Cháy di tích ở VN: Cha chung không ai khóc

[sunshine1104]

Di tích lịch sử ở VN có một nghịch cảnh là cái thì được chăm chút tỉ mẩn, cái thì vứt chỏng chơ không ai quan tâm. Một vụ cháy di tích xảy ra ở VN và cha chung không ai khóc. Hãy cùng vietbf khám phá nhé!

Vụ cháy ở chùa Bút Tháp (xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, Bắc Ninh) đang khiến nhiều người mê đình chùa, di tích xót xa. Bút Tháp được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt, là một trong số ít những ngôi chùa cổ ở Việt Nam còn giữ được khá nguyên vẹn và hoàn chỉnh lối kiến trúc sơ khai ban đầu. Vụ cháy rạng sáng 21.8 đã hóa tro một hương án có từ thời nhà Lê tồn tại 300 năm, toàn bộ nóc khán thờ và hai bên khán thờ cũng bị nhiệt hóa, ám khói đen.
Ngày càng xuất hiện nhiều vụ cháy hủy hoại di tích liệu đã đủ để gióng lên một hồi chuông báo động với ngành di sản văn hóa? Công tác phòng cháy chữa cháy đã thật sự đảm bảo độ nhạy bén để ứng phó với các tình huống hỏa hoạn tại di tích hay chưa?... Đó là những câu hỏi cần đặt ra vào thời điểm này. Trong khi các trang thiết bị và khả năng tự xử lý tình huống tại các di tích trước khi có sự trợ giúp của lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp còn nhiều hạn chế.

Trường hợp như ngôi chùa cổ Hội Sơn, cư dân và các tu sĩ hoàn toàn bất lực trước ngọn lửa hung hãn. Rút ra bài học sau vụ hỏa hoạn xảy ra năm 2012, tại di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia - tổ đình Hội Sơn (phường Long Bình, quận 9, TP.HCM), theo hòa thượng Thích Thiện Tánh- Phó ban Thường trực Ban trị sự Thành hội Phật giáo TP.HCM nhìn nhận: “Công tác phòng cháy chữa cháy của các tự viện hiện nay chưa tốt. Hàng năm Ban trị sự đều có nhắc nhở các tự viện về công tác phòng cháy chữa cháy nhưng vẫn thật sự chưa được xem trọng”.

Một tiến sĩ khảo cổ xin được giấu tên cho biết: “Để hạn chế tuyệt đối các tai nạn hỏa hoạn trong di tích, chỉ có cách duy nhất là ngành di sản phải ra một yêu cầu các cơ sở thờ tự tuyệt đối không thắp hương và hành lễ trong khu vực điện thờ. Ở nước ngoài, không ai thắp hương sì sụp khấn vái trong các công trình tín ngưỡng đã được xếp hạng di tích đặc biệt cần được bảo tồn. Tuy nhiên, làm được điều này không đơn giản, bởi vì nó sẽ mâu thuẫn rất nhiều với tín ngưỡng thờ cúng của các cơ sở tôn giáo và các tín đồ, bởi vậy có rất nhiều cái khó”.

Thực tế hiện nay, đến bất cứ đình chùa đền nào, chúng ta cũng bắt gặp cảnh người dân thường chủ quan khi đốt nến, thắp nhang, trong khi hầu hết những vật dụng như tượng, hương án, điện thờ tại đó phần lớn bằng gỗ và dễ bắt lửa. Rất ít cơ sở thờ tự cử người đứng trông coi việc hành lễ của người dân mà hoàn toàn để tự do, và như vậy khả năng hỏa hoạn xảy ra là rất lớn. Công trình, hiện vật được lưu giữ hàng thế kỷ bỗng tan tành tro bụi do hành vi thiếu ý thức và vô trách nhiệm của một số cá nhân.

Mặc dù có nhiều vụ cháy xảy ra, thiêu rụi di tích, nhưng ai phải chịu trách nhiệm về những vụ cháy này thì vẫn còn là một câu hỏi lửng lơ trong không trung. Sự chồng chéo về chức năng quản lý nhà nước và quản lý nghiệp vụ giữa Phòng quản lý di sản và Ban quản lý di tích trực thuộc Sở VHTTD dẫn đến tình trạng “cha chung không ai khóc”. Có ban quản lý di tích trực thuộc UBND tỉnh, được giao quản lý 3 đến 4 di tích, nhưng trên thực tế các di tích này đã được chính quyền cấp huyện quản lý nên vai trò của Ban quản lý di tích rất mờ nhạt.

vietbf @ sưu tầm