Sự khác biệt giữa chuyện Ukraine và chuyện VNCH:
1. Cuộc chiến tại VN là cuộc nội chiến giữa hai miền của một dân tộc. Cuộc chiến tại Ukraine là cuộc xâm lăng của Nga vào lãnh thổ của Ukraine, đây là cuộc chiến giữa hai đất nước, hai dân tộc.
2. Cuộc chiến của VNCH là chống sự xâm nhập của chủ nghĩa cộng sản. Cuộc chiến của Ukraine không dính dáng tới chủ nghĩa cộng sản gì cả.
3. Trong phong trào chống cộng sản, Mỹ cần chặn đứng cộng sản không xâm chiến lây lan toàn bộ khu vực Đông Nam Á vì sẽ nguy hiểm cho Hawaii và nội địa của nước Mỹ. Còn cuộc chiến tại Ukraine xa lắc xa lơ với nước Mỹ, mà chỉ ảnh hưởng gián tiếp qua các đồng minh tại châu Âu.
4. VNCH thời Đệ Nhất (ông Diệm) chủ trương không đòi hỏi hay dựa vào quân đội Mỹ mà chỉ nhận viện trợ vũ khí. Còn Ukraine, ngay từ đầu đã kêu gọi các nước khác hỗ trợ mọi mặt, cả về tài chính, vũ khí và quân của các nước khác, thậm chí kêu gọi cả tình nguyện viên gia nhập quân đội Ukraine.
5. Có đến thì phải có rút quân đi về, đó là điều hiển nhiên. Khi quân đội Mỹ rút về nước năm 1973, đó cũng là lẽ đương nhiên, thường tình và VNCH thời Đệ Nhị cũng không oán trách gì chuyện này.
Tuy nhiên, tại sao nước Mỹ bị mang tiếng bội ước với VNCH? Đó là chuyện liên quan tới một cam kết trong Hiệp Ước Hòa Bình ký tại Paris (Enforcement Provision of the Paris Peace Accords) trong đó có câu: "Trong trường hợp miền Nam cần bất kỳ thiết bị quân sự nào để tự vệ trước bất kỳ cuộc xâm lược nào của Bắc Việt Nam, Hoa Kỳ sẽ cung cấp viện trợ thay thế cho miền Nam theo từng phần, theo tỷ lệ một đổi một." (Should the South require any military hardware to defend itself against any North Vietnam aggression, The US will provide replacement aid to the South on a piece-by-piece, one-to-one basis.)
Đây chính là câu cam kết của phía chính phủ Hoa Kỳ năm 1973 nhưng đã không thực hiện việc viện trợ thiết bị quân sự khi quân Bắc Việt vi phạm Hiệp Định Paris và tấn công Miền Nam và Miền Nam VN tức VNCH bị thất hứa.
Còn trong cuộc chiến Ukraine, chính phủ Mỹ không hề có lời cam kết này. Vì vậy, không thể nói rằng Mỹ bội ước gì cả với Ukraine.
6. Trong cuộc chiến VN, đằng sau quân Bắc Việt là cộng sản Trung Quốc và cộng sản Liên Xô, quyết định chấm dứt chiến tranh hay không còn lệ thuộc vào Trung Cộng và Liên Xô. Còn trong cuộc chiến Ukraine, đằng sau Nga không có nước nào ghê gớm kinh khủng cả, quyết định chấm dứt chiến tranh nằm trong tay Nga.
7. VNCH không hề là máy rửa tiền cho bọn thế lực ngầm. Còn lãnh đạo Ukraine rửa tiền cho bọn thế lực ngầm. Mỗi lần Quốc Hội Mỹ thông qua ngân sách hàng trăm tỷ đô cho Ukraine thì đều thông báo cho báo chí rầm rộ, có lẽ nào mà Zelensky điếc không nghe không biết! Nếu con số chênh lệch, thì tại sao Zelensky im thin thít và không hề lên tiếng đính chính hay phản đối cho rõ ràng là ông ta chỉ nhận được con số nhỏ hơn? Tại sao chỉ khi ông Trump, Elon và DOGE kiểm toán thì Zelensky mới la làng rằng hắn nhận được ít tiền hơn con số Biden thông báo?
Tóm lại, những người VN, dù ghét ông Trump hay Elon, dù bênh vực cho Ukraine cỡ nào đi nữa, cũng không nên so sánh, ví von cuộc chiến Ukraine với cuộc chiến VN, bởi vì so sánh như thế rất khập khiễng và xúc phạm tới danh dự của VNCH.
(Phong Lan)