Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) ngày 5/12 thông báo, 1 lớp vỏ che chắn bảo vệ tại nhà máy điện hạt nhân Chernobyl – cấu trúc được dựng lên để ngăn ṛ rỉ vật liệu phóng xạ sau thảm họa năm 1986 – đă xuống cấp đến mức không c̣n đảm bảo chức năng an toàn như thiết kế.
Phần kết cấu bảo vệ bị hư hại tại ḷ phản ứng số 4 của nhà máy điện hạt nhân Chernobyl, Ukraine. (Nguồn: Văn pḥng báo chí Tổng thống Ukraine)
Theo IAEA, trong đợt kiểm tra vào tuần trước đối với cấu trúc bao che bằng thép (steel confinement structure) được hoàn thành vào năm 2019, các chuyên gia phát hiện, vụ tấn công bằng máy bay không người lái xảy ra vào tháng 2/2025 đă làm suy giảm kết cấu của lớp bảo vệ này. Vụ việc xảy ra khi xung đột giữa Nga và Ukraine đă bước sang năm thứ tư.
Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi tuyên bố, đoàn kiểm tra “xác nhận rằng cấu trúc bảo vệ đă mất đi các chức năng an toàn chính của nó, bao gồm khả năng cô lập vật chất phóng xạ, tuy nhiên không phát hiện thiệt hại vĩnh viễn đối với những kết cấu chịu lực hoặc hệ thống giám sát”.
Ông Grossi nhấn mạnh, các hạng mục sửa chữa đă được tiến hành, song “việc khôi phục toàn diện vẫn là điều thiết yếu nhằm ngăn chặn sự xuống cấp thêm và bảo đảm an toàn hạt nhân lâu dài”.
Trước đó, ngày 14/2, Liên hợp quốc thông tin, các nhà chức trách Ukraine khẳng định một máy bay không người lái mang đầu đạn nổ mạnh đă tấn công nhà máy, gây hỏa hoạn và làm hư hại lớp vỏ bảo vệ xung quanh ḷ phản ứng số 4 - ḷ phản ứng đă bị phá hủy trong thảm họa năm 1986.
May mắn là mức phóng xạ vẫn ở mức b́nh thường và ổn định, không có báo cáo nào về ṛ rỉ phóng xạ.
Ukraine cáo buộc máy bay không người lái đó là của Nga. Tuy nhiên, phía Moscow đă phủ nhận cuộc tấn công nhà máy.
Vụ nổ Chernobyl năm 1986 đă phát tán phóng xạ khắp châu Âu và buộc chính quyền Liên Xô khi đó phải huy động một lực lượng nhân lực khổng lồ và thiết bị để xử lư sự cố. Ḷ phản ứng cuối cùng c̣n hoạt động của nhà máy đă ngừng vận hành vào năm 2000.
IAEA đă tiến hành cuộc kiểm tra nhà máy này song song với một cuộc khảo sát trên phạm vi trên phạm vi toàn quốc về thiệt hại đối với các trạm biến áp điện do gần bốn năm xung đột giữa Ukraine và Nga gây ra.