Nga một lần nữa kêu gọi Mỹ gia hạn hiệp ước New START, thỏa thuận kiểm soát vũ khí hạt nhân then chốt giữa hai nước, thêm 1 năm để ngăn chặn nguy cơ chạy đua vũ trang giữa các cường quốc.
Thỏa thuận giới hạn số lượng đầu đạn hạt nhân và phương tiện vận chuyển nó giữa hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới là Nga và Mỹ sẽ hết hạn vào ngày 5/2/2026.
V́ vậy trong một tuyên bố trước báo giới hôm 11/11 giờ địa phương, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tiếp tục thúc giục Mỹ xem xét đề xuất gia hạn một năm hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân quan trọng sắp hết hạn này.
Hiệp ước New START, được kư kết năm 2010 giữa Mỹ và Nga, giới hạn số lượng đầu đạn hạt nhân triển khai ở mức 1.550 đơn vị, đồng thời đặt trần cho số tên lửa đạn đạo liên lục địa, tên lửa phóng từ tàu ngầm và máy bay ném bom hạng nặng có khả năng mang vũ khí hạt nhân.
Hồi tháng 9, Tổng thống Nga Vladimir Putin đă đề xuất gia hạn hiệp ước này thêm 1 năm nhằm tránh chạy đua vũ trang và nguy cơ leo thang ngoài kiểm soát.
Phát biểu với các phóng viên, ông Lavrov cho biết đề xuất này vẫn đang được xem xét. “Chúng ta hăy dành 1 năm để hạ nhiệt và nh́n nhận lại trách nhiệm của các cường quốc trong việc duy tŕ an ninh và ổn định toàn cầu, đặc biệt là ngăn chặn chiến tranh hạt nhân. Chúng tôi sẵn sàng”, ông nhấn mạnh.
Ngoại trưởng Lavrov nói rằng, việc gia hạn có thể được công bố vào bất cứ thời điểm nào trước ngày 5/2/2026. Ông dẫn lại tiền lệ năm 2021, khi Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden đă quyết định gia hạn hiệp ước chỉ vài ngày trước khi hết hạn.
“Khi New START được gia hạn ngay sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden nhậm chức (năm 2021), việc này được thực hiện chỉ vài ngày trước ngày hết hạn”, ông Lavrov cho hay.
Bộ Quốc pḥng Nga hồi tháng trước cho biết vẫn chưa nhận được phản hồi chính thức nào từ Washington về vấn đề này.
Trong khi đó, t́nh h́nh an ninh hạt nhân toàn cầu tiếp tục tiềm ẩn nguy cơ mới. Ngày 30/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump chỉ đạo chính phủ thực hiện các thử nghiệm vũ khí hạt nhân trên "cơ sở b́nh đẳng" với Nga và Trung Quốc.
Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright sau đó giải thích rằng các cuộc thử nghiệm đă được lên kế hoạch sẽ không bao gồm các vụ nổ hạt nhân thực tế, mà Mỹ đă ngừng tiến hành vào năm 1992.
Điện Kremlin phản ứng thận trọng. Người phát ngôn Dmitry Peskov khẳng định, Nga sẽ không dỡ bỏ lệnh tạm hoăn thử hạt nhân của ḿnh, trừ khi Mỹ làm như vậy trước.
Cả Mỹ và Nga đều đă thử nghiệm tên lửa không mang đầu đạn hạt nhân trong những tháng gần đây. Mỹ đă phóng thử tên lửa Minuteman III từ căn cứ ở California hôm 5/11. Trong khi đó, hồi tháng trước, Nga thử nghiệm tên lửa hành tŕnh Burevestnik, loại vũ khí được cho là có khả năng mang đầu đạn hạt nhân và bay bằng năng lượng hạt nhân.