Lạm phát ở Mỹ đă giảm, song giá các mặt hàng thiết yếu vẫn ở mức cao, khiến nhiều gia đ́nh vật lộn chi trả tiền nhà, hóa đơn, bảo hiểm y tế.
Kể từ khi con gái đầu ḷng chào đời 10 năm trước, Tiffany Tagbo đă dành phần lớn thời gian làm hai công việc để kiếm sống. Vài tháng trước, chỗ làm thêm yêu cầu cô tăng ca lên 40 tiếng một tuần.
Dù vậy, thu nhập từ hai công việc này không đủ trang trải cuộc sống và cô đă bắt đầu quá tŕnh đào tạo để nhận thêm một công việc bán thời gian nữa. "Tôi làm việc hơn 80 tiếng mỗi tuần để nuôi gia đ́nh trong thời gian khó khăn này", Tagbo, 41 tuổi, sống ở thành phố Oklahoma, nói.
Công việc nhân viên đường dây nóng pḥng chống tự tử cho trẻ tự kỷ giúp Tagbo có 800 USD mỗi tháng, nhưng cô phải dành một nửa trong số đó để trả phí bảo hiểm y tế. Khi cô đi siêu thị, ngay cả những khoản mua sắm nhỏ nhất cũng cần tính toán, như nên mua trứng hay que phô mai yêu thích cho con gái.
Người tiêu dùng mua sắm thực phẩm ở một siêu thị tại Los Angeles, California. Ảnh: AP
Cô cho biết xét trên một số phương diện, chi phí sinh hoạt hàng ngày không c̣n ở mức báo động như vài năm trước. Mức tăng hàng năm của giá tiêu dùng hồi tháng 8 là 2,9%, thấp hơn nhiều so với mức 9% hồi tháng 6/2022. Nhưng dù lạm phát đă hạ nhiệt, nhiều khoản chi thiết yếu vẫn tăng nhanh hơn mặt bằng chung.
Cục Thống kê Dân số tuần trước cho biết tiền thuê nhà ở Mỹ đă tăng 3,8%, cao nhất kể từ năm 2011. Khoảng 1/2 số người thuê nhà phải chi hơn 30% thu nhập để có chỗ ở, vượt ngưỡng khuyến nghị.
"Khi bạn phải trông vào đồng lương từng tháng, mọi thứ chẳng khá hơn là bao, dù lạm phát có giảm", Tagbo nói.
Trước đây, Adriana Barradas chi khoảng 40 USD mỗi tháng để mua tă cho con. Hiện bịch tă rẻ nhất cô có thể t́m thấy ở siêu thị Costco c̣n đắt hơn mức này, không đủ dùng trong tháng. "Sinh con ngày nay rất tốn kém", Barradas nói.
Cô cũng bị sốc với giá khí đốt kể từ khi chuyển đến Los Angeles hồi tháng 5. Hóa đơn gần nhất là 800 USD, trong khi trước đây chưa từng vượt 250 USD. Gia đ́nh cô cũng đang nợ tiền thuê nhà.
Sau khi bị mất việc tại cửa hàng quần áo ở Los Angeles, Maria Madera, 38 tuổi, trở nên đặc biệt nhạy cảm với giá thực phẩm.
"Thịt gà trước đây rẻ lắm, giờ phải mua gần 20 USD thịt mới đủ cho chồng và hai con ăn", Madera kể. Gần đây cô đă phải lần đầu tiên trong đời t́m đến ngân hàng thực phẩm, nơi cung cấp thực phẩm miễn phí cho người có hoàn cảnh khó khăn.
"Tôi thấy rất tội lỗi, tự hỏi ḿnh đang làm ǵ vậy? Xấu hổ vô cùng. Nhưng rồi tôi thấy nhiều người cũng giống ḿnh. Khi mọi thứ đều quá đắt đỏ, bạn sẽ thấy họ ở ngân hàng thực phẩm", cô chia sẻ.
Giới chuyên gia kinh tế nhận định nỗi lo về giá cả, thứ từng góp phần giúp ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng, chưa giảm bớt trong vài tháng qua, dù lạm phát thấp hơn nhiều so với thời ông Joe Biden.
Giá cả tăng vọt trong các năm 2022 và 2023 và không hạ xuống ngay cả khi lạm phát giảm. Hiện mặt bằng giá này c̣n đi kèm với những đợt tăng mới ở một số lĩnh vực như năng lượng.
Các chuyên gia cho biết gánh nặng tài chính chủ yếu nằm ở hóa đơn hàng tháng của hộ gia đ́nh như điện nước, bảo hiểm y tế, tiền thuê hoặc trả góp nhà, không phải những khoản mua sắm không thường xuyên như nội thất hay quần áo.
Người tiêu dùng mua sắm thực phẩm ở một siêu thị tại California, ngày 13/2. Ảnh: AP
Người tiêu dùng mua sắm thực phẩm ở một siêu thị tại California, ngày 13/2. Ảnh: AP
Chi phí bảo hiểm y tế trong năm tới được dự báo tăng ít nhất 9% đối với gói bảo hiểm do doanh nghiệp cung cấp cho nhân viên, hơn 75% đối với những người mua bảo hiểm qua sàn liên bang, theo tổ chức nghiên cứu chính sách kinh tế phi đảng phái KFF.
David Kass, giáo sư tài chính tại Đại học Maryland, lưu ư chi phí y tế nh́n chung tăng nhanh hơn lạm phát trong nhiều năm, với các lư do được đưa ra như dân số Mỹ già hóa và người dân tăng đi khám với những hạng mục được bảo hiểm chi trả.
Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ, số lao động thất nghiệp từ 6 tháng trở lên ở nước này đă tăng gấp đôi so với hồi đầu năm 2023. "Điều này cho thấy t́nh cảnh khắc nghiệt của những người mất việc", Josh Bivens, nhà kinh tế trưởng tại Viện Chính sách Kinh tế, cảnh báo.
"Những năm gần đây, đa số lao động vẫn có thu nhập theo kịp lạm phát. Giai đoạn hậu đại dịch chứng kiến nhiều cú sốc, nhưng có điểm tựa là thị trường lao động rất mạnh. Hiện lạm phát có nguy cơ tăng lại và thị trường lao động không c̣n vững mạnh", ông giải thích.
VietBF@sưu tập