥa b́nh Ukraine. "Anh ấy rất giỏi việc này", một quan chức Mỹ nói.
Kế hoạch ḥa b́nh mới của Trump được soạn thảo sau các cuộc tṛ chuyện giữa Witkoff, Kushner và Kirill Dmitriev, lănh đạo Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga (RDIF) kiêm nhà đàm phán của Tổng thống Putin, tại Miami Beach hồi tháng 11. Kushner được cho là đă quen biết Dmitriev từ nhiệm kỳ đầu của ông Trump, sau lần gặp đầu tiên ở Montreux, Thụy Sĩ năm 2019.
"Tôi nghĩ việc Kushner có mặt là điều rất có giá trị, bất kể nó có vẻ phi truyền thống tới mức nào", Kyslytsya nói, thêm rằng Kushner đă đặt ra các câu hỏi và lắng nghe câu trả lời. "Tôi nghĩ rằng việc áp dụng các phương tiện và h́nh thức phi truyền thống là cần thiết".
Một nhà ngoại giao cấp cao châu Âu cho biết không giống Witkoff, Kushner đă ghi chép nội dung khi họp với quan chức Ukraine ở Geneva, tạo niềm tin lớn hơn rằng những vấn đề đồng thuận đă được ghi lại và các vấn đề c̣n tồn đọng sẽ được theo dơi.
Nhà ngoại giao này nói Witkoff tập trung vào các yếu tố lănh thổ của thỏa thuận, thúc giục người Ukraine từ bỏ khu vực Donetsk mà họ c̣n kiểm soát để đạt được ḥa b́nh. Trong khi đó, Kushner quan tâm hơn đến lập trường của Ukraine và nhanh chóng tiếp thu thông tin mới.
"Anh ấy thông minh và có sự đồng cảm", một nhà ngoại giao châu Âu khác nhận xét.
VietBF@sưu tập