TRUMP , NGOẠI GIAO VÀ SỰ SUY TÀN CỦA TRÁCH NHIỆM CHÍNH TRỊ
Trong lịch sử hiện đại của Hoa Kỳ,
chưa từng có tổng thống nào rời đất nước để công du quốc tế giữa thời điểm chính phủ đóng cửa – khi hàng triệu viên chức liên bang phải làm việc không lương, quân đội bị thiếu ngân sách vận hành, và nhiều cơ quan trọng yếu như TSA, EPA, hay Bộ Nông nghiệp … buộc phải tạm ngưng hoạt động.
Ngay cả trong thời kỳ
khủng hoảng nặng nề như Watergate (1974) hay khủng hoảng ngân sách năm 1995 dưới thời Clinton, các tổng thống Mỹ vẫn ở lại Washington, tham gia đàm phán, gửi thông điệp cho dân chúng và Quốc hội, coi đó là bổn phận quốc gia tối cao.
Việc Donald Trump rời Mỹ để công du Malaysia, Nhật Bản và Hàn Quốc giữa lúc đất nước tê liệt v́ chính phủ đóng cửa, không chỉ là
hành vi vô trách nhiệm, mà c̣n phản ánh quan điểm cầm quyền lệch lạc :
Ông coi việc
“làm tổng thống” như một vai diễn truyền thông hơn
là một trọng trách hiến định.
1. Khi quyền lực trở thành sân khấu
Những [b][size=4][color=indigo][i]“chuyến công du” của Trump luôn được thiết kế như màn biểu diễn cho khán giả
MAGA :
- Những cú bắt tay phô trương
- Những bài diễn văn ngắn gọn
- Những khẩu hiệu về “nước Mỹ vĩ đại”
hay “chủ quyền quốc gia trước tiên”.
Ông không hướng tới
mục tiêu xây dựng quan hệ thực chất, mà muốn tạo ra
h́nh ảnh một nhà lănh đạo mạnh mẽ, không sợ ai, không cần luật lệ.
Nhưng ngoại giao
không phải là sân khấu, và mỗi cuộc gặp gỡ
đều mang hàm ư chính trị sâu xa.
Khi Trump được đón tiếp
long trọng ở Tokyo hay Seoul, điều đó không có nghĩa là các nước ấy
tán thành chính sách hay nhân cách của ông.
https://www.youtube.com/watch?v=piMF-25VjF0
Trong các nền dân chủ phát triển như Nhật hay Hàn, lễ nghi đón tiếp
chỉ là [thông điệp tôn trọng quốc gia, không phải cá nhân.
Chính phủ của họ có thể
miễn cưỡng đón tiếp Trump v́ lợi ích chiến lược, song ḷng dân th́ hoàn toàn khác :
- Các cuộc thăm ḍ ở Hàn Quốc và Nhật từ năm 2018–2020 cho thấy tỷ lệ người dân tin tưởng Trump
chỉ ở mức 15–25%, thấp hơn hẳn
so với các tổng thống Dân chủ như Obama (60–70%).
https://www.youtube.com/watch?v=83IvYteWmZg
2. Khi tổng thống vắng mặt, kinh tế chịu tác động
Việc Tổng thống Mỹ
vắng mặt giữa khủng hoảng ngân sách có tác động nhiều tầng :
• Thứ nhất :
- Thị trường mất niềm tin.
Trong giai đoạn chính phủ đóng cửa, mỗi phát biểu hay hành động của tổng thống đều có khả năng ảnh hưởng đến chỉ số Dow Jones hoặc niềm tin tiêu dùng.
Việc Trump rời đi thể hiện rằng ông
không quan tâm đến tiến tŕnh giải quyết khủng hoảng, khiến nhà đầu tư lo ngại về sự thiếu ổn định chính trị.
• Thứ hai :
- Chuỗi vận hành hành chính bị tê liệt . Khi tổng thống đi công du :
- Quyền phê chuẩn ngân sách khẩn cấp
- Kư sắc lệnh hay xử lư t́nh huống an ninh bị tŕ hoăn.
Trong thời kỳ b́nh thường, việc này có thể chấp nhận được,
nhưng trong bối cảnh chính phủ đóng cửa, nó gây thiệt hại kinh tế hàng tỷ đô mỗi ngày.
• Thứ ba, thông điệp sai lầm về ưu tiên quốc gia :
Ông đang cho thấy ḿnh coi trọng h́nh ảnh đối ngoại
hơn sinh kế người dân trong nước
— Điều hoàn toàn trái với triết lư
“America First” mà ông vẫn hô hào.
https://www.youtube.com/watch?v=wuiWyXhi8vU
***