T́nh trạng thiếu phụ tùng buộc hải quân Mỹ tháo linh kiện của các tàu ngầm hạt nhân, tiêm kích để duy tŕ hoạt động cho khí tài cùng loại.
Văn pḥng Kiểm toán Chính phủ Mỹ (GAO) ngày 29/9 công bố báo cáo về 5 chương tŕnh của Lầu Năm Góc, cho biết phần lớn đều đối mặt với t́nh trạng chậm trễ bảo tŕ, thiếu phụ tùng thay thế và chi phí tăng cao v́ nhiều lư do, trong đó có phụ thuộc vào các hợp đồng cung ứng độc quyền.
Theo báo cáo, các kỹ thuật viên hải quân Mỹ đang phải "xẻ thịt" một số tàu ngầm hạt nhân tấn công lớp Virginia và tiêm kích F/A-18 để duy tŕ hoạt động của khí tài cùng loại. Nguyên nhân là quá tŕnh mua vật tư thay thế từ nhà sản xuất mất rất nhiều thời gian, trong khi Bộ Quốc pḥng Mỹ không có bản vẽ và thông tin thiết kế để đặt hăng khác chế tạo.
Tàu ngầm USS Missouri thuộc lớp Virginia di chuyển ngoài khơi Mỹ tháng 2/2010. Ảnh: US Navy
"Kế hoạch của hăng sản xuất thiết bị gốc (OEM) quyết định thời gian bảo tŕ, dẫn đến nguy cơ làm chậm quá tŕnh sửa chữa và ảnh hưởng tới khả năng sẵn sàng chiến đấu. Các quan chức phụ trách lớp Virginia cho biết nếu công ty OEM không giao hàng kịp thời, đội bảo tŕ phải tháo linh kiện từ tàu ngầm khác đến khi có đồ thay thế", báo cáo của GAO có đoạn.
Trong khi đó, lực lượng bảo tŕ tiêm kích F/A-18 cho biết họ không thể xin công ty OEM cấp quyền sử dụng dữ liệu về cáp tần số vô tuyến trong hơn 10 năm qua, do đó công tác bảo dưỡng hoàn toàn phụ thuộc vào kế hoạch sản xuất của hăng. Dữ liệu phục vụ chế tạo và sửa chữa cáp tần số vô tuyến là tài sản trí tuệ của công ty nói trên.
Các quan chức hải quân Mỹ đă cân nhắc khả năng dùng kỹ thuật đảo ngược để thiết kế cáp thay thế, sau đó đặt công ty khác chế tạo hoặc tự sản xuất. "Tuy nhiên, lựa chọn này quá tốn kém, do đó đội bảo tŕ quyết định lấy linh kiện từ những tiêm kích không c̣n bay nữa", GAO cho hay.
Ba dự án c̣n lại mà GAO kiểm tra là tiêm kích tàng h́nh F-35, tàu tác chiến ven biển (LCS) và thiết giáp Stryker cũng đối mặt t́nh trạng phụ thuộc vào các công ty để có dữ liệu hoặc quyền bảo tŕ. Tiến độ sửa chữa và bảo dưỡng phụ thuộc vào hăng ngoài nên thường xuyên bị chậm trễ.
Các quan chức và đội bảo tŕ phụ trách chương tŕnh F-35 cho biết tiêm kích tàng h́nh gặp vấn đề hao ṃn thân vỏ đáng kể, song không thể khắc phục nếu không được nhà thầu hỗ trợ.
Động cơ thủy lực của cần cẩu trên một tàu LCS đă bị hỏng, nhưng hăng phụ trách sửa chữa từ chối khắc phục sự cố do thiếu hỗ trợ từ công ty OEM đang nắm dữ liệu kỹ thuật.
"Phải mất hơn hai tuần chờ đại diện công ty OEM có mặt để sửa chữa. Các quan chức tại nhà máy đóng tàu cho biết thời gian chờ đợi như vậy là rất ngắn và không phải sự cố nào cũng được khắc phục nhanh như vậy", theo báo cáo của GAO.
Lục quân Mỹ phải kư hợp đồng trị giá 534 triệu USD với một nhà thầu chính để duy tŕ hỗ trợ kỹ thuật cho thiết giáp Stryker trong 5 năm, do văn pḥng phụ trách dự án không mua được quyền tiếp cận dữ liệu không giới hạn.
"Mua thêm dữ liệu hoặc quyền tiếp cận có thể khiến chi phí chương tŕnh cao hơn, hoặc đối mặt nguy cơ các nhà thầu từ chối hợp đồng v́ lo ngại về quyền sở hữu trí tuệ. Tuy nhiên, do thiếu dữ liệu cần thiết, các đội bảo tŕ sẽ tiếp tục đối mặt với vấn đề lâu dài trong duy tŕ hoạt động của vũ khí", GAO kết luận.
VietBF@sưu tập