Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) thông báo vừa triệt phá một mạng lưới gián điệp do một linh mục thuộc Giáo hội Chính thống giáo Ukraine đứng sau. Quy mô mạng lưới không được tiết lộ nhưng có sự tham gia của quân nhân Ukraine.
Linh mục thuộc Chính thống giáo Ukraine bị cáo buộc đứng sau mạng lưới gián điệp cho Nga. Ảnh: Euromaidan Press.
Theo SBU, linh mục đứng sau mạng lưới gián điệp này thuộc một nhà thờ ở Zaporizhzhia, thành phố gần tiền tuyến miền nam Ukraine. Linh mục bị cáo buộc lợi dụng các buổi giảng lễ vào Chủ nhật để t́m kiếm và tiếp cận những người có cảm t́nh với Nga, từ đó mời gọi họ tham gia hoạt động thu thập tin tức cho Moscow. Nội dung các buổi giảng cũng được lồng ghép quan điểm ủng hộ hành động quân sự của Nga, nhằm xác định và tuyển mộ những người cùng quan điểm.
Quá tŕnh điều tra bắt đầu khi lực lượng phản gián Ukraine phát hiện và bắt giữ một người chỉ điểm của Nga tại thành phố Zaporizhzhia. Qua thẩm vấn, người này khai ra vai tṛ của linh mục. Từ đó, SBU tiến hành theo dơi và lần ra toàn bộ mạng lưới.
Trong số các cộng tác viên mạng lưới gián điệp bị phanh phui, SBU phát hiện một quân nhân Ukraine 41 tuổi, đóng quân tại căn cứ địa phương. Người này bị cáo buộc đă gửi cho Nga thông tin chi tiết về vị trí đóng quân, quân số và trang thiết bị của lực lượng Ukraine tại tiền tuyến ở vùng Zaporizhzhia. Quân nhân này cũng bị cho là đă chụp và chuyển các tài liệu mật về kế hoạch triển khai mới, cùng báo cáo t́nh h́nh hoạt động của đơn vị.
Một trong số các thành viên trong mạng lưới được xác định là quân nhân Ukraine. Ảnh: Euromaidan Press.
Cả linh mục và quân nhân này được cho là nhận chỉ thị từ một người điều phối thuộc Trung tâm trinh sát số 316 của Nga – đơn vị chịu sự chỉ đạo từ Cơ quan T́nh báo Quân đội Nga (GRU). Theo SBU, người điều phối này từng là sĩ quan Ukraine nhưng đă chạy sang vùng lănh thổ do Nga kiểm soát và đầu quân cho đối phương.
Các cuộc khám xét cho thấy nhiều bằng chứng, bao gồm điện thoại, máy tính chứa thông tin liên lạc liên quan đến hoạt động gián điệp. Trong đồ đạc của linh mục, SBU c̣n t́m thấy hộ chiếu Nga, đạn súng trường Kalashnikov và dao.
Hiện cả hai người phải đối mặt với 5 cáo buộc h́nh sự, trong đó có tội phản quốc trong thời gian thiết quân luật. Khung h́nh phạt nặng nhất của tội phản quốc là tù chung thân.
SBU hiện vẫn đang xác minh, làm rơ các thành viên trong mạng lưới gián điệp này.
Chính thống giáo Ukraine là tổ chức tôn giáo có liên hệ với Giáo hội Nga ở Moscow. Tổ chức này có bề dày lịch sử hàng thế kỷ, đặc biệt ở các khu vực miền đông và miền nam, nơi ảnh hưởng văn hóa – tôn giáo từ Nga từng rất sâu đậm.
Những năm gần đây, Ukraine đă thông qua một số quy định nhằm hạn chế các nhà thờ thuộc Chính thống giáo có liên hệ với Nga. Các quy định này cho phép giám sát hoặc đ́nh chỉ hoạt động nếu phát hiện bằng chứng cho thấy nhà thờ bị lợi dụng cho mục đích tuyên truyền hay gián điệp. Tuy vậy, việc áp dụng thường gặp khó khăn do mạng lưới Chính thống giáo Ukraine vẫn c̣n rất sâu rộng, lịch sử gắn bó lâu dài với cộng đồng địa phương.