Các nhà khoa học đã tìm thấy một bộ xương người cổ đại có niên đại khoảng 13.000 năm tại Ninh Bình. Phát hiện này không chỉ cung cấp những bằng chứng quý giá về đời sống, văn hóa của cư dân tiền sử mà còn có thể là bằng chứng lâu đời nhất về xung đột giữa con người ở Đông Nam Á lục địa.
Trong khuôn khổ Dự án khảo cổ học SUNDASIA, tại hang Thung Bình 1, thuộc Quần thể danh thắng Tràng An (tỉnh Ninh Bình), một bộ hài cốt người đàn ông đã được các nhà nghiên cứu khai quật và công bố.
Các nhà khoa học khai quật tại hang Thung Bình 1, thuộc Quần thể danh thắng Tràng An (tỉnh Ninh Bình: Ảnh: CTV
Các chuyên gia, nhà khoa học đánh dấu điểm khai quật. Ảnh: CTV
Bộ xương này được bảo tồn một cách đặc biệt tốt, cho phép các nhà khoa học thu thập nhiều thông tin chi tiết đáng kinh ngạc.
Theo kết quả phân tích, đây là bộ xương của một người đàn ông khỏe mạnh, cao khoảng 1,7 m và qua đời ở tuổi 35.
Sự bảo tồn vượt trội trong môi trường hang động đã giúp các nhà nghiên cứu tiến hành giải trình DNA ty thể, thu được mẫu DNA cổ xưa nhất từng được biết đến tại Việt Nam.
Vị trí phát hiện “chiến binh Tràng An” 13.000 năm tuổi. Ảnh: CTV
Kết quả cho thấy, người cổ Thung Bình 1 thuộc nhánh M (macrohaplogroup M), một dòng bản địa có quan hệ di truyền chặt chẽ với các cộng đồng săn bắt - hái lượm sớm ở Đông Nam Á và Nam Á. Điều này còn cho thấy mối quan hệ tiếp nối về mặt di truyền với người Việt hiện đại.
Dấu vết xung đột và sức sống mãnh liệt
Điểm đặc biệt nhất của phát hiện này là nguyên nhân tử vong của người đàn ông được xác định do một chấn thương ở phần xương sườn trên, gần cổ.
Vết thương này được gây ra bởi một công cụ có đầu nhọn làm bằng đá thạch anh đâm vào, sau đó gây nhiễm trùng. Các nhà khoa học cũng nhận định rằng, sau khi bị thương, người đàn ông này có thể đã sống thêm được vài tuần đến vài tháng.
Đây được coi là bằng chứng hiếm hoi và lâu đời nhất về sự xung đột giữa những con người tiền sử ở khu vực Đông Nam Á lục địa. Đồng thời, cũng thể hiện sức sống mãnh liệt của họ khi cố gắng vượt qua chấn thương để sống sót.
Mũi nhọn thạch anh được tìm thấy không giống với các công cụ đá tại Thung Bình 1, điều này gợi mở hai khả năng: hoặc đây là một sản phẩm ngoại lai do xung đột hay giao lưu với các nhóm cư dân khác, hoặc là một công nghệ chế tạo mới do cư dân Tràng An tự phát triển.
Phát hiện về "chiến binh Tràng An" mang lại những giá trị khoa học nổi bật, cung cấp cái nhìn sâu sắc về lịch sử tiến hóa, sự thích ứng và tương tác xã hội của con người thời tiền sử. Đây không chỉ là một mảnh ghép quý giá làm sáng tỏ lịch sử của khu vực mà còn góp phần khẳng định vị thế của Di sản Tràng An trên bản đồ thế giới.
Phát hiện này không chỉ có ý nghĩa đối với giới khoa học mà còn là niềm tự hào của người dân Ninh Bình nói riêng và cả nước nói chung. Đây là cơ hội quý báu để quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới, đồng thời khơi dậy ý thức bảo tồn và trân trọng di sản cho các thế hệ mai sau.
VietBF@ sưu tập