MỞ ĐẦU: “GIÀU NHANH” GIỮA THỊ TRƯỜNG MỎNG NIỀM TIN
Hai cái tên gây bão dư luận—Ngân 98 (Võ Thị Ngọc Ngân) và “Shark Bình” (Nguyễn Hòa Bình)—đang đối mặt điều tra hình sự ở các vụ việc khác nhau. “50 triệu USD/người”, hồ sơ tố tụng cho thấy những mô hình làm giàu bị cáo buộc dựa vào khoảng trống pháp lý, tâm lý FOMO và uy tín cá nhân/KOL. Bài viết này tổng kết các “chiêu thức” bị cáo buộc, đồng thời nhấn mạnh phán quyết cuối cùng của tòa.
PHẦN 1 – NGÂN 98: KOL + “TẶNG KÈM” + GIẤY TỜ RỜI RẠC
1) KOL đẩy bán hàng “giảm cân/đẹp dáng”: Tận dụng hình ảnh gợi cảm, livestream, TikTok/Facebook để chốt đơn nhanh theo “liệu trình” (X3, X7, X1000…).
2) Chiêu “hàng tặng kèm” để lách quản lý: Bên cạnh gói sản phẩm đã công bố, kèm thêm “viên rau củ Collagen” chưa được cấp phép—điểm dễ đẩy rủi ro pháp lý.
3) Giấy phép – kiểm nghiệm “chọn phần thuận”: Trưng giấy công bố/kiểm nghiệm với một số dòng sản phẩm, nhưng bị cáo buộc không tương thích với loại “tặng kèm” đẩy mạnh doanh số.
4) Thành phần cấm & rủi ro sức khỏe: Từ các kết quả giám định mà cơ quan chức năng công bố, một số mẫu “viên Collagen” bị xác định chứa sibutramin, phenolphthalein những chất bị cấm trong thực phẩm do nguy cơ tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn tiêu hóa, thậm chí nguy cơ ung thư.
5) Hệ thống đại lý/CTV – hoa hồng cao: Mở rộng theo mô hình nhiều tầng CTV để tạo doanh số “nóng”, khó kiểm soát chất lượng và quảng cáo quá mức.
6) Đòn “phủ sóng” truyền thông cá nhân: Khoe “bill cọc đất”, “siêu xe bản giới hạn”, “nhà sàn lớn nhất quận…” nhằm bồi đắp niềm tin và kích hoạt tâm lý “hàng hot – mua nhanh”.
Lưu ý: Ngân 98 hiện bị khởi tố, bắt tạm giam về tội “sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm”; tất cả vẫn trong giai đoạn điều tra.
PHẦN 2 – SHARK BÌNH & ANTEX: TOKEN BÁN TRƯỚC, LỘ TRÌNH SAU?
1) Bán token quy mô lớn – câu chuyện “lộ trình”: Giai đoạn 8–11/2021, phía dự án bị cáo buộc phát hành & bán hàng chục tỉ token cho khoảng 30.000 nhà đầu tư, thu về hàng triệu USDT; lộ trình sản phẩm (ví điện tử, VNDT…) không đạt như công bố.
2) Mượn “uy tín Shark Tank” & thông điệp quỹ đầu tư: Sử dụng hình ảnh doanh nhân nổi tiếng, PR thông tin về quỹ đầu tư blockchain hàng chục triệu USD để củng cố niềm tin vào dự án, tạo hiệu ứng đám đông.
3) Quyền kiểm soát ví/tài khoản tập trung: Cơ quan điều tra cáo buộc rút tiền từ ví tổng, chuyển qua ví cá nhân/công ty hệ sinh thái rồi bán, quy đổi chia nhau—điểm mấu chốt trong cáo buộc lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
4) Biện pháp tố tụng & tài sản bị phong tỏa: Cho đến thời điểm công bố, công an cho biết tạm giữ/phong tỏa khối tài sản khoảng 900 tỷ đồng (ước ~34 triệu USD): 597 cây vàng, 18 sổ đỏ, 2 ô tô, cùng nhiều chứng từ—chưa phải tịch thu vì chưa có bản án có hiệu lực.
5) Khe hở pháp lý thời điểm phát hành: Giai đoạn bùng nổ tiền số, khung pháp lý/giấy phép chưa hoàn thiện, khiến hoạt động kêu gọi vốn bằng token khó giám sát, nhà đầu tư nhỏ lẻ dễ “đu đỉnh”.
Lưu ý: Ông Nguyễn Hòa Bình đã bị khởi tố, tạm giam về các tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Vi phạm quy định về kế toán…”. Hồ sơ đang trong quá trình điều tra; kết luận cuối cùng thuộc về tòa án.
PHẦN 3 – VÌ SAO “CHIÊU” NÀY DỄ HÚT TIỀN Ở NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN?
Niềm tin vào KOL/“người thật việc thật”: Công chúng tin hình ảnh hào nhoáng, “review thân mật”, “truyền cảm hứng thành công”.
Khoảng trống quản lý & thực thi: Giấy phép rời rạc, kiểm nghiệm hậu kiểm, lực lượng thanh tra mỏng.
FOMO & hiệu ứng cộng đồng: “Bạn bè đã mua – thần tượng dùng – tin tức tràn ngập” kích hoạt tâm lý bầy đàn.
Chênh lệch thông tin: Sản phẩm/đầu tư phức tạp (hoạt chất, tokenomics, ví lạnh) vượt quá khả năng thẩm định cá nhân.
PHẦN 4 – CHECKLIST NHẬN DIỆN “CHIÊU” NGUY HIỂM
Hàng “tặng kèm”/đổi tên không trùng giấy công bố.
Hiệu quả “thần tốc” (detox, đốt mỡ, làm đẹp tức thì).
Hồ sơ kiểm nghiệm chọn lọc, mập mờ (đơn vị xét nghiệm? sản phẩm cụ thể nào?).
Token bán trước – sản phẩm thật vắng bóng, lộ trình liên tục trễ.
Ví/tài khoản tập trung, thiếu kiểm toán độc lập/đối soát on-chain.
Khoe giàu – show “chiến tích” để bồi niềm tin, lôi kéo đại lý/nhà đầu tư mới.
Hoa hồng/ROI phi lý, thúc đẩy “chốt đơn ngay”.