Giữa lúc giá thịt ḅ trong nước lên mức cao nhất lịch sử và nông dân Mỹ đang chật vật v́ mất thị trường đậu nành sang Trung Quốc. Tổng Thống Donald Trump lại gây phẫn nộ khi tuyên bố xem xét việc nhập cảng thịt ḅ từ Argentina để “hạ giá thịt trong siêu thị.”
Theo Reuters, tuyên bố được ông Trump đưa ra tối Chủ Nhật, 19 Tháng Mười, trên Air Force One. Ông nói rằng: “Nếu chúng ta mua một ít thịt ḅ, không nhiều đâu, từ Argentina. Điều đó sẽ giúp Argentina, một quốc gia rất tốt, một đồng minh tốt.”
Lời nói tưởng chừng ngắn gọn đó đă châm ng̣i cho làn sóng giận dữ trong giới chăn nuôi Mỹ, vốn đang gồng ḿnh trước giá thức ăn tăng, đàn gia súc giảm và hạn hán kéo dài.
“Cú đánh vào nông gia Mỹ”
“Kế hoạch này chỉ tạo ra hỗn loạn vào thời điểm quan trọng trong năm đối với các nhà chăn nuôi, trong khi chẳng giúp ǵ cho việc giảm giá ở siêu thị,” ông Colin Woodall, tổng quản trị Hiệp Hội Thịt Ḅ Quốc Gia Mỹ (NCBA), tuyên bố. NCBA gọi kế hoạch của ông Trump là “vô nghĩa và nguy hiểm.”
NCBA cho biết từ năm 2020, Mỹ nhập cảng tới $801 triệu thịt ḅ từ Argentina, trong khi Argentina chỉ mua $7 triệu thịt ḅ của Mỹ — một cán cân thương mại “mất cân đối và bất công.”
Ông Woodall cũng cảnh báo về nguy cơ bệnh lở mồm long móng – từng bùng phát ở Argentina – có thể “phá hủy hoàn toàn ngành chăn nuôi Mỹ nếu bệnh này xâm nhập.”
C̣n ông Zippy Duvall, chủ tịch Liên Đoàn Nông Nghiệp Hoa Kỳ, cảnh báo thêm: “Nhập cảng thịt ḅ nước ngoài ồ ạt có thể làm suy yếu khả năng tự chủ lương thực lâu dài của nước Mỹ.”
Bơm $40 tỷ cho Argentina: Trump phản bội chính nông dân Mỹ
Điều khiến nông dân Mỹ phẫn nộ không chỉ là chuyện nhập thịt ḅ, mà là sự thiên vị lộ liễu của Ṭa Bạch Ốc đối với chính quyền Argentina của Tổng Thống Javier Milei, một đồng minh chính trị thân cận của ông Trump.
Trong ṿng chưa đầy ba tuần, Bộ Tài Chính Mỹ đă cam kết hỗ trợ tới $40 tỷ cho Buenos Aires thông qua các gói hoán đổi tiền tệ và cho vay đặc biệt.
Tuy nhiên, cần nên biết rằng, mới chỉ vài ngày trước đó, chính phủ Argentina tuyên bố hạ thuế xuất cảng đậu nành xuống 0%, mở đường để Trung Quốc mua tới 7 triệu tấn đậu nành Argentina, trong khi Trung Quốc không mua một hạt đậu nành nào của Mỹ trong Tháng Chín, lần đầu tiên kể từ năm 2018.
“Thật thất vọng khi chúng ta vừa cứu trợ Argentina, vừa giúp nông dân của họ trong khi nông dân Mỹ mất thị trường,” ông Aaron Lehman, chủ tịch Liên Đoàn Nông Dân Iowa, phát biểu với NBC News.
Theo các hiệp hội nông nghiệp, việc Mỹ bơm hàng chục tỷ đô la cho Argentina trong khi nông dân Mỹ chịu thiệt hại v́ chiến tranh thương mại và lệnh cấm nhập cảng của Trung Quốc là “sự phản bội ngay trên đất của ḿnh.”
V́ sao Trump ưu ái Argentina?
Các chuyên gia kinh tế nhận định, sự ưu ái của ông Trump dành cho Argentina mang tính chính trị nhiều hơn là kinh tế.
Thứ nhất, Tổng Thống Javier Milei là một đồng minh ư thức hệ, một bản sao của ông Trump, được xem như “người bạn tự do cực hữu ở Nam Mỹ.”
Hiện tại, ông Milei đang phải đối mặt với bầu cử giữa kỳ và sự sụt giảm tín nhiệm v́ chính sách thắt lưng buộc bụng. Việc ông Trump công khai “cứu trợ” và “mua thịt ḅ” từ Argentina mang tính biểu tượng ủng hộ cá nhân ông Milei, nhằm giữ một đồng minh chính trị thân cận trong khu vực.
Thứ hai, về mặt đối ngoại, ông Trump muốn mở rộng ảnh hưởng của Mỹ ở Nam Mỹ để ngăn Trung Quốc và Brazil thống trị chuỗi cung ứng lương thực toàn cầu. Tuy nhiên, chính sách này đang phản tác dụng. Trong khi Mỹ hỗ trợ tài chính cho Buenos Aires, Trung Quốc lại là bên thu lợi trực tiếp khi Argentina giảm thuế xuất cảng để bán hàng sang Bắc Kinh.
“Trump-first”
Các nhà quan sát cho rằng, kế hoạch nhập cảng thịt ḅ và gói hỗ trợ tài chính cho Argentina cho thấy ông Trump sẵn sàng hy sinh lợi ích kinh tế của nông dân Mỹ để phục vụ tham vọng chính trị cá nhân.
“Nói là giúp giảm giá thịt, nhưng thực chất là giúp củng cố một đồng minh chính trị ở Nam Mỹ — trong khi người nông dân Mỹ phải trả giá,” nhà phân tích chính trị Elliott Morris nhận định trên nhật báo USA TODAY.
Với nông dân Mỹ, thành phần ủng hộ phong trào MAGA cuồng nhiệt, thông điệp này thật cay đắng đến hai lần. Lá phiếu của họ đưa ông Trump đến Ṭa Bạch Ốc lần thứ nh́, rồi khi cuộc chiến thuế quan mà ông gây ra khiến họ mất mối đậu nành, th́ chính vị tổng thống mà họ lựa chọn đă bơm tiền thuế của người Mỹ để giúp cho Argentina giảm thuế 0% để bán đậu nành cho Trung Quốc.
Bây giờ, ông Trump lại sẵn sàng lấy tiền mua thịt ḅ của Argentina, đối thủ cạnh tranh của họ, nhưng không hề mua lại ḷng tin của nông gia Mỹ.