[Romano]

Cơ quan quản lý Kênh đào Panama hôm 5/2 theo giờ địa phương đã bác bỏ tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ rằng tàu chính phủ Mỹ có thể đi qua tuyến hàng hải này mà không phải trả phí.Động thái này có thể làm gia tăng căng thẳng giữa hai nước sau khi Tổng thống Donald Trump đe dọa giành lại quyền kiểm soát Kênh đào.

Trong một tuyên bố chính thức, Cơ quan quản lý Kênh đào Panama (ACP) khẳng định không có bất kỳ thay đổi nào liên quan đến phí hoặc quyền đi qua tuyến đường thủy quan trọng này. Cơ quan này, dù hoạt động tự chủ, vẫn chịu sự giám sát của chính phủ Panama.

"Cơ quan quản lý Kênh đào Panama, với trách nhiệm hoàn toàn, một lần nữa khẳng định sẵn sàng đối thoại với các quan chức Mỹ liên quan đến việc tàu chiến của nước này quá cảnh", ACP nhấn mạnh.

Trước đó, cùng ngày, Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố rằng chính phủ Panama đã đồng ý miễn phí qua kênh đào cho tàu chính phủ Mỹ, giúp Washington tiết kiệm hàng triệu USD mỗi năm. Tuy nhiên, Panama nhanh chóng phủ nhận thông tin này.

Dưới thời Tổng thống Donald Trump, Panama ngày càng trở thành một vấn đề nóng trong quan hệ với Mỹ. Ông Trump cáo buộc quốc gia Trung Mỹ này áp đặt mức phí quá cao đối với các tàu Mỹ sử dụng Kênh đào, một trong những tuyến hàng hải nhộn nhịp nhất thế giới.

Tháng trước, ông Trump thậm chí cảnh báo sẽ giành lại quyền kiểm soát Kênh đào nếu Panama không thay đổi chính sách.

"Nếu các nguyên tắc đạo đức và pháp lý của hành động vĩ đại này không được tuân thủ, chúng tôi sẽ yêu cầu Kênh đào Panama được trả lại cho Mỹ, một cách đầy đủ và không điều kiện", ông Trump tuyên bố.

Ngoài ra, ông cũng nhiều lần cáo buộc Panama đã trao quyền kiểm soát Kênh đào này cho Trung Quốc, một cáo buộc mà cả Panama và Bắc Kinh đều bác bỏ.

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã gặp Tổng thống Panama José Raúl Mulino trong chuyến công du Trung Mỹ vào đầu tuần này. Tại cuộc gặp, ông Mulino cam kết rút khỏi Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc, một động thái có thể xoa dịu áp lực từ Washington.Tuy nhiên, ông Mulino cũng nhiều lần khẳng định sẽ không để Mỹ giành lại quyền kiểm soát kênh đào.

"Tuyên bố của ông Trump không có cơ sở. Kênh đào Panama là tài sản của người dân Panama, và chúng tôi sẽ không chấp nhận bất kỳ sự can thiệp nào", ông Mulino nhấn mạnh.

Mỹ từng xây dựng và kiểm soát Kênh đào Panama trong gần một thế kỷ. Tuy nhiên, hai nước đã ký kết hai hiệp ước vào năm 1977, mở đường cho việc chuyển giao hoàn toàn Kênh đào cho Panama.

Sau một giai đoạn quản lý chung, Mỹ đã chính thức bàn giao toàn bộ quyền kiểm soát Kênh đào cho Panama vào năm 1999.

Hiện tại, việc Mỹ có thể giành lại quyền kiểm soát tuyến hàng hải này như tuyên bố của ông Trump hay không vẫn còn là một câu hỏi lớn, trong bối cảnh quan hệ Washington – Panama ngày càng phức tạp.