Hôm qua (7/7), Ṭa án trọng tài thường trực (Liên Hợp quốc) tại The Hague, Hà Lan bắt đầu các cuộc tranh luận về việc liệu ṭa này có thẩm quyền xét xử vụ kiện phản đối các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông do Philippines đệ tŕnh hay không.
Theo BBC, Philippines cho rằng hầu hết các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông là vô giá trị. Năm 2013, nước này đă đệ đơn lên Ṭa trọng tài thường trực ở The Hague, đề nghị Ṭa này ra phán quyết về vấn đề này. Tuy nhiên ṭa này ban đầu sẽ xử lư tuyên bố của Trung Quốc rằng ṭa này không có thẩm quyền xem xét vụ việc.
CNN cho biết, nhóm pháp lư của Philippines bao gồm nhiều quan chức cấp cao trong chính phủ nước này, trong đó có Thẩm phán ṭa án tối cao Antonio Carpio. Ông Carpio là người đă nhiều lần nói rơ lập trường của Philippines trong tranh chấp hàng hải với Trung Quốc. Ông Carpio nói rằng, trong khi Trung Quôc khăng khăng rằng các tuyên bố chủ quyền của nước này dựa trên quyền lịch sử th́ tuyên bố của Manila dựa trên luật pháp quốc tế và trong vấn đề Biển Đông, UNCLOS sẽ thế chỗ cho các yêu sách lịch sử. Ông Carpio cũng bày tỏ tin tưởng rằng Ṭa sẽ chấp nhận những lập luận của Philippines và tiếp tục xem xét vụ việc.
Hăng tin Channel News Asia cho hay, tại phiên điều trần diễn ra từ ngày 7 đến 13/7 này, nhóm pháp lư của Manila sẽ đưa ra các lập luận để chứng minh rằng tuyên bố chủ quyền 9 đoạn của Trung Quốc tên Biển Đông là vô giá trị theo Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNLOS). Bên cạnh đó, họ cũng sẽ t́m cách làm rơ các giới hạn lănh thổ của các băi đá và băi cạn như Scarborough theo Luật Biển nhằm xác định các quyền của Philippines trong khu vực Vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lư của nước này.
Nhà phân tích về Trung Quốc Carrie Gracie của BBC ví cuộc đấu tranh của Philippines tại ṭa án như cuộc chiến giữa David và Goliath. Năm 2010, Ngoại trưởng Trung Quốc khi đó là ông Dương Khiết Tŕ tuyên bố: “Trung Quốc là một nước lớn c̣n các nước khác là những nước nhỏ. Đó là sự thực”. Tuy nhiên, kích thước không phải là thước đo pháp lư khi cân nhắc các tuyên bố chủ quyền chồng lấn trên Biển Đông. Trong phiên ṭa này, 5 thẩm phán của Ṭa Trọng tài thường trực sẽ quyết định vụ việc Philippines kiện Cộng ḥa nhân dân Trung Hoa theo UNCLOS mà cả 2 bên đều đă kư kết.
Bà Carrie Gracie cũng cho rằng, việc dùng đến các biện pháp pháp lư là h́nh thức đấu tranh rẻ hơn nhiều so với việc xây dựng sức mạnh quân sự và là một sân chơi b́nh đẳng hơn cho đất nước Philippines nhỏ bé trong cuộc đấu tranh trước người láng giềng khổng lồ.
Phiên ṭa diễn ra trong lúc Trung Quốc trong những tháng gần đây đă đẩy mạnh hoạt động cải tạo đất và xây dựng các cơ sở bất hợp pháp trên một số đảo, đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, bất chấp sự phản đối của các nước trên thế giới. Những h́nh ảnh từ vệ tinh cho thấy Trung Quốc đang xây dựng một đường băng trên đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa.
Theo các nhà phân tích, Trung Quốc dự kiến sẽ bác bỏ bất kỳ phán quyết nào do Ṭa thường trực đưa ra theo hướng có lợi cho Philippines. Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia về luật cũng cảnh báo rằng phán quyết của ṭa có thể sẽ ít hiệu quả v́ không có lực lượng giám sát việc thực thi phán quyết do ṭa đưa ra.
Trong một diễn biến khác, tờ Philstar dẫn lời Thư kư báo chí Phủ Tổng thống Philippines ngày 7/7 tuyên bố Manila sẽ không tham gia vào các cuộc đàm phán song phương với Trung Quốc nhằm dàn xếp các tranh chấp trên Biển Đông theo đề nghị của Đại sứ Trung Quốc tại Philippines Zhao Jianhua.
VietBF ©Sưu tập