[therealrtz]

Ngày 1/12, trong nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí Communications Earth & Environment, nhóm của tiến sĩ Adrian Broz (Đại học Purdue, Mỹ) – thành viên điều hành sứ mệnh Perseverance cho biết họ đã phát hiện hàng ngàn mảnh đá sáng màu ngay tại bề mặt Jezero. Phân tích quang phổ cho thấy nhiều mảnh trong số này chứa kaolinite, một loại khoáng sét giàu nhôm.

Điều gây kinh ngạc chính là ở chỗ kaolinite không thể hình thành trong khí hậu khô lạnh. Trên Trái Đất, khoáng chất này chỉ xuất hiện phổ biến ở những môi trường có lượng mưa lớn và kéo dài, như rừng mưa Việt Nam và khu vực Đông Nam Á, vùng Amazon hay các khu vực gần xích đạo với độ ẩm cao quanh năm.

Dù kaolinite cũng có thể xuất phát từ hoạt động thủy nhiệt, nhưng khi so sánh thành phần hóa học của các mẫu đá trên Sao Hỏa với các tầng đất cổ trên Trái Đất, nhóm nghiên cứu phát hiện sự tương đồng mạnh mẽ với đất bị phong hóa sâu trong rừng nhiệt đới, chứ không phải trầm tích thủy nhiệt.

Nói cách khác, Sao Hỏa từng mưa rất nhiều và Jezero Crater nơi hiện tại chỉ là bãi đá khô cằn có thể từng là một vùng đất ẩm nóng, thậm chí giống với khí hậu Việt Nam ngày nay.

Tiến sĩ Broz nhận định: "Mọi sự sống đều cần nước. Nếu những tảng đá này được tạo ra bởi lượng mưa, thì đây thực sự là một môi trường có thể sinh sống được, nơi sự sống có thể từng phát triển mạnh mẽ."

Cơ hội lớn để tìm sự sống ngoài hành tinh

Trước phát hiện này, NASA đã cho rằng Jezero từng là đồng bằng sông và chứa một hồ nước lớn. Nhưng việc tìm thấy kaolinite đưa giả thuyết lên một tầm cao hoàn toàn khác: hành tinh đỏ có thể từng trải qua thời kỳ khí hậu nhà kính ấm và ẩm, đủ để phong hóa đá sâu và tạo nên các tầng đất đặc trưng cho rừng mưa nhiệt đới.

Dù "rừng mưa" của Sao Hỏa cách đây vài tỷ năm có thể chưa kịp xuất hiện cây cối, nhưng môi trường này dường như đủ ổn định để duy trì nước lỏng trong thời gian dài, hỗ trợ hoạt động của vi sinh vật và lưu giữ dấu hiệu sinh học trong các lớp khoáng chất sét.

Kaolinite đặc biệt quan trọng bởi nó có khả năng "nhốt giữ" dấu tích sinh học suốt hàng tỷ năm, khiến NASA đặt nhiều kỳ vọng vào những lõi khoan mà robot Perseverance đang thu thập.

Phát hiện này cũng mở ra một góc nhìn hoàn toàn mới: nếu một hành tinh từng lạnh buốt và chết lặng như Sao Hỏa lại sở hữu quá khứ mang khí hậu giống Đông Nam Á, thì các môi trường thích hợp cho sự sống ngoài Trái Đất có thể không hề hiếm trong vũ trụ.

NASA kỳ vọng rằng trong những năm tới, việc phân tích các mẫu đá sẽ giúp trả lời câu hỏi mà nhân loại theo đuổi suốt nhiều thế kỷ: sự sống ngoài Trái Đất từng tồn tại nhưng liệu nó có để lại dấu vết mà chúng ta có thể tìm thấy hay không?