Chagas, một căn bệnh có thể làm chết người do côn trùng triatomine, hay còn gọi là “bọ hôn” (kissing bug) bị nhiễm trùng, gây ra. Chagas đang có rủi ro biến thành bệnh dịch tại Hoa Kỳ, Trung Tâm Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC) cho biết trong một phúc trình.
Ban đầu, sau khi công bố phúc trình vào Tháng Tám trên tạp chí Bệnh Truyền Nhiễm Cần Lưu Ý do CDC phát hành, các tác giả cho biết Chagas đã xuất hiện tại 21 quốc gia Mỹ Châu, và ngày càng có nhiều bằng cớ cho thấy loại ký sinh trùng này đang thách thức quan điểm trước nay cho rằng Chagas không phải là bệnh đặc hữu tại Hoa Kỳ.
“Nhà chức trách ghi nhận các trường hợp nhiễm bệnh ở người tại địa phương (hay lây truyền tại chỗ) tại tám tiểu bang, đáng chú ý nhất là ở Texas. Việc đánh giá Chagas không phải là bệnh đặc hữu tại Hoa Kỳ sẽ làm người dân không để ý và gây ra tình trạng thiếu dữ liệu,” phúc trình lưu ý, đồng thời cho biết thêm rằng nhà chức trách đã ghi nhận loại côn trùng này ở 32 tiểu bang.
Một số tiểu bang ghi nhận trường hợp nhiễm bệnh ở người gồm có California, Arizona, Tennessee, Louisiana, Missouri, Mississippi và Arkansas.
Phúc trình còn lưu ý rằng “các viên chức y tế không có đầy đủ dữ liệu” để chứng minh rằng loài côn trùng này đang gia tăng trên phương diện phân bổ địa lý hoặc số lượng. Tuy nhiên, phúc trình cũng cho biết loài côn trùng này “xuất hiện ngày càng nhiều” do thường xuyên tiếp xúc với con người và cũng được nghiên cứu nhiều hơn.
“Sau khi loài côn trùng này xuất hiện trong nhà, cắn người, gây dị ứng hoặc nhiễm ký sinh trùng T. cruzi, cũng như tình trạng nhiễm bệnh ở chó ngày càng nhiều, nên cộng đồng ngày càng để ý tới loài côn trùng này nhiều hơn,” phúc trình cho biết.
Căn bệnh này do ký sinh trùng Trypanosoma cruzi có trong bọ xít hút máu (triatomine) hay còn gọi là “bọ hôn” gây ra, có thể lây bệnh cho các loài động vật khác và con người.
Loài côn trùng này được gọi là “bọ hôn” vì thường cắn vào mặt người, theo trung tâm y tế UCLA Health.
Có khoảng 8 triệu người trên toàn cầu và 280,000 người ở Hoa Kỳ mắc căn bệnh này, và thường là không hề hay biết, theo CDC.
Bệnh này không lây từ người qua người như cảm lạnh, cũng không lây lan bằng cách tiếp xúc với người nhiễm bệnh.
Nếu không được chữa trị, căn bệnh này có thể đe dọa tới tính mạng, CDC cho biết.
Trong giai đoạn cấp tính xảy ra ngay khi nhiễm trùng, bệnh nhân có thể bị sưng mí mắt, hay còn gọi là Romaña.
“Triệu chứng này xảy ra khi ký sinh trùng Trypanosoma cruzi lọt vào mí mắt, thường là do vô tình dụi trúng phân bọ hoặc dụi vào vết côn trùng cắn gần mắt,” CDC cho biết.
Các dấu hiệu cấp tính khác có thể gồm có:
-Sốt
-Mệt mỏi
-Nhức mỏi cơ thể
-Nhức đầu
-Phát ban
-Chán ăn
-Tiêu chảy
-Ói mửa
Những người khác có thể gặp các triệu chứng suốt nhiều năm hoặc suốt đời, giai đoạn này gọi là nhiễm trùng mãn tính, và còn có thể gây ra các vấn đề về tim và tiêu hóa.
“(Căn bệnh) có thể phá hủy các dây thần kinh nuôi dưỡng các bộ phận trong cơ thể chẳng hạn như tim, thực quản, đại tràng,” ông Tom Moore, bác sĩ chuyên khoa truyền nhiễm, nói với CBS News Philadelphia năm 2019 khi các trường hợp nhiễm bệnh lây lan về phía Bắc.
Ở cả hai giai đoạn, một số người có thể không biết mình bị bệnh, còn những người khác có thể gặp các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe, CDC cho biết thêm.
Vẫn chưa có vaccine hay thuốc ngừa bệnh Chagas, cho nên điều quan trọng là phải phòng hờ bệnh tật, theo CDC.
Các biện pháp phòng hờ gồm có cư trú ở những nơi an toàn khi đi du lịch, dùng thuốc trừ sâu và thuốc xịt côn trùng, mặc quần áo che kín da, không ăn trái cây và rau sống, vì bệnh cũng có thể lây nhiễm qua đường miệng hoặc qua đường tiêu hóa từ thực phẩm bị nhiễm trùng.
Các chuyên gia cũng từng nói với CBS News Philadelphia rằng người dân có thể bịt kín cửa sổ còn rác rến, gỗ và đá thì để xa nhà để giảm bớt rủi ro.