[Romano]

Chiến dịch tấn công bằng thiết bị bay không người lái (UAV) của Mỹ tại Caribe đang làm dấy lên tranh cãi pháp lý giữa Nhà Trắng và Quốc hội, khi chính quyền Tổng thống Trump khẳng định các cuộc không kích này không nằm trong phạm vi kiểm soát của Đạo luật Quyền lực Chiến tranh.Theo trang tin tức Euronews ngày 2/11, Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái nhằm vào tàu thuyền bị nghi buôn ma túy ở vùng biển Caribe không thuộc phạm vi điều chỉnh của Đạo luật Quyền lực Chiến tranh năm 1973, đạo luật yêu cầu tổng thống phải xin phép Quốc hội cho những hoạt động quân sự kéo dài hơn 60 ngày.

Theo thông tin Bộ Tư pháp Mỹ gửi Quốc hội vừa qua, Nhà Trắng khẳng định Tổng thống Trump có thể tiếp tục chiến dịch không kích mà không cần sự phê chuẩn của cơ quan lập pháp. Văn phòng cố vấn pháp lý của Bộ Tư pháp, do ông Elliot Gaiser đứng đầu, cho rằng chiến dịch không đạt tới mức "thù địch" như cách định nghĩa trong đạo luật vì không có binh sĩ Mỹ nào bị đặt vào nguy hiểm trực tiếp.

Một quan chức cấp cao Nhà Trắng cho biết các cuộc tấn công được tiến hành chủ yếu bằng thiết bị bay không người lái phóng từ tàu hải quân Mỹ ở vùng biển quốc tế, ở khoảng cách đủ xa để bảo đảm an toàn cho lực lượng Mỹ. Theo Bộ Quốc phòng, các đợt tấn công này đã tiêu diệt ít nhất 62 người trong 14 vụ không kích tại vùng biển Caribe và phía Đông Thái Bình Dương, nhắm vào các tàu thuyền bị nghi vận chuyển ma túy.

Tuy nhiên, Quốc hội Mỹ cho rằng hoạt động này nằm trong phạm vi điều chỉnh của Đạo luật Quyền lực Chiến tranh, vốn được ban hành năm 1973 nhằm giới hạn quyền của tổng thống trong việc đưa quân vào xung đột mà không có sự đồng ý của Quốc hội. Luật yêu cầu Nhà Trắng phải thông báo trong vòng 48 giờ sau khi triển khai hành động quân sự và phải chấm dứt chiến dịch sau 60 ngày nếu không được ủy quyền chính thức. Trong trường hợp của ông Trump, thời hạn 60 ngày này sẽ kết thúc vào ngày 3/11 tới.Theo nguồn tin từ Quốc hội, chính quyền Trump đã xác định tình huống hiện nay là một “cuộc xung đột vũ trang chính thức” nhưng không phải “tình trạng thù địch”. Lập luận này được cho là dựa trên tiền lệ từ chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama, khi ông Obama từng viện dẫn lý do tương tự để biện minh cho chiến dịch không kích Libya năm 2011 do NATO dẫn đầu.

Tuy nhiên, khác với chiến dịch Libya, hoạt động của Mỹ tại Caribe không có ủy nhiệm của Liên hợp quốc hay sự tham gia của liên minh quốc tế, khiến giới lập pháp và chuyên gia pháp lý đặt câu hỏi về cơ sở pháp lý của Nhà Trắng. Một số nghị sĩ Dân chủ cho rằng việc tránh né định nghĩa “thù địch” đang khiến Đạo luật Quyền lực Chiến tranh mất đi hiệu lực giám sát Quốc hội, mở rộng đáng kể quyền hành của tổng thống trong các hoạt động quân sự ở nước ngoài.