Ngày Tết, người bệnh đái tháo đường uống thuốc không đúng cách, bỏ bữa, ăn trễ hơn bình thường, hoạt động nhiều đều có thể dẫn tới nguy cơ hạ đường huyết.
Sai lầm gây hạ đường huyết
Theo bác sĩ Trần Viết Thắng - Phó trưởng khoa Nội tiết, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, đái tháo đường là bệnh lý mạn tính với khoảng 5 triệu người Việt mắc. Hạ đường huyết là biến chứng phổ biến ở người mang bệnh này.
Trong dịp Tết, người bệnh có nhiều sai lầm dẫn đến hạ đường huyết như:
- Uống hoặc tiêm thuốc insulin nhưng quên ăn hoặc dùng bữa trễ hơn thông thường. Ví dụ, phải ăn sau khi dùng thuốc 15-30 phút nhưng do bận rộn, nhiều người để tới 60 phút vẫn chưa ăn uống.
- Thử đường huyết thấy cao hơn nên tự ý tăng liều thuốc.
Theo bác sĩ Thắng, các triệu chứng cảnh báo hạ đường huyết gồm đói, vã mồ hôi, tim đập nhanh. Nặng hơn, bệnh nhân mờ mắt, đau đầu, co giật và đột ngột hôn mê.
Với trường hợp hạ đường huyết nhẹ, người bệnh có thể tự xử lý bằng cách ăn kẹo hoặc uống 3 muỗng đường pha nước hay nửa lon nước ngọt, 1 hộp sữa. Sau đó, người bệnh cần xem xét nguyên nhân do thuốc hay bỏ ăn để loại bỏ thói quen đó phòng hạ đường huyết lần sau.
Trường hợp nặng, người nhà nên đưa bệnh nhân tới cơ sở y tế gần nhất, không chọn trung tâm y tế lớn và xa. Thực tế, bác sĩ Thắng đã gặp ca bệnh có triệu chứng hạ đường huyết được đưa đến bệnh viện ở thành phố cách xa nhà. Khi vào viện, người bệnh đã hôn mê do bỏ qua giai đoạn can thiệp hiệu quả.
Người bệnh hạ đường huyết nên cấp cứu ở cơ sở y tế gần nhất. Ảnh minh họa: Phạm Hải.
Khi bệnh nhân có tình trạng rối loạn tri giác, không nên cố gắng cạy miệng đổ nước đường dễ dẫn tới sặc vào phổi, không sử dụng các biện pháp dân gian như đánh gió, cắt lể.
Làm sao để không “mất Tết”
Theo Tiến sĩ Nguyễn Quang Bảy - Trưởng Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), người bệnh cần cảnh giác thêm một số dấu hiệu biến chứng, đe dọa phải nhập viện.
Bệnh nhân thấy mệt nhiều hay mệt kèm theo đau ngực, sốt, khát nước… cần phải đo ngay huyết áp, đường huyết mao mạch và thân nhiệt. Nếu chỉ mệt nhẹ do làm việc nhiều hơn bình thường hay thức khuya, nên dành thời gian nghỉ ngơi. Có thể cắt bớt một số công việc hoặc lịch trình du xuân.
Nếu đường huyết thấp < 4,0="" mmol/l="" nên="" ăn="" ngay="" kẹo="" bánh="" hoặc="" bánh="" chưng,="" cơm="" và="" đo="" lại="" đường="" huyết="" sau="" 15="" phút="" để="" đánh="" giá,="" nếu="" vẫn="" thấp="" thì="" ăn="" tiếp.="" tuy="" nhiên,="" nếu="" người="" bệnh="" mệt="" nhiều,="" mệt="" kéo="" dài,="" không="" tỉnh="" táo="" hoặc="" đường="" huyết="" thấp="">< 2,5="" mmol/l="" phải="" đi="" cấp="">
Nếu đường huyết cao > 14,0 mmol/L cần cảnh giác với nguy cơ nhiễm toan ceton. Bệnh nhân nên uống thêm nước, nghỉ ngơi, hạn chế vận động và có thể tiêm thêm 1 mũi insulin nhanh hoặc tăng liều mũi insulin (khoảng 2 đơn vị) trước bữa ăn tiếp theo. Sau đó, bệnh nhân cũng cần theo dõi đường huyết thường xuyên hơn.
Mệt kèm theo sốt, đặc biệt là sốt cao, rét run hay đau tức ngực… là những triệu chứng nhiễm khuẩn nặng có nguy cơ gây rối loạn đường huyết, thậm chí nhiễm toan ceton. Khi đó, người bệnh cần liên hệ ngay với bác sĩ của mình hoặc đến khám ở bệnh viện gần nhất. Nếu sốt nhẹ kèm sổ mũi, ho húng hắng, bệnh nhân nên nằm nghỉ, tránh đi ra chỗ gió rét, kiểm tra đường huyết thường xuyên, ăn uống bình thường.
Nếu huyết áp tăng trên 140/90 mmHg, bệnh nhân phải kiểm tra xem uống thuốc huyết áp chưa, nếu quên cần uống ngay theo đơn, nếu đã uống rồi thì có thể cân nhắc thêm 1 viên nữa hoặc xin ý kiến bác sĩ.
Trong dịp này, người bệnh đái tháo đường chú ý: Cố gắng giữ nếp sinh hoạt như bình thường, phải tiêm và uống thuốc đầy đủ, đúng giờ, ăn đủ số bữa và đúng giờ, tuyệt đối tránh bỏ bữa dù ngủ dậy muộn, đo đường huyết thường xuyên hơn từ 2-4 lần/ngày.
VietBF@sưu tập