[troopy]

Cuộc gặp giữa cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại bang Alaska đang trở thành tâm điểm chú ý của dư luận quốc tế. Không chỉ bởi hai nhân vật chính đều là những người có ảnh hưởng lớn trên trường quốc tế, mà còn vì những hệ lụy tiềm tàng đối với cuộc chiến Nga–Ukraine. Đặc biệt, tuyên bố úp mở của ông Trump về khả năng “trao đổi lãnh thổ” để đạt được hòa bình đã làm dấy lên làn sóng phản ứng mạnh mẽ từ nhiều phía.

Phản ứng đầu tiên và rõ ràng nhất đến từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ông đã thẳng thừng bác bỏ đề xuất nhượng đất, khẳng định rằng người Ukraine sẽ không giao nộp lãnh thổ cho kẻ xâm lược. Zelensky nhấn mạnh rằng biên giới Ukraine đã được xác lập rõ ràng trong Hiến pháp, và bất kỳ thỏa thuận nào không có sự tham gia của Ukraine đều là một sự phản bội đối với hòa bình. Dù vậy, ông vẫn giữ lập trường sẵn sàng đối thoại, miễn là các nguyên tắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ được tôn trọng.

Về phía Mỹ, ông Trump cho biết cuộc gặp với Putin nhằm thúc đẩy hòa bình, và gợi ý rằng một số “trao đổi lãnh thổ” có thể là cần thiết. Tuy nhiên, ông không đưa ra chi tiết cụ thể. Trong nội bộ chính giới Mỹ, phản ứng khá đa chiều. Phó Tổng thống JD Vance đang vận động cho một cuộc gặp ba bên có sự tham gia của Zelensky, nhưng hiện tại Nhà Trắng mới xác nhận cuộc gặp song phương giữa Trump và Putin. Một số cố vấn thân cận với Trump lo ngại rằng phản ứng cứng rắn của Zelensky có thể khiến ông Trump khó chịu, làm phức tạp thêm tiến trình đàm phán.

Tại châu Âu, các lãnh đạo hàng đầu như Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Thủ tướng Anh Keir Starmer đều lên tiếng ủng hộ lập trường của Ukraine. Họ khẳng định rằng tương lai của Ukraine không thể được định đoạt mà không có sự tham gia của chính Ukraine. Liên minh châu Âu đã gửi đề xuất riêng tới ông Trump, yêu cầu ngừng bắn trước khi thảo luận về lãnh thổ, đồng thời nhấn mạnh rằng nếu có bất kỳ sự trao đổi nào thì phải kèm theo các đảm bảo an ninh rõ ràng. Ngoại trưởng Anh David Lammy tuyên bố rằng cam kết của Vương quốc Anh với Ukraine vẫn “vững như thép”.

Việc lựa chọn Alaska làm địa điểm tổ chức hội nghị cũng mang tính biểu tượng mạnh mẽ. Đây từng là lãnh thổ của Nga trước khi được Mỹ mua lại vào năm 1867. Một số chuyên gia cho rằng địa điểm này vô tình tạo lợi thế tâm lý cho phía Nga, đặc biệt trong bối cảnh Moscow đang tìm cách khẳng định vị thế địa chính trị của mình.

Về phía Nga, Điện Kremlin đã gửi đề xuất ngừng bắn, yêu cầu Ukraine rút khỏi vùng Donbas. Tuy nhiên, theo đánh giá của Tổng thống Zelensky, Nga chưa thực sự có thiện chí hòa bình mà chỉ đang tìm cách hợp pháp hóa các vùng lãnh thổ chiếm đóng.

Dư luận Ukraine hiện đang chia rẽ. Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy hơn một nửa người dân phản đối việc nhượng bộ lãnh thổ trong mọi hoàn cảnh. Tuy nhiên, sau cuộc phản công thất bại năm 2023, tỷ lệ người chấp nhận nhượng đất để đổi lấy hòa bình đã tăng từ 10% lên 38%, phản ánh sự mệt mỏi sau nhiều năm chiến tranh.

Cuộc gặp Trump–Putin, nếu diễn ra như dự kiến, sẽ không chỉ là một sự kiện ngoại giao đơn thuần mà có thể định hình lại cục diện địa chính trị toàn cầu. Câu hỏi lớn vẫn còn bỏ ngỏ: liệu hòa bình có thể đạt được mà không đánh đổi công lý và chủ quyền?

VietBF@sưu tập