[therealrtz]

Mỹ vừa mở rộng các biện pháp hạn chế đối với các tập đoàn công nghệ Trung Quốc, bao gồm cả các công ty con, động thái khiến Bắc Kinh phẫn nộ trong bối cảnh cuộc cạnh tranh công nghệ giữa hai siêu cường ngày càng gay gắt, theo CNN.

Theo tuyên bố của Bộ Thương mại Mỹ đầu tuần này, các công ty con có ít nhất 50% cổ phần do những doanh nghiệp Trung Quốc đã nằm trong danh sách kiểm soát xuất khẩu nắm giữ cũng sẽ phải chịu cùng một mức hạn chế. Quy định mới được cho là sẽ bịt một “lỗ hổng lớn” vốn cho phép nhiều tập đoàn, như Huawei, hãng sản xuất chip nhớ YMTC hay nhà sản xuất drone DJI, lách luật bằng cách chuyển giao công nghệ qua công ty con. Biện pháp này có thể ảnh hưởng đến hàng chục nghìn doanh nghiệp.

Người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc lập tức lên án, gọi đây là hành động “cực kỳ ác ý”, đồng thời cảnh báo Bắc Kinh sẽ “thực hiện các biện pháp cần thiết” để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các công ty nước này.

“Trung Quốc yêu cầu Mỹ ngay lập tức sửa chữa hành vi sai trái và chấm dứt việc đàn áp phi lý các doanh nghiệp Trung Quốc”, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc nhấn mạnh hôm 30/9.
"Chiến tranh" công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc leo thang

Đây là bước đi mới nhất trong nỗ lực của Washington nhằm thắt chặt các hạn chế vốn đã áp đặt lên hơn 1.000 công ty Trung Quốc bị xem là đe dọa an ninh quốc gia hoặc lợi ích đối ngoại của Mỹ. Các doanh nghiệp trong danh sách kiểm soát xuất khẩu phải xin giấy phép mới được xuất khẩu công nghệ hoặc sản phẩm thuộc diện nhạy cảm.

Danh mục hạn chế trải dài các lĩnh vực công nghệ tương lai như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, robot tiên tiến và thiết bị sản xuất liên quan. Quy định mới cũng được mở rộng tới cả các thực thể nằm trong danh sách “người dùng cuối quân sự” (Military End-User list), nhằm ngăn chặn công nghệ lưỡng dụng rơi vào tay quân đội.

Thông báo này đổ thêm dầu vào lửa trong căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, diễn ra chỉ vài tuần trước cuộc gặp dự kiến giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề hội nghị APEC tại Hàn Quốc.

Dù quy định không nêu đích danh Trung Quốc, các công ty Trung Quốc và Nga chiếm đa số trong “danh sách thực thể” chịu hạn chế, chủ yếu do bị cáo buộc hỗ trợ nâng cấp công nghệ quân sự cho chính phủ.

Trung Quốc hiện đặc biệt gây lo ngại cho Washington khi đạt bước tiến nhanh chóng trong lĩnh vực chip và AI, dẫn tới việc Mỹ đưa Huawei vào “danh sách đen” năm 2019 cùng hàng trăm công ty khác sau đó.

“Trong suốt nhiều năm, những lỗ hổng đã cho phép xuất khẩu các công nghệ làm suy yếu an ninh quốc gia và lợi ích đối ngoại của Mỹ", Jeffrey I. Kessler, Thứ trưởng Bộ Thương mại phụ trách An ninh và Công nghiệp của Mỹ nhấn mạnh.
Lo ngại doanh nghiệp Trung Quốc “lách luật”

Giới chuyên gia và cố vấn chính sách lâu nay cảnh báo rằng các công ty bị trừng phạt có thể sử dụng công ty con hay liên kết để né tránh lệnh cấm. Năm 2023, Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ từng công bố báo cáo chỉ trích danh sách thực thể là “không hiệu quả”, đồng thời kêu gọi áp dụng biện pháp mạnh tay hơn, nhắm vào cả các công ty con, công ty liên kết – chính là quy định vừa công bố tuần này.

Một ví dụ điển hình là việc Huawei năm 2020 bán thương hiệu smartphone Honor cho một tập đoàn có sự tham gia của chính phủ Trung Quốc sau khi bị đưa vào danh sách. Honor đến nay chưa từng bị Mỹ trừng phạt. Nhiều nghị sĩ cho rằng đây là minh chứng rõ ràng cho việc các công ty Trung Quốc đã tái cấu trúc để lách các hạn chế xuất khẩu và đầu tư.

Trong tài liệu chính sách đi kèm, Cục Công nghiệp và An ninh Mỹ cảnh báo: “Cách tiếp cận cũ đã tạo điều kiện cho các thủ đoạn né tránh, như lập công ty mới ở nước ngoài để thoát khỏi lệnh cấm".

Bộ Thương mại Mỹ cho biết quy định mới có hiệu lực ngay lập tức từ ngày 30/9, với một số công ty được gia hạn 60 ngày.

VietBF@ Sưu tập