Pteraspis, một loài cá cổ đại kỳ lạ từng thống trị đại dương cách đây hàng trăm triệu năm, là một điểm nhấn đặc biệt trong lịch sử tiến hóa của các loài cá.
Sống vào kỷ Devon. Pteraspis xuất hiện cách đây khoảng 400 triệu năm trong kỷ Devon, thời kỳ được gọi là “thời đại của cá”.
Thuộc nhóm cá không hàm. Chúng thuộc lớp cá giáp không hàm (Agnatha), tức là không có hàm như cá hiện đại mà chỉ có miệng đơn giản để hút thức ăn. Ảnh: Pinterest.
Không có răng thật sự. Pteraspis không có răng mà chỉ có miệng hình tròn hoặc khe hút, chủ yếu ăn sinh vật phù du và các mảnh hữu cơ nhỏ.
Cơ thể bọc giáp xương. Đặc điểm nổi bật của Pteraspis là lớp giáp dày bằng xương bao phủ phần đầu và thân trước, giúp bảo vệ khỏi kẻ săn mồi.
Có gai và vây ngực đặc biệt. Chúng có một gai lớn trên lưng và các vây ngực cứng, giúp ổn định khi bơi trong dòng nước mạnh.
Khả năng bơi lội linh hoạt. Dù không có hàm và cấu tạo đơn giản, chúng vẫn là loài bơi nhanh nhờ cơ thể thon dài và bộ giáp khí động học.
Kích thước khá nhỏ bé. Pteraspis chỉ dài khoảng 20–30 cm, nhỏ hơn nhiều so với nhiều loài cá cổ đại khác.
Đóng vai trò quan trọng trong tiến hóa. Pteraspis là một mắt xích quan trọng trong lịch sử tiến hóa cá, giúp các nhà khoa học hiểu rõ sự chuyển đổi từ cá không hàm sang cá có hàm.