70 tuổi, lái xe 10 tiếng để đi… biểu t́nh
Peggy Cole, cựu công chức từ Flint (Michigan), đă lái xe gần 10 giờ để mừng sinh nhật 70 tuổi ngay giữa ḍng người biểu t́nh ở Washington, DC. Bà nói đây là “thời khắc đáng sợ” và dân chủ đang bị đe doạ: nếu im lặng, “chúng ta sẽ chứng kiến chính quyền và nền dân chủ bị tháo dỡ từng mảnh”.
2.700 điểm tụ họp – gần 7 triệu người tham gia
Ngày biểu t́nh “No Kings” có hơn 2.700 sự kiện trên toàn nước Mỹ—nhiều hơn hàng trăm điểm so với đợt đầu tháng 6. Gần 7 triệu người xuống đường; riêng New York ghi nhận hơn 100.000 người. Từ đại đô thị tới thị trấn nhỏ, những “cụm vàng” xuất hiện dọc các đại lộ, quảng trường, công viên công cộng—bất kể bang “đỏ” hay “xanh”.
Hoà b́nh là tôn chỉ: huấn luyện an toàn & hạ nhiệt xung đột
Tổ chức đứng sau “No Kings” khẳng định cam kết bất bạo động và đă huấn luyện hàng chục ngh́n người về an toàn – giảm căng thẳng. Cảnh sát New York và Portland cho biết các cuộc tuần hành không có vụ bắt giữ. Về sau có vài sự cố lẻ tẻ: một phụ nữ bị bắt ở South Carolina v́ chĩa súng khi lái xe chạy ngang đoàn biểu t́nh; một người đàn ông ở Georgia bị ghi h́nh giật cờ và xô đẩy người biểu t́nh.
Một ngày “màu Vàng”: biểu tượng của đoàn kết
Nhiều người mặc màu vàng như lời khẳng định đoàn kết và gợi nhớ truyền thống kháng cự bất bạo động. Các nhóm hoá trang vui nhộn—gà bơm hơi, ếch, khủng long, kỳ lân—khiến không khí như một “block party”, phá vỡ mô tả tiêu cực rằng đường phố là “băi chiến”.
Khẩu hiệu vang dội: “This is what democracy looks like”
Các khẩu hiệu “This is what democracy looks like”, “No hate, no fear, immigrants are welcome here” vang lên bên cạnh cờ Mỹ, biểu ngữ phản đối ICE, chống độc đoán và thiểu số tài phiệt.
Tiếng nói từ các thành phố: Atlanta, New York, DC
Ở Atlanta, người biểu t́nh Joan Press nói: “Chúng ta là dân chủ—và sẽ không im lặng.” Sự kiện khai mạc có sự tham dự của Thượng nghị sĩ Raphael Warnock với thông điệp: “Không phải quyền lực của kẻ cầm quyền, mà là quyền lực của Nhân dân.”
Tại New York, một phụ nữ giấu tên nhắc về thập niên 1960—khi người dân đấu tranh mở rộng quyền—nhưng nay bà lo “những nền tảng căn bản” từ báo chí đến toà án đang bị lung lay.
Ở Washington, DC, nhóm All in for Democracy mặc trang phục thời Cách mạng Mỹ và đội tóc giả bột phấn để nhắc câu chuyện “Không có vua” ngay từ Tuyên ngôn Độc lập.
“Tự do ngôn luận đang làm họ sợ”
Nhiều người phàn nàn tự do biểu đạt bị đe doạ tại nơi làm việc, trong gia đ́nh, ngoài xă hội. Bill Nye “The Science Guy” cổ vũ đám đông ở DC, cáo buộc chính quyền “không chịu nổi bất đồng”, từ bắt bớ tới t́m cách bịt miệng giới truyền thông.
Trọng tâm nhập cư: từ LA lan ra Chicago, Dallas, Portland
Làn sóng phản đối bắt đầu mạnh ở Los Angeles sau các đợt truy quét nhập cư, rồi lan ra Chicago, New York, Dallas, Portland. Việc triển khai Vệ binh Quốc gia vào các đô thị do Đảng Dân chủ lănh đạo—nhằm “hỗ trợ trục xuất” và “dẹp bạo loạn”—đối mặt thách thức pháp lư từ cấp bang và địa phương.
Tại LA, người tham gia kêu gọi chấm dứt trục xuất, nhắc rằng “ai cũng có quyền.” Ở Chicago, nhiều người mang cờ Mexico, khẩu hiệu “Hands off our Democracy”, “ICE OUT!”.
Nỗi lo phúc lợi & chính phủ đóng cửa
Nhiều người bày tỏ lo ngại trước cắt giảm chương tŕnh liên bang (đặc biệt là y tế), cộng thêm t́nh trạng chính phủ đóng cửa. Các bà mẹ lo cho Medicaid, chi phí sinh hoạt leo thang. Công chức liên bang bị tạm nghỉ việc xuống đường bảo vệ dịch vụ công—họ cho rằng sinh kế và “Giấc mơ Mỹ” bị đe doạ.
“Không chỉ là một người” — tiếng nói từ DC
Phát biểu ở DC, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders cho rằng vấn đề không chỉ là “một cá nhân và ḷng tham”, mà là “một nhóm tỷ phú” đă thao túng kinh tế–chính trị để trục lợi trên lưng gia đ́nh lao động.
Những khoảnh khắc tiêu biểu
• Times Square (NYC): biển người vàng rực, không bắt giữ.
• Washington, DC: người dân kư tên lên biểu ngữ Hiến pháp, biểu tượng cam kết bảo vệ trật tự pháp quyền.
• Los Angeles: thông điệp gửi tới ICE và phản đối Vệ binh trên đường phố.
• Chicago: nghệ sĩ John Cusack lên tiếng phản đối triển khai quân trên đường phố.
• Thị trấn nhỏ & vùng “đỏ”: bất ngờ trước quy mô tham dự, nhấn mạnh t́nh yêu nước và tiếng nói cộng đồng.
Tóm tắt nhanh
• Số điểm biểu t́nh: > 2.700
• Số người tham gia: gần 7.000.000 (ước tính)
• Quy mô nổi bật: >100.000 tại New York
• Tính chất chung: Ôn hoà, bất bạo động; huấn luyện an toàn – hạ nhiệt xung đột
• Biểu tượng: Màu vàng, trang phục hoá trang thân thiện
• Khẩu hiệu: “This is what democracy looks like”, “No hate, no fear, immigrants are welcome here”
• Chủ đề lớn: Bảo vệ dân chủ – Hiến pháp, tự do ngôn luận, quyền nhập cư, phản đối độc đoán và thiểu số tài phiệt
• Sự cố lẻ tẻ: vài hành vi gây hấn từ người ngoài đoàn, đă được xử lư riêng lẻ
Dân chủ là động từ
Ngày “No Kings” cho thấy khi người dân tin dân chủ là một động từ, họ bước ra đường để thực hiện nó—bằng tiếng hô, lá phiếu, và cả sắc vàng rực rỡ của đoàn kết. Thông điệp chung vang lên từ New York đến Los Angeles, từ đại lộ đến quảng trường tỉnh lỵ: Nước Mỹ thuộc về Nhân dân, không thuộc về các “vua chúa” thời hiện đại.