Với hai án tù, Matthews có bằng đại học kinh tế vẫn bị 200 công ty từ chối, nhưng quyết tâm đi lên từ nghề lau dọn, bán gà rán, nay đă thành triệu phú.
Hiện tại, Dawon Matthews, 32 tuổi, đang sống ở Houston, Texas, sở hữu Goodies Soul Kitchen - một xe tải bán đồ ăn nhanh có tiếng. Anh cũng là chủ một vài công ty dịch vụ dọn dẹp vệ sinh, dọn dẹp xử lư rác thải và 16 bất động sản cho thuê. Tổng doanh thu ṛng của các doanh nghiệp hơn một triệu USD mỗi năm.
Nhưng trước đó, chàng trai trẻ từng thấy ḿnh ở tận cùng bóng tối, khi vật lộn t́m việc làm và bị hơn 200 công ty từ chối, do định kiến quá lớn với người từng đi tù.
Matthews sinh ra ở Philadelphia trong gia đ́nh người da màu ở khu phố nghèo. "Khi lớn lên, tôi không có người dẫn đường hay bất kỳ tấm gương nào. Xung quanh tôi chỉ toàn những nhóm người mà tôi không muốn trở thành", anh nói.
Matthews học rất giỏi ở trường trung học, nhưng lại gặp rắc rối pháp lư khi học đại học.
Khi c̣n là sinh viên năm nhất, bị buộc tội hành hung nghiêm trọng sau một vụ ẩu đả trong bữa tiệc, anh bị đuổi học và ngồi tù 6 tháng. Trong thời gian quản chế, anh bị buộc tội lái xe khi say rượu, khiến rơi vào t́nh trạng liên tục vướng lao lư.

Dawon Matthews tốt nghiệp hai chuyên ngành kinh tế nhưng 200 đơn ứng tuyển bị nhà tuyển dụng từ chối v́ có tiền án. Ảnh: CNBC
Ra tù, dù có bằng tốt nghiệp tại Cao đẳng Manor và bằng Cử nhân Kinh doanh tại Đại học La Salle, anh nộp đơn xin việc cho hơn 200 công ty trong ṿng hai tháng nhưng không nơi nào chấp nhận.
"Một khi thấy người có tiền án, họ thậm chí không quan tâm đến bằng cấp. Bạn không được chấp nhận trong xă hội đó", anh cay đắng nhận ra.
Không ông chủ nào thuê ḿnh, vậy ḿnh phải thành ông chủ, Matthews nghĩ khi thành lập công ty đầu tiên vào năm 2017. Công ty vệ sinh Wonderful Cleaning, tại Philadelphia, ra đời.
Không ngại việc tay chân, luôn t́m kiếm thử thách mới
Matthews chọn tham gia ngành công nghiệp vệ sinh v́ chi phí khởi nghiệp thấp và không yêu cầu kiểm tra lư lịch với chủ doanh nghiệp. "Chỉ cần có một ít thuốc tẩy, nước nóng, b́nh xịt và giẻ lau là bạn có thể biến việc này thành một doanh nghiệp", anh nói.
Công việc đầu tiên là dọn dẹp nhà cho anh trai ḿnh. Với sự chỉn chu, không ngại bất cứ việc tay chân ǵ, anh dần giành được nhiều hợp đồng dọn dẹp thương mại có lợi nhuận hơn.
Đến cuối năm thứ hai, Wonderful Cleaning đă mang lại doanh thu khoảng 12.000 USD mỗi tháng và Matthews chuyển sang làm "người trung gian", thuê các đội vệ sinh khác thực hiện hợp đồng của ḿnh.
Với doanh thu từ Wonderful Cleaning, Matthews đă mua một xe bán tải và bắt đầu kinh doanh thứ hai, dịch vụ dọn rác thải R&R Junk Removal, vào năm 2020.
Theo Matthews, sau vài tháng, họ đă có thể mua được một chiếc xe tải ben và R&R Junk Removal đă thu về hơn 100.000 USD trong năm đầu tiên.
Matthews cũng dùng thu nhập từ hai doanh nghiệp này để mua bất động sản đơn lập, sau đó tái cấp vốn để mua căn hộ song lập và tam lập. Hiện tại, anh sở hữu 16 bất động sản ở khu vực Philadelphia, với lợi nhuận khoảng 11.000 USD mỗi tháng.
Tháng 1/2024, Matthews chuyển đến Houston: "Tôi cảm thấy đă đạt được thành công ở Philadelphia, v́ vậy tôi muốn rời khỏi đó", anh nói.
Nhưng không phải ư tưởng kinh doanh nào của anh cũng thành công. Ngay sau khi chuyển đến Houston, Matthews đă bán một vài bất động sản để mở một hộp đêm. Anh kể mọi chuyện không suôn sẻ và cuối cùng anh lỗ hơn 170.000 USD cho dự án này.
Sau đó, anh quyết định thử sức trong ngành nhà hàng. Matthews vay 40.000 USD để mua một xe tải bán đồ ăn và ra mắt Goodies Soul Kitchen vào tháng 8/2024, nơi anh điều hành cùng một đối tác kinh doanh.
T́m kiếm thành công trong ngành công nghiệp thực phẩm
Ngoài việc làm việc tại KFC trong năm thứ nhất đại học, Matthews không có bất kỳ kinh nghiệm nào về nhà hàng khi anh thành lập Goodies Soul Kitchen.
Matthews lấy cảm hứng từ thành công của các chuỗi nhà hàng ăn nhanh, tuy "na ná nhau nhưng đều thành công". Họ chẳng làm ǵ khác biệt, đồ ăn không khác ǵ bất kỳ món ăn nào bạn thấy ở KFC hay bất cứ nơi nào tương tự. "Nhưng điểm khác biệt chính là dịch vụ," anh nói.
Dưới góc độ doanh nhân, theo Matthews, tiền không nằm ở thực phẩm, mà nằm ở dịch vụ, chất lượng và hệ thống vận hành. Cuộc sống về đêm ở Houston khá sầm uất, Matthews quyết định tiếp thị Goodies Soul Kitchen như một lựa chọn buổi tối cho những người thường xuyên đi chơi đêm, từ cá chiên, sườn cừu, cánh gà và gà chiên, cũng ḿ ống phô mai, khoai lang hầm và bắp cải chiên.
Sau thành công của xe gà rán Goodies, Matthews đă mở thêm một xe tải bán đồ ăn khác, chuyên bán bánh ḿ kẹp, bánh tacos và cánh gà vào tháng 3 vừa qua. "Tôi nghĩ, kệ xác, chúng ta đă làm rất tốt mô h́nh kinh doanh này rồi. Thử làm thêm một cái nữa xem sao", anh nói.
Anh có kế hoạch bán hầu hết các công ty khác của ḿnh vào năm tới để tập trung vào hoạt động kinh doanh thực phẩm và nhà hàng.
Bên cạnh mục tiêu kinh doanh, Matthews c̣n cam kết tuyển dụng những người nghiện đang cai nghiện và những người từng phạm tội để giúp những người như ḿnh bớt nhọc nhằn hơn khi trở về xă hội.
"Ở đây, bạn không bị đánh giá bởi một tờ giấy. Bạn không bị đánh giá bởi một hồ sơ. Bạn được đánh giá bởi kỹ năng của bạn", ông chủ triệu đô quả quyết.
Matthews cho biết việc quản lư tất cả dự án kinh doanh của ḿnh không hề dễ dàng, nhưng phương châm là "hăy lựa chọn thật kỹ".
"Nghèo cũng khổ. Giàu cũng có cái khổ. Trong cái vui vẫn có cái buồn, đúng không? Bạn không thể trốn tránh khó khăn, nhưng bạn có thể lựa chọn khó khăn giúp bạn trưởng thành", anh nói và động viên ḿnh "cứ tiến về phía trước đi".