Sự xuất hiện của hai máy bay chiến đấu cánh liền thân tiên tiến của Trung Quốc đă gây ra nhiều ư kiến trái chiều trong dư luận quốc tế.
Ngày 26/12/2024 là một ngày trọng đại đối với cộng đồng không quân, công nghệ quân sự và chiến lược toàn cầu. Sự xuất hiện của không chỉ một mà là hai tiêm kích tàng h́nh với thiết kế cánh liền thân tiên tiến của Trung Quốc đă gây chấn động toàn cầu và thu hút sự quan tâm rất lớn từ công chúng. Ảnh: SCMP
Trước hết, có rất nhiều điều chúng ta chưa biết về các máy bay này. Chúng ta có lợi thế nhờ h́nh ảnh rơ nét hơn của chiếc lớn hơn trong hai chiếc — chiếc thu hút nhiều sự chú ư nhất. Chiếc c̣n lại có thể mơ hồ hơn do thiếu h́nh ảnh chất lượng, nhưng sự tồn tại của nó vẫn rất quan trọng.
Cả hai máy bay này chưa từng được ghi nhận h́nh ảnh trong không gian công cộng trước đây, và cả hai đều được trang bị các ống đo dữ liệu khí động học ở phần mũi, điều này cho thấy chúng đang trong giai đoạn thử nghiệm bay ban đầu.
Chúng ta cũng chỉ nh́n thấy các máy bay này bay cùng với máy bay hộ tống phía sau và trong trạng thái bánh đáp hạ xuống, một cấu h́nh an toàn cho các thử nghiệm bay rất sớm, mặc dù điều này cũng có thể là do h́nh ảnh được chụp trong quá tŕnh vận hành gần sân bay.
Không bằng chứng nào trong số này mang tính kết luận, nhưng tất cả đều chỉ ra rằng cả hai chiếc máy bay này có thể đă thực hiện chuyến bay đầu tiên vào ngày 26/12 hoặc gần ngày đó.
V́ vậy, có vẻ như ít nhất sự xuất hiện của cả hai loại máy bay này xảy ra ở giai đoạn rất sớm trong quá tŕnh thử nghiệm bay của chúng. Mặt khác, cũng có thể những chiếc máy bay này đă bay trong bí mật một thời gian và chúng ta chỉ mới nh́n thấy chúng bây giờ — mặc dù đây là kịch bản ít khả năng hơn.
Chính xác vai tṛ mà các máy bay này được thiết kế để đảm nhiệm vẫn chưa hoàn toàn rơ ràng. Chúng có thể là các đối thủ trong sáng kiến phát triển máy bay chiến đấu hạng nặng thế hệ tiếp theo của Trung Quốc, với một chiếc lớn hơn rơ rệt và có các mục tiêu hiệu suất khác biệt so với chiếc c̣n lại, nhưng cả hai đều hướng tới việc thực hiện tầm nh́n về sức mạnh không quân chiến thuật trong tương lai.
Theo đó, Tập đoàn chế tạo máy bay Thành Đô có thể là nhà sản xuất mẫu máy bay lớn hơn, c̣n Tập đoàn Thẩm Dương có khả năng chịu trách nhiệm thiết kế mẫu nhỏ hơn. Điều này có phần hợp lư nếu xét theo thời điểm chúng xuất hiện và thực tế rằng cả hai đều là các thiết kế thế hệ tiếp theo không có cánh đuôi, thuộc phân khúc máy bay chiến đấu hạng nặng, ít nhất là về tổng thể.
Một chiếc rơ ràng có khả năng tải trọng lớn hơn rất nhiều so với chiếc c̣n lại. Chúng cũng có thể được thiết kế cho các chương tŕnh riêng biệt nhưng có liên quan. Hiện tại, chúng ta vẫn chưa biết chắc chắn.
Tầm nh́n về chiến đấu không quân chiến thuật thế hệ tiếp theo của Trung Quốc được cho là tương tự với của Mỹ. Nó có thể bao gồm các máy bay có người lái trung tâm, đóng vai tṛ trực tiếp trong các nhiệm vụ tấn công và hỗ trợ phi tấn công, hoạt động như các tác chiến độc lập và trung tâm chỉ huy, kiểm soát cho các máy bay không người lái có mức độ tự hành cao.
Chúng cũng có thể hoạt động như một trung tâm thu thập thông tin t́nh báo và liên lạc quan trọng, cũng như một nền tảng tác chiến điện tử mạnh mẽ. Việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và kỹ thuật số hóa sẽ là các thành phần chủ chốt của nỗ lực này, bên cạnh sự phát triển của các kiến trúc liên lạc mới, công nghệ tàng h́nh thế hệ tiếp theo, cảm biến và động cơ tiên tiến.
Nói về các yêu cầu, thiết kế lớn hơn trong hai chiếc máy bay hiện đang được một số người gọi không chính thức là "J-36" vẫn c̣n nhiều điểm mơ hồ. Trong khi Trung Quốc rơ ràng đang theo đuổi một nền tảng “giống máy bay chiến đấu” chiến thuật có người lái thế hệ tiếp theo, chúng ta cũng biết rằng họ đang t́m cách chế tạo một loại 'máy bay ném bom khu vực'.
Chương tŕnh này, thường được gọi là JH-XX, lần đầu tiên được TWZ báo cáo vào năm 2019 dựa trên các đánh giá t́nh báo của Hoa Kỳ.
JH-XX sẽ nằm giữa phân khúc máy bay chiến đấu hạng nặng và máy bay ném bom chiến lược thế hệ tiếp theo kiêm tàu sân bay tên lửa hành tŕnh của Trung Quốc, loại sau được gọi là H-20. Mục tiêu của JH-XX là sở hữu bán kính chiến đấu đáng kể để thâm nhập sâu vào các khu vực cách xa bờ biển Trung Quốc, nhưng không mang tính chất liên lục địa như một máy bay ném bom tàng h́nh hoàn chỉnh.
Nó sẽ có khả năng mang tải trọng đáng kể, nhưng ít hơn nhiều so với một máy bay ném bom, đồng thời được định hướng cho các ứng dụng chiến thuật đa nhiệm, với khả năng tấn công mạnh mẽ để nhắm vào các mục tiêu giá trị cao trong không gian chiến đấu Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương vốn sẽ rất khốc liệt.
Với những điều này, vẫn chưa rơ liệu chiếc máy bay lớn hơn trong hai chiếc mới được thiết kế để đáp ứng vai tṛ JH-XX, vai tṛ máy bay chiến đấu hạng nặng thế hệ tiếp theo, hay có thể là sự kết hợp của cả hai, điều hoàn toàn có khả năng.