“Ta luôn hy vọng con sẽ có năng lực tự chữa lành mạnh mẽ… trở thành mặt trời của chính mình mà chẳng cần phải dựa vào ánh sáng của bất kỳ ai.” — Thiền sư Thích Nhất Hạnh
Mở đầu
Trong suốt cuộc đời tu tập và hóa độ, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã nhắc đi nhắc lại một chân lý giản dị mà sâu sắc: trong mỗi người đều chứa một năng lực chữa lành. Đó không phải phép màu nhiệm ngoài thân thể, mà là kết quả của việc nuôi dưỡng tâm — bằng chánh niệm, lòng từ, lề lối sống lành mạnh và sự tự quan tâm. Khi ta biết dừng lại, lắng nghe và chăm sóc chính mình, ta có thể tìm thấy nguồn sáng nội tại, để chính mình đứng dậy và bước tiếp.
1. Tự chữa lành bắt đầu từ chánh niệm
Chánh niệm giúp ta nhận diện cảm xúc, cơn đau, nỗi lo — thay vì phản ứng vội vàng. Khi thở sâu, quan sát thân và tâm, cơ chế điều hòa thần kinh — nội tiết dần được phục hồi: nhịp tim bình ổn, huyết áp giảm, cơ bắp bớt căng — tất cả hỗ trợ khả năng hồi phục tự nhiên của cơ thể.
2. Lối sống quyết định năng lực tự chữa
Dinh dưỡng hợp lý, vận động nhẹ nhàng, giấc ngủ đầy đủ và giảm stress là nền tảng để cơ thể tự sửa chữa. Thiền sư khuyến khích một lối sống trung hòa, không cực đoan — sống chậm, ăn chánh, ngủ đủ, trao truyền lòng biết ơn — đó là hành trang cho sức khỏe bền vững.
3. Chữa lành mạnh mẽ không phải là cô lập
Ý tưởng “tự chữa” không có nghĩa là phải chịu đựng một mình. Thiện tri thức, cộng đồng và sự hỗ trợ y tế là những tay nắm cần thiết. Tuy nhiên, khi nội lực được khơi thông, mỗi người có thể kết hợp tốt hơn với liệu pháp y khoa, tăng hiệu quả điều trị và giảm phụ thuộc cảm xúc vào người khác.
4. Đối diện với khó khăn bằng lòng can đảm nhẹ nhàng
Khó khăn, bệnh tật hay mất mát không phải là thù địch bắt ta gục ngã mà là nhân duyên mời gọi ta trưởng thành. Thay vì né tránh, ta biết chấp nhận, chăm sóc bản thân bằng lòng thương và sự kiên nhẫn — đó là nền tảng của “mặt trời nội tại”.
5. Thực hành cụ thể — vài bước đơn giản để bắt đầu
Mỗi sáng, dành 5–10 phút ngồi thở và chú ý từng hơi vào ra.
Ghi lại một điều biết ơn trước khi ngủ.
Ăn một bữa trong ngày thật chậm, tập trung vào mùi vị và cảm giác.
Khi lo lắng, đặt tay lên tim và thở chậm 6 nhịp — để nhắc mình rằng mình vẫn ổn, vẫn có mặt.
Kết luận
Năng lực tự chữa là một lời mời: mời bạn quay về với chính mình, chăm sóc bằng chánh niệm, và trân trọng từng bước nhỏ. Khi năng lực ấy được nuôi dưỡng, ta thực sự có thể trở thành “mặt trời của chính mình” — tỏa sáng không để người khác phải “chiếu sáng” cho mình. Chúc bạn tìm được bình an và sức mạnh nội tại trong hành trình ấy.
VietBF@sưu tập