Việt Nam giờ có thể coi là bạn hàng thân thiết của Trung Quốc. Thực phẩm, hoa quả, hàng tiêu dùng, … giờ đến cả điện cũng đang bị nghi vấn là nhập từ nước bạn anh em này. Hãy cùng vietbf khám phá nhé!
Cục Điều tiết điện lực vừa công bố, giá mua điện bình quân từ các đơn vị phát điện trực tiếp tham gia thị trường trong 3 năm qua là 1.087,3 đồng/KWh. Mức giá bình quân được tính trên cơ sở mua điện trong nước và của TQ. Theo đó, giá mua điện của các thủy điện trong nước là 847,5 đồng/KWh, nhiệt điện than 1.286 đồng/KWh, tuabin khí là 1.065,2 đồng/KWh.
Nhưng nếu với mức giá này, ông Trần Văn Ngãi - Trưởng khoa Kinh tế, ĐH Nông lâm TP.HCM cho rằng giá thành bán ra sẽ không thể đội lên tới mức 1.622,05 đồng/KWh, mà giá điện đã bị đội lên do VN phải nhập điện từ TQ với giá cao (lên tới 1.300 đồng/kWh. Cao hơn tới hơn 456 đồng/kWh so với trong nước) cùng với tình trạng thất thoát trong quản lý, phân phối điện quá lớn đẩy giá thành bán ra lên cao.
Nếu theo mức tính giá trung bình mua vào, mức giá bán ra rơi vào khoảng từ 1.100 - 1.200 đồng/kWh. Nhưng giá thành hiện nay đang ở mức 1.622 đồng/kWh cho thấy chi phí cho khâu truyền tải và phân phối cao quá cao, dẫn tới giá thành bán ra bị đẩy lên cao như vậy.
Lâu nay, thất thoát trong ngành điện vẫn được biết là rất lớn. Nó thất thoát ở khâu truyền tải, thất thoát ở khâu phân phối, quản lý và ngay cả tình trạng ăn cắp điện... cái này là vấn đề của EVN. EVN phải tự tìm ra giải pháp khắc phục.
Nếu vì sự thất thoát do khâu quản lý yếu kém, cơ sở hạ tầng, kỹ thuật lạc hậu thì không phải là lỗi của người tiêu dùng. Để người dân phải chịu một mức chênh lệch quá cao do khâu maketing của EVN kém như vậy là không hợp lý.
Sự chênh lệch quá lớn này cũng là nguyên nhân gây thiệt hại nặng nề cho cả nền kinh tế và xã hội. Nếu tiết giảm được những chi phí này, không chỉ người tiêu dùng mà cả các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế trong nước sẽ được hưởng lợi rất lớn.
Đáng nói, tình trạng thiếu điện phải nhập điện là hợp lý nhưng ngay cả trong bối cảnh VN thừa điện như năm 2012, EVN vẫn phải đi nhập điện của TQ giá cao thì phải nhìn nhận thế nào?
Theo ông Ngãi, không thể xảo biện do giàng buộc hợp đồng... đó là lỗi quản lý, khả năng dự báo tình trạng sử dụng điện không chính xác. Ở đây, đòi hỏi phải vào cuộc điều tra rõ ràng vì sao thừa điện vẫn nhập? Có lợi ích nhóm ở hay có vì lợi nhuận nào khác hay không? Hơn nữa, dù đang phải đi nhập điện nhưng nguồn cung cấp điện hiện nay vẫn chủ yếu là từ các thủy điện trong nước. Vì vậy, không thể lấy giá điện mua của TQ để tính mức giá bình quân dựa trên mức giá thành bán trong nước.
Câu hỏi tiếp theo cần đặt ra là vì sao VN phải đi nhập điện của TQ giá cao như vậy? Đây là vấn đề phải tính toán. Liệu có phải do VN quá thiếu thốn, bức bách bắt buộc phải nhập từ TQ không? Nếu thật sự như vậy, một trong những giải pháp với tình trạng này là phải phát triển thủy điện. Nhưng phát triển thủy điện thế nào thì phải tính toán thật kỹ giữa cung - cầu trong nước cho phù hợp. Nếu không tính toán kỹ lưỡng dễ rơi vào "bẫy thủy điện", mà khi xây dựng quá nhiều sẽ gây mất cân bằng, hủy hoại môi trường và quản lý nước của quốc gia.
Đó là bài toán còn rất nan giải. Trong khi nhu cầu dùng điện ngày càng tăng nhưng bài toán cung ứng và giải pháp từ lâu vẫn là vấn đề nhức nhối.
Ngược lại, nếu không quá thiếu vẫn nhập và coi điện từ TQ là nguồn quan trọng thì đến một mức nào đó cần phải chấm dứt. Vì nếu nhập khẩu quá nhiều, đến một lúc nào đó VN sẽ bị phụ thuộc vào nguồn điện này. Điều đó có thể gây nguy hiểm cho nền kinh tế. Vì vậy về lâu dài VN phải có giải pháp thay thế nguồn điện nhập khẩu từ TQ.
vietbf @ sưu tầm