|
Chính phủ của tổng thống thân Nga Bashar al-Assad đang trên bờ vực sụp đổ, trước các cuộc tấn công của các lực lượng đối lập, được cho là do Thổ nhĩ Kỳ hậu thuẫn.
Nhóm phiến quân Hayat Tahrir-al-Sham (HTS) và các lực lượng dân quân đồng minh đă tấn công lănh thổ do chính phủ kiểm soát ở miền bắc Syria tiến vào thành phố Aleppo.
Phiến quân tiến vào dinh tổng thống Syria ở Aleppo
Một video được cho là do các thành viên HTS ghi lại và chia sẻ trên mạng xă hội hôm 1/12 cho thấy các chiến binh tiến vào dinh tổng thống ở Aleppo. Có thể thấy phiến quân đi qua các pḥng ăn tối tăm và leo lên cầu thang đá để lên các tầng trên của dinh thự.
Sự sụp đổ của Assad có thể gây ra một cuộc khủng hoảng cho Tehran
Ngày 02/12/2024
Việc Aleppo rơi vào tay quân nổi dậy chống lại Bashar al-Assad đă gây ra t́nh h́nh nguy cấp cho chính phủ Syria với những tác động có thể lan rộng đến Cộng ḥa Hồi giáo Iran.
Các lực lượng đối lập hiện đă tiến về vùng ngoại ô Hama và Homs, hai thành phố chiến lược của Syria trên đường đến Damascus. Khả năng sụp đổ của Damascus và lật đổ chính quyền Assad đang nghiêm trọng hơn bao giờ hết, gây ra mối lo ngại sâu sắc cho Cộng ḥa Hồi giáo và nhà lănh đạo của nước này, Ali Khamenei.
Sự sụp đổ của chế độ Assad sẽ phá vỡ nền tảng của chiến lược khu vực của Iran chống lại Israel. Nó cũng sẽ đe dọa sự tồn tại của các nhóm đại diện của Iran, vốn phụ thuộc rất nhiều vào Damascus để được hỗ trợ. Nếu không có sự hỗ trợ của Assad, các nhóm này có thể phải vật lộn để duy tŕ hoạt động của ḿnh, gây nguy hiểm cho ảnh hưởng của Cộng ḥa Hồi giáo Iran trong khu vực.
Đối với Khamenei và Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC), chính phủ Assad là trụ cột quan trọng của cái gọi là Trục kháng cự. Sự sụp đổ tiềm tàng của nó thậm chí có thể gây nguy hiểm cho sự ổn định của chính Cộng ḥa Hồi giáo.
Những ngày sắp tới là những ngày then chốt đối với cả chính phủ Assad và Iran. Thất bại ở Aleppo đă giáng một đ̣n mạnh vào tinh thần của quân đội và chính phủ Syria, nhưng mối lo ngại lớn hơn đối với Assad và Cộng ḥa Hồi giáo là khả năng các lực lượng đối lập tiến về Damascus sau khi củng cố quyền lực ở phía bắc và lật đổ chính phủ.
Các lực lượng đối lập hiện kiểm soát Aleppo và Idlib gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ và đang tiến nhanh vào các tỉnh Hama và Homs với các báo cáo rằng họ đang ở cửa ngơ của các thủ phủ tỉnh. Việc chiếm được các thành phố Hama và Homs sẽ mang lại cho họ lợi thế chiến lược, có khả năng cho phép tiến về Latakia, căn cứ quyền lực của gia đ́nh Assad, hoặc Damascus.
T́nh h́nh hiện nay hoàn toàn khác so với năm 2016, khi Assad, với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Nga, Hezbollah và Iran, đă đánh bại lực lượng đối lập trong trận chiến Aleppo. Một số yếu tố đă góp phần làm suy yếu chính quyền Assad và những người ủng hộ:
- Sự can dự của Nga vào Ukraine: Nga, một đồng minh quan trọng của Damascus, đang bận tâm đến cuộc chiến ở Ukraine, hạn chế khả năng cung cấp hỗ trợ quân sự so với năm 2016.
- Ảnh hưởng của Hezbollah giảm sút: Hezbollah được Iran hậu thuẫn, một đồng minh vũ trang hùng mạnh của Damascus, đă phải chịu tổn thất đáng kể trong cuộc xung đột với Israel và phải đối mặt với áp lực trong nước ở Lebanon nhằm giảm sự tham gia của ḿnh vào các cuộc xung đột khu vực.
- Những hạn chế về kinh tế của Iran: Những khó khăn về tài chính của Tehran trở nên tồi tệ hơn do lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đă hạn chế khả năng cung cấp viện trợ tài chính và quân sự cho chính quyền Assad. Theo ước tính, Tehran đă chi hàng chục tỷ đô la ở Syria nhưng hiện thấy khó có thể tiếp tục hỗ trợ như vậy.
- Sự xói ṃn nhân lực và hậu cần của IRGC tại Syria: Các chỉ huy chủ chốt của IRGC, bao gồm cựu chỉ huy Lực lượng Quds ngoại giao của IRG Qasem Soleimani, đă bị giết trong những năm gần đây và lực lượng thay thế không có cùng năng lực. Ngoài ra, các nhóm ủy nhiệm như Sư đoàn Fatemiyoun Afghanistan Lực lượng Động viên Nhân dân Iraq (PMF) kém hiệu quả hơn trước.
Nếu Assad sụp đổ, chính sách đối ngoại khu vực của Iran có thể phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng. Damascus đóng vai tṛ quan trọng trong việc tạo điều kiện vận chuyển vũ khí, hậu cần và hỗ trợ tài chính cho các nhóm ủy nhiệm của Iran. Sự sụp đổ của nó có thể dẫn đến:
- Ngăn chặn việc vận chuyển vũ khí cho Hezbollah qua các sân bay Damascus và Latakia.
- Giảm sự hỗ trợ cho các nhóm người Palestine như Hamas và Jihad Hồi giáo.
- Phá hủy các mạng lưới buôn lậu vũ khí và ma túy vào Jordan và Bờ Tây.
Đối với Iran, việc bảo vệ chính quyền Assad là vấn đề sống c̣n mang tính chiến lược. Trong khi Khamenei và IRGC có thể sẽ nỗ lực hết sức để ngăn chặn sự sụp đổ của chính quyền này, th́ nguồn lực và ảnh hưởng của họ lại yếu hơn nhiều so với trước đây. Cuối cùng, sự sụp đổ của Assad có thể phá vỡ 'Trục kháng cự' và gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với tương lai của Cộng ḥa Hồi giáo.
|