Tóm tắt nhanh
Các hăng lớn tại Mỹ đồng loạt cắt giảm chuyến bay trước khi Cục Hàng không Liên bang (FAA) giảm 10% lưu lượng tại 40 sân bay bận rộn, bắt đầu từ ngày mai. American Airlines giảm 4% lịch bay tại 40 sân bay từ thứ Sáu đến thứ Hai (khoảng 220 chuyến/ngày) nhưng vẫn vận hành khoảng 6.000 chuyến/ngày. United dự kiến hủy khoảng 4% mỗi ngày từ thứ Sáu đến Chủ nhật (tầm 200 chuyến/ngày). Delta hủy khoảng 170 chuyến ngày thứ Sáu (sẽ c̣n bổ sung ở khối khu vực). Southwest hủy khoảng 100 chuyến ngày thứ Sáu.
V́ sao cắt giảm?
Khủng hoảng nhân sự kiểm soát không lưu do đóng cửa chính phủ kéo dài: kiểm soát viên làm việc không lương, t́nh trạng xin nghỉ việc diễn ra hàng ngày, lực lượng thiếu khoảng 400 người so với thời điểm đóng cửa năm 2019. FAA ghi nhận hơn 430 trường hợp “thiếu nhân sự” tại các cơ sở kể từ khi bắt đầu đóng cửa. Chính quyền cho biết cắt giảm để bảo đảm “100% an toàn”.
Kịch bản giảm tải thêm
Bên cạnh lệnh cắt ngay 10% ở 40 sân bay, phương án khác đang được cân nhắc: giảm 4% số chuyến từ ngày mai và tăng thêm 1% mỗi ngày nếu bế tắc ngân sách kéo dài.
Những sân bay bị ảnh hưởng
Miền Đông Bắc: Boston (BOS), New York–LaGuardia (LGA), JFK, Newark (EWR), Philadelphia (PHL), Teterboro (TEB).
Trung Tây: Indianapolis (IND), Chicago Midway (MDW), Chicago O’Hare (ORD), Cincinnati/Northern Kentucky (CVG), Detroit (DTW), Louisville (SDF), Minneapolis–St. Paul (MSP).
Miền Nam: Charlotte (CLT), Dallas Love (DAL), Dallas/Fort Worth (DFW), Fort Lauderdale (FLL), Atlanta (ATL), Houston Hobby (HOU), Houston Bush (IAH), Memphis (MEM), Orlando (MCO), Miami (MIA), Tampa (TPA).
Khu vực DC: Baltimore/Washington (BWI), Dulles (IAD), Reagan National (DCA).
Miền Tây: Denver (DEN), Las Vegas (LAS), Los Angeles (LAX), Oakland (OAK), Ontario (ONT), Portland (PDX), Phoenix (PHX), San Diego (SAN), Seattle/Tacoma (SEA), San Francisco (SFO), Salt Lake City (SLC).
Hawaii & Alaska: Anchorage (ANC), Honolulu (HNL).
T́nh h́nh trễ chuyến hiện tại
Nhiều cơ sở điều hành bay (TRACON/tower) đang thiếu người, gây chậm trung b́nh 30–45 phút tại các đầu mối như Washington Reagan National, cụm sân bay New York, Houston, Dallas/Fort Worth, San Francisco, Nashville… T́nh trạng có thể biến động theo giờ làm việc của từng ca trực.
Hăng bay nói ǵ & hỗ trợ ǵ cho khách?
American: giảm ~4% lịch tại 40 sân bay (≈220 chuyến/ngày) từ thứ Sáu–thứ Hai.
United: hủy khoảng 4% mỗi ngày từ thứ Sáu đến Chủ nhật; hoàn tiền cho mọi khách không muốn bay, kể cả vé không hoàn/Basic Economy.
Delta: hủy khoảng 170 chuyến ngày thứ Sáu; miễn phí đổi/hủy, áp dụng cả Basic Economy.
Southwest: hủy khoảng 100 chuyến ngày thứ Sáu; kêu gọi Quốc hội sớm giải quyết bế tắc.
American/United/Delta: đều miễn phí đổi lịch, hủy hoặc hoàn tiền trong giai đoạn ảnh hưởng.
Frontier: CEO khuyến nghị hành khách nên “đặt vé dự pḥng” trên hăng khác nếu cần bay 10 ngày tới.
Góc nh́n chính trị & an toàn
Chính quyền cho biết cắt chuyến để bảo đảm an toàn trong bối cảnh thiếu kiểm soát viên. Một số nghị sĩ cảnh báo “giảm 10% như băo tuyết khổng lồ”, nguy cơ gây hỗn loạn dây chuyền trên bầu trời nếu bế tắc kéo dài.
Tác động kỳ nghỉ & thời gian phục hồi
Hiệu ứng trễ/hủy sẽ c̣n dư âm trong nhiều tuần, có thể kéo sang mùa cao điểm Lễ Tạ Ơn. Giới nghiệp đoàn cảnh báo ngành cần nhiều tháng để hồi phục hoàn toàn ngay cả khi chính phủ mở cửa lại.
Lời khuyên thực dụng cho hành khách
Kiểm tra t́nh trạng chuyến bay và email/app hăng trước khi ra sân bay.
Tận dụng miễn phí đổi/hủy/hoàn tiền (kể cả vé Basic Economy theo thông báo của từng hăng).
Cân nhắc bay sớm hoặc/ và đổi sang sân bay lân cận ít tắc nghẽn hơn.
Mang tối thiểu hành lư kư gửi, chuẩn bị phương án nối chuyến dài hơn.
Đặt vé dự pḥng nếu hành tŕnh bắt buộc, đặc biệt với Frontier như khuyến nghị của hăng.
Đến sớm hơn thường lệ do nguy cơ xếp hàng an ninh kéo dài.
Ngày mai được dự báo là một trong những ngày bay khó khăn nhất kể từ đầu đợt đóng cửa chính phủ. Nếu phải di chuyển, hăy hành động sớm, linh hoạt lịch tŕnh và tận dụng chính sách hỗ trợ của hăng bay để giảm rủi ro.