EES LÀ G̀ VÀ KHI NÀO ÁP DỤNG?
Hệ thống Entry/Exit System (EES) của Liên minh châu Âu sẽ chính thức vận hành từ ngày 12/10, bắt đầu ghi nhận dữ liệu sinh trắc học và thông tin xuất nhập cảnh của khách không phải công dân EU khi ra/vào 29 nước thuộc khối Schengen (gồm hầu hết các nước EU, cộng Thụy Sĩ, Na Uy, Iceland, Liechtenstein; không áp dụng cho Ireland và Cyprus). Mục tiêu là chống vượt biên trái phép, ngăn gian lận danh tính và theo dơi quy tắc lưu trú tối đa 90/180 ngày.
HOẠT ĐỘNG RA SAO?
Lần đầu gặp EES, bạn sẽ đăng kư tại kiosk/booth: chụp ảnh khuôn mặt, lăn vân tay, quét hộ chiếu và ghi ngày/điểm ra vào. Những lần sau, hệ thống đối chiếu nhanh khuôn mặt/vân tay với hồ sơ đă có; nếu có e-gates, bạn có thể đi luồng tự động. Việc đóng dấu hộ chiếu vẫn duy tŕ trong giai đoạn chuyển tiếp và sẽ kết thúc khi EES vận hành đầy đủ.
TRIỂN KHAI TỪNG BƯỚC – KHÔNG PHẢI Ở KHẮP NƠI NGAY LẬP TỨC
Mỗi nước tự quyết điểm triển khai (cảng biển, sân bay, đường bộ). Tối thiểu phải có ít nhất một cửa khẩu chạy EES từ 12/10. Chỉ tiêu trong 6 tháng: sau 30 ngày ghi tối thiểu 10% lượt, sau 90 ngày đạt 35%, sau 150 ngày đạt 50% và đến ngày 180 phải ghi 100% lượt. Dự kiến EES hoàn tất giai đoạn chuyển tiếp vào 09/4/2026 và từ 10/4/2026 thay hẳn cơ chế đóng dấu.
THU THẬP NHỮNG DỮ LIỆU NÀO?
EES lưu ảnh khuôn mặt, (thường) 4 vân tay, dữ liệu hộ chiếu (họ tên, ngày sinh, số hộ chiếu), ngày/điểm ra vào và cả quyết định từ chối nhập cảnh (nếu có). Người cần thị thực ngắn hạn thường đă lấy vân tay trong hệ thống VIS, nên EES chủ yếu ghi ảnh khuôn mặt. Dữ liệu được lưu 3 năm và gia hạn mỗi lần bạn qua biên giới; nếu 3 năm không đi, lần sau sẽ phải đăng kư lại.
AI PHẢI THỰC HIỆN? AI ĐƯỢC MIỄN?
Áp dụng cho “bên thứ ba” (khách ngoài EU/không thuộc 4 nước Schengen ngoài EU), gồm cả công dân Anh sau Brexit.
Không áp dụng cho công dân EU, người cư trú hợp pháp (có thẻ cư trú), người có visa dài hạn/national visa.
Trẻ dưới 12 tuổi không phải lấy vân tay nhưng vẫn chụp ảnh và quét hộ chiếu.
90/180 NGÀY – CÁCH TÍNH VÀ CHẾ TÀI
Bạn được ở tối đa 90 ngày trong bất kỳ 180 ngày “cuộn” trên toàn khối dùng EES. Hăy dùng công cụ tính chính thức để kiểm tra ngày c̣n lại. Quá hạn có thể bị phạt, buộc rời lănh thổ hoặc cấm nhập cảnh trong toàn khối.
CÓ ĐỘ TRỄ KHÔNG? CẦN CHUẨN BỊ G̀?
Giai đoạn đầu có thể phát sinh chậm trễ do thời gian đăng kư lần đầu. Nên:
Đến sớm hơn b́nh thường, nhất là tại các cửa ngơ đông như sân bay hub, Dover/Eurotunnel, Eurostar.
Mang sẵn booking nơi ở, vé hồi hương, bảo hiểm, và chuẩn bị trả lời về lịch tŕnh/tài chính theo thông lệ kiểm soát biên giới (ngoài EES).
Hộ chiếu c̣n hạn đủ lâu; nếu đổi hộ chiếu, dữ liệu sinh trắc vẫn gắn với bạn và thường chỉ cần cập nhật số hộ chiếu (một số trường hợp hiếm có thể phải thu lại dữ liệu).
PASSPORT STAMPS KHI NÀO KẾT THÚC?
Trong 6 tháng chuyển tiếp, hộ chiếu vẫn đóng dấu song song với EES để các cửa khẩu chưa triển khai kịp theo dơi ngày lưu trú. Khi EES vận hành đầy đủ (dự kiến từ 10/4/2026), việc đóng dấu sẽ chấm dứt.
BỊ TỪ CHỐI NHẬP CẢNH TH̀ SAO?
Quyết định từ chối sẽ được ghi vào hệ thống và thấy được ở các lần kiểm tra sau.
ETIAS KHI NÀO BẮT ĐẦU?
ETIAS (tương tự ESTA của Mỹ) là khâu “khai báo trước chuyến đi” dành cho khách miễn thị thực. Sau nhiều lần hoăn, ETIAS hiện dự kiến khởi động vào quư IV/2026, sẽ có chiến dịch thông tin trước đó 6 tháng.