[Romano]

Hà Lan chỉ thu 1 euro cho lô tiêm kích F-16 bán cho Romania. Vậy điều gì khiến Romania có thể mua được phi đội chiến đấu cơ với mức giá “khó tin” như vậy?Theo Business Insider (Mỹ), thương vụ giữa Hà Lan và Romania được công bố trong tuần này, mang tính tượng trưng là chính. Diễn biến này gợi nhớ tới việc Đức từng bán các tiêm kích MiG-29 cho Ba Lan với giá 1 euro mỗi chiếc, trước khi chúng được chuyển cho Ukraine.

Thỏa thuận mới giúp Hà Lan dọn chỗ cho thế hệ máy bay hiện đại hơn, đồng thời củng cố vai trò của Romania là trung tâm đào tạo quân sự châu Âu vận hành tiêm kích F-16 Fighting Falcon do Mỹ sản xuất.

Hà Lan đã cam kết cung cấp 18 chiến đấu cơ cho Trung tâm Huấn luyện F-16 châu Âu (EFTC), đặt tại một căn cứ quân sự của Romania ở thành phố Fetesti. Cơ sở này được thành lập vào năm 2023 để đào tạo phi công Romania và đến năm sau đó mở rộng sang đào tạo cả phi công Ukraine.

Những chiếc F-16 được chuyển cho Romania với giá 1 euro, cộng với khoản thanh toán Thuế giá trị gia tăng (VAT) là 21 triệu euro cho máy bay và gói hỗ trợ hậu cần. Bộ trưởng Quốc phòng Romania – ông Liviu-Ionut Mosteanu cho biết hợp đồng này đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển EFTC tại căn cứ Không quân 86 của nước này.

Romania chỉ mới tiếp nhận F-16 trong thời gian gần đây và lô 18 chiếc mới sẽ bổ sung vào số lượng tiêm kích nước này đang khai thác hoặc dự định mua thêm. Romania xác nhận số chiến đấu cơ này được dành riêng cho EFTC, bởi Romania có nghĩa vụ bảo đảm một số lượng suất huấn luyện nhất định cho NATO và Ukraine.Ông Ruben Brekelmans, Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan, nói: “Thật tuyệt vời khi những chiếc F-16 từng phục vụ trong biên chế của chúng tôi nay lại có vòng đời mới đầy ý nghĩa tại EFTC”.

Hơn chục quốc gia Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã vận hành hoặc đang có kế hoạch mua tiêm kích F-35 Lightning II. Hà Lan và Na Uy đã loại biên các tiêm kích F-16 thế hệ thứ 4 để chuyển sang dòng chiến đấu cơ thế hệ thứ 5. Cả hai dòng chiến đấu cơ này đều do tập đoàn quốc phòng Mỹ Lockheed Martin sản xuất.

Ukraine hiện vận hành một số lượng nhỏ máy bay F-16 được các nước NATO chuyển giao. F-16 cũng không phải loại tiêm kích phương Tây duy nhất mà Ukraine nhận được kể từ khi xung đột với Nga bùng phát. Ukraine hiện đã đưa vào phiên chế cả Mirage 2000 – dòng máy bay do tập đoàn Dassault Aviation của Pháp sản xuất. Nước này cũng tỏ ý định tiến tới mua tiêm kích JAS 39 Gripen do Thụy Điển chế tạo.