Bàn chân sưng tấy hoặc có màu sắc loang lổ cảnh báo vấn đề tuần hoàn, trong khi bàn chân ngứa ran hoặc tê có thể là biểu hiện của tim mạch hoặc tiểu đường...
Bàn chân có thể là "cửa sổ" giúp bạn kiểm tra nhanh sức khỏe tổng thể. Từ bệnh tim đến đột quỵ, bàn chân có thể biểu hiện các dấu hiệu bệnh tật, v́ thế bạn không nên bỏ qua.
Bác sĩ chuyên khoa chỉnh h́nh bàn chân có thể phát hiện ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng chỉ bằng cách nh́n vào bàn chân của bạn. Emma McConnachie, phát ngôn viên của Royal College of Podiatry, nhấn mạnh: "Bác sĩ chuyên khoa chỉnh h́nh bàn chân không chỉ điều trị móng chân mọc ngược, vết chai và mụn cóc. Ngoài việc thực hiện phẫu thuật nhỏ, ngăn ngừa cắt cụt chi và kê đơn thuốc như kháng sinh, họ có thể phát hiện ra nhiều vấn đề sức khỏe thông qua các dấu hiệu ở bàn chân".
McConnachie chỉ ra 8 cách bàn chân có thể cảnh báo về sức khỏe của bạn:
Ảnh: Independent
1. Các vấn đề về tuần hoàn
Nếu bạn nhận thấy sự thay đổi gần đây ở bàn chân và mắt cá chân như sưng tấy rơ rệt hoặc màu sắc loang lổ, đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề về tuần hoàn. McConnachie giải thích. "Những thay đổi có thể chỉ xảy ra ở một hoặc cả hai chi. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi nào về kích thước hoặc màu sắc của bàn chân và mắt cá chân, hăy liên hệ với bác sĩ gia đ́nh hoặc bác sĩ chuyên khoa chân".
Nữ chuyên gia cho biết bàn chân thường sẽ lạnh hơn vào những tháng mùa đông khi nhiệt độ giảm xuống, v́ vậy hăy đảm bảo rằng chân được cách nhiệt bằng quần áo ấm để giảm thiểu điều này. "Nhiều t́nh trạng tuần hoàn có thể gây ra sự thay đổi nhiệt độ ở chi dưới, v́ vậy nếu bạn nhận thấy sự thay đổi đột ngột và kéo dài về nhiệt độ của một hoặc cả hai bàn chân, hăy nói chuyện với bác sĩ chuyên khoa hoặc bác sĩ gia đ́nh để được kiểm tra vấn đề", bà khuyên.
2. Cảnh báo bệnh tim, tiểu đường hoặc các t́nh trạng thần kinh
Những thay đổi về cảm giác ở bàn chân, chẳng hạn như ngứa ran hoặc tê, có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe. McConnachie cho biết các vấn đề về tuần hoàn do các bệnh lư như bệnh tim hoặc tiểu đường, hoặc do hút thuốc lá hoặc uống nhiều rượu có thể khiến các đầu dây thần kinh không hoạt động b́nh thường.
"Điều này khiến bạn không thể biết ḿnh bị thương hay có vết thương, làm tăng đáng kể nguy cơ nhiễm trùng và cắt cụt chi", McConnachie cho biết. Bà giải thích rằng các t́nh trạng thần kinh và chấn thương cũng có thể ảnh hưởng đến cách hoạt động của dây thần kinh. "Hăy cố gắng ghi chú xem bạn đang gặp phải những thay đổi nào ở bàn chân và liệu có điều ǵ khiến t́nh trạng trở nên tồi tệ hơn hay tốt hơn không? Bạn sẽ mô tả cảm giác đó như thế nào và tần suất xảy ra? Điều này có thể giúp bác sĩ chuyên khoa chân đánh giá vấn đề và đưa ra chẩn đoán".
3. Các vấn đề về thận hoặc gan, thay đổi nội tiết tố hoặc các vấn đề về da
Theo McConnachie, ngứa chân có thể là dấu hiệu bạn bị nhiễm nấm hoặc bạn chưa dưỡng ẩm đủ cho bàn chân, nhưng nó cũng có thể chỉ ra các t́nh trạng sức khỏe rộng hơn như các vấn đề về thận hoặc gan hoặc thay đổi nội tiết tố.
"Một số loại thuốc theo toa cũng được báo cáo là gây ngứa ở bàn chân và cẳng chân như một tác dụng phụ và các tổn thương chứa đầy dịch nhỏ liên quan đến t́nh trạng da liễu cũng có thể là nguyên nhân", bà nói.
4. U hắc tố
Móng chân bị đổi màu do chấn thương, giải phóng một lượng nhỏ máu dưới móng, hoặc nhiễm nấm có thể gây ra t́nh trạng đổi màu nâu cam, thường dày lên và vỡ vụn. Tuy nhiên, McConnachie cho biết u hắc tố dưới móng tay, chân chiếm tới 3,5% trong số tất cả loại u hắc tố trên toàn thế giới, trong đó có tới 90% được phát hiện ở ngón tay cái hoặc ngón chân cái.
"U hắc tố có thể ảnh hưởng đến mọi tông màu da và thường xuất hiện dưới dạng đổi màu sẫm hơn dưới móng tay nhưng không mọc ra cùng móng tay", cô giải thích. "Với móng chân, trung b́nh mất ít nhất 6 tháng u mới mọc ra".
Bất kỳ ai lo lắng về móng chân bị đổi màu nên nói chuyện với bác sĩ chuyên khoa chân và McConnachie cho biết chụp ảnh cận cảnh móng chân để tham khảo cũng là một ư tưởng hay.
5. Mất nước, huyết áp, các vấn đề về tim mạch hoặc tuyến giáp
Da là cơ quan lớn nhất trong cơ thể và McConnachie nhấn mạnh rằng t́nh trạng bong tróc hoặc nứt nẻ da ở bàn chân có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe. "Mất nước có thể khiến da trở nên kém mềm mại hơn, nhưng các t́nh trạng bệnh lư tiềm ẩn như các vấn đề về huyết áp, bệnh tim mạch và các vấn đề về tuyến giáp đều có thể ảnh hưởng đến da ở bàn chân và chân của bạn", bà nói.
6. Các t́nh trạng tự miễn dịch
Các t́nh trạng tự miễn dịch như bệnh vẩy nến có thể ảnh hưởng đến bàn chân và móng tay, có thể có h́nh dạng khác với những ǵ bạn mong đợi. Nhiều trường hợp da bong tróc hoặc nứt nẻ sẽ là do bệnh nấm da chân hoặc thiếu kem dưỡng ẩm, nhưng McConnachie khuyên: "Nếu bạn đă sử dụng kem dưỡng ẩm hàng ngày trong vài tuần mà không cải thiện hoặc bị ngứa hoặc tổn thương, hăy nói chuyện với bác sĩ chuyên khoa chân để được đánh giá".
7. Các t́nh trạng thần kinh bao gồm đột quỵ
Những thay đổi đột ngột về h́nh dạng bàn chân cũng có thể chỉ ra một vấn đề sức khỏe rộng hơn. McConnachie cho biết: "Những t́nh trạng này thường xảy ra khi bàn chân trở nên nhọn hơn sau một vấn đề chấn thương hoặc thần kinh, ví dụ như đột quỵ, có thể khiến bàn chân đột nhiên thay đổi h́nh dạng".
Các t́nh trạng gây mất cảm giác ở bàn chân, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, có thể dẫn đến những thay đổi đột ngột về h́nh dạng bàn chân, gây t́nh trạng bàn chân Charcot. McConnachie khuyên: "Nếu bạn có bất kỳ thay đổi đột ngột nào về h́nh dạng bàn chân, đặc biệt là khi bạn có các t́nh trạng sức khỏe tiềm ẩn hoặc các vấn đề về cảm giác hoặc lưu thông, hăy nói chuyện ngay với bác sĩ chuyên khoa chân để được đánh giá".
8. Thiếu máu ác tính hoặc tiểu đường loại 2
Nhiễm trùng nấm tái phát ở da bàn chân mặc dù đă điều trị, nhiễm trùng do vi khuẩn tái phát và đôi khi là các vấn đề về móng chân mọc ngược không, nếu được giải quyết bằng cách điều trị có thể là dấu hiệu của một vấn đề lan rộng hơn.
"Tất cả điều này có thể là dấu hiệu cho thấy có một vấn đề tiềm ẩn trong cơ thể", McConnachie cảnh báo. "Bác sĩ chuyên khoa chân có thể thảo luận thêm với bác sĩ gia đ́nh về việc xét nghiệm nếu họ lo ngại về sức khỏe tổng quát của bạn. Các t́nh trạng như tiểu đường loại 2 và thiếu máu ác tính đôi khi có thể biểu hiện theo cách này, mặc dù không có triệu chứng rơ ràng nào khác".