Việc ông Trump tuyên bố hủy mọi tài liệu ông Biden kư bằng autopen đang dựng lại làn sóng tranh luận về tính hợp pháp dù hiến pháp Mỹ không yêu cầu tổng thống phải kư tay các quyết định.
Ông Trump tuyên bố sẽ hủy toàn bộ văn bản mà người tiền nhiệm Biden kư bằng bút máy tự động. Ảnh: Reuters.
Tổng thống Donald Trump ngày 2/12 tuyên bố sẽ hủy toàn bộ văn bản, bao gồm cả lệnh ân xá, mà ông cho rằng người tiền nhiệm Joe Biden đă kư bằng autopen - thiết bị mô phỏng chữ kư, theo Guardian.
Đây được xem là nỗ lực chưa từng có nhằm đảo ngược các quyết định của chính quyền trước đó, dựa trên một lập luận bị giới luật gia đánh giá là “thiếu cơ sở”.
Autopen là thiết bị có khả năng sao chép chính xác chữ kư, thường được sử dụng cho các tài liệu cần kư với số lượng lớn hoặc mang tính nghi lễ. Các tổng thống Mỹ thuộc cả hai đảng đều dùng autopen trong quá tŕnh điều hành.
Theo PolitiFact, đa số học giả luật đồng thuận rằng hiến pháp Mỹ không quy định tổng thống phải tự tay kư các tài liệu, kể cả lệnh ân xá, để chúng có giá trị pháp lư. Luật liên bang Mỹ cũng không có cơ chế cho phép một tổng thống hủy lệnh ân xá do người tiền nhiệm ban hành.
Tuy vậy, ông Trump và các đồng minh nhiều lần đưa ra cáo buộc rằng việc ông Biden sử dụng autopen khiến các quyết định của ông không hợp lệ, hoặc ám chỉ ông không hoàn toàn nắm rơ những văn bản ḿnh kư. Hiện chưa có thông tin xác thực về việc Biden có dùng autopen để kư lệnh ân xá hay không.
“Những ai nhận ‘ân xá’, ‘giảm án’ hoặc bất kỳ văn bản pháp lư nào được kư theo cách đó, xin lưu ư rằng văn bản ấy đă bị chấm dứt hoàn toàn và không c̣n hiệu lực pháp lư”, ông Trump viết trên mạng Truth Social.
Trước khi rời Nhà Trắng vào tháng 1, ông Biden đă ban hành một số lệnh ân xá, trong đó có các thành viên trong gia đ́nh, gồm hai anh em trai và em gái, với lư do muốn họ tránh khỏi những cuộc điều tra mang động cơ chính trị. Ông cũng giảm án cho nhiều người phạm tội ma túy không bạo lực.
Theo Fox News, động thái vô hiệu của ông Trump không ảnh hưởng đến lệnh ân xá dành cho con trai ông Biden - Hunter Biden - v́ văn bản này được xác định là ông Biden tự tay kư. Tuy nhiên, kênh này dự đoán một số nhân vật khác như tiến sĩ Anthony Fauci có thể bị tác động.
Những nhân vật quan trọng khác được ông Biden ân xá gồm tướng Mark Milley, các thành viên Ủy ban Hạ viện điều tra vụ bạo loạn ngày 6/1, cùng hai cựu nghị sĩ Cộng ḥa Liz Cheney và Adam Kinzinger.
Thức tế, ông Trump, vốn nổi tiếng với phong cách đối đầu và thường xuyên công kích đối thủ chính trị, nhiều lần mỉa mai việc ông Biden dùng autopen khi kư các văn bản chính thức. Ông cũng đặt nghi vấn về năng lực tinh thần của ông Biden, cho rằng nhiều quyết định quan trọng do các trợ lư đưa ra.
Tuy nhiên, chính cựu Tổng thống Biden và các cựu trợ lư phủ nhận hoàn toàn cáo buộc này, khẳng định ông Biden trực tiếp điều hành.
Việc dùng thiết bị sao chép chữ viết không phải mới. Bộ Tư pháp Mỹ dưới thời George W. Bush từng kết luận autopen có giá trị tương đương chữ kư tổng thống về mặt pháp lư, kể cả trong việc kư ban hành luật.
Nỗ lực đảo ngược các lệnh ân xá chỉ v́ nghi ngờ việc dùng autopen càng thiếu cơ sở hơn, bởi hiến pháp Mỹ thậm chí không bắt buộc lệnh ân xá phải được viết ra giấy, chứ chưa nói đến việc phải có chữ kư tay.
VietBF@ sưu tập