Đôi khi sự vụng về không chỉ dừng lại ở những vết bầm hay cú trượt chân nhẹ. Nó có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề nghiêm trọng hơn liên quan đến năo bộ.
Sự vụng về có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề nghiêm trọng hơn liên quan đến năo bộ. (Nguồn: Getty Images)
Nếu bạn thuộc nhóm người hiếm khi vấp ngă, va vào đồ đạc hoặc làm vỡ chiếc cốc yêu thích, bạn khá may mắn. Bởi với nhiều người, sự vụng về là “đặc điểm nhận dạng,” và hầu hết nó chỉ đơn giản là chuyện để cười.
Tuy nhiên, đôi khi sự vụng về không chỉ dừng lại ở những vết bầm hay cú trượt chân nhẹ. Nó có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề nghiêm trọng hơn liên quan đến năo bộ.
Theo bác sỹ Alessandro Di Rocco, giám đốc chuyên khoa Thần kinh – Parkinson và Rối loạn vận động tại Northwell Health (Mỹ), “có rất nhiều vấn đề y khoa có thể dẫn tới sự vụng về, bao gồm các rối loạn nội tiết, thị lực và đặc biệt là các bệnh lư thần kinh.”
Ông cho biết những t́nh trạng phổ biến có thể gây vụng về gồm: đột quỵ nhẹ do tắc nghẽn mạch máu nhỏ trong năo, các bệnh thoái hóa thần kinh như Parkinson hoặc Alzheimer thường gặp ở người lớn tuổi, hay tích tụ dịch trong năo (năo úng thủy), viêm và bệnh lư dây thần kinh ngoại biên.
Để hiểu rơ hơn, các chuyên gia thần kinh học đă chỉ ra ba dấu hiệu liên quan đến sự vụng về mà bạn không nên bỏ qua.
1. Tai nạn hoặc chấn thương xảy ra thường xuyên hơn
Chuyên gia thần kinh học lâm sàng Sanam Hafeez (Mỹ) cho biết mức độ vụng về nhẹ là hoàn toàn b́nh thường bởi bất kỳ ai cũng có thể làm đổ nước hoặc va vào đồ vật. Thậm chí, đôi khi sự vụng về c̣n là phản ứng của cơ thể với lo âu.
Tuy nhiên, sự gia tăng đột ngột các tai nạn nhỏ, như té ngă thường xuyên hoặc liên tục tự làm ḿnh bị thương, lại là chuyện khác. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn cần gặp bác sỹ để kiểm tra nguyên nhân sâu xa.
2. Những chức năng bạn từng làm tốt bỗng trở nên khó khăn
Theo bác sỹ Di Rocco, khi các hoạt động thường ngày trở nên vụng về, mất kiểm soát hoặc khó thực hiện, đó có thể là biểu hiện của một vấn đề y khoa nghiêm trọng.
“Kể cả một người vốn không khéo léo trong các thao tác bằng tay cũng sẽ nhận ra bất thường nếu họ bắt đầu hay làm rơi đồ, đi lại loạng choạng hoặc té ngă nhiều hơn,” ông nói.
Những thay đổi này phản ánh sự suy giảm chức năng vận động hoặc tổn thương thần kinh.
3. Sự vụng về bỗng nhiên xuất hiện và làm bạn lo lắng
Nhiều người vốn đă vụng về từ nhỏ và điều này hoàn toàn b́nh thường. Nhưng nếu bạn đột nhiên thấy ḿnh mất thăng bằng, hay thắc mắc “Sao ḿnh cứ đánh rơi điện thoại?” Đó không c̣n là sự vụng về thông thường nữa.
Bác sỹ Amparo Gutierrez, chuyên gia thần kinh tại Viện Khoa học Thần kinh Orlando Health (Mỹ), nhấn mạnh: “Sự vụng về b́nh thường là thứ bạn đă có từ thời thơ ấu. Nhưng sự vụng về mới xuất hiện trong vài giờ hoặc vài ngày là bất thường và cần được thăm khám.”
Bác sỹ Di Rocco cũng khuyến cáo: “Nếu sự vụng về kéo dài, tái diễn và ảnh hưởng đến sinh hoạt, bạn nên đi khám để t́m nguyên nhân.”
Không phải mọi trường hợp vụng về đều liên quan tới bệnh lư thần kinh. Một số nguyên nhân có thể đơn giản hơn: thiếu vitamin, như B12 hoặc magie; tác dụng phụ của thuốc; quá tŕnh lăo hóa thông thường.
Bác sỹ Di Rocco nói rằng khả năng thăng bằng và độ linh hoạt tự nhiên giảm theo tuổi tác và điều này không nhất thiết đồng nghĩa với bệnh lư nghiêm trọng.
Khi nào cần đi khám ngay?
Theo chuyên gia Hafeez, bạn nên t́m đến bác sỹ nếu: sự vụng về kéo dài hoặc ngày càng tệ đi; sự vụng về kéo dài hoặc ngày càng tệ đi; ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày; đi kèm các triệu chứng nghiêm trọng như đau đầu dữ dội, yếu hoặc tê một bên cơ thể, khó nói, lú lẫn, thay đổi thị thực, chóng mặt, mất thăng bằng.
Trong những trường hợp này, việc khám ngay lập tức là rất cần thiết.
Sự vụng về vốn dĩ là một phần của cuộc sống. Nhưng nếu nó trở nên khác thường, gây lo lắng hoặc ảnh hưởng đến khả năng vận động, hăy t́m đến bác sĩ càng sớm càng tốt. Việc phát hiện sớm có thể giúp điều trị hiệu quả và ngăn ngừa những vấn đề nghiêm trọng hơn./.
VietBF@ sưu tập