Mỹ nâng sức mạnh “sát thủ diệt tàu ngầm” Mk-54

Hải quân Mỹ gần đây đã đặt hàng thêm 150 bộ dụng cụ nâng cấp cho ngư lôi hạng nhẹ (LWT) chống ngầm Mk-54. Theo trang mạng Strategypage, biến thể LWT nâng cấp Mod 2 mới bao gồm một hệ thống định vị thủy âm nhạy cảm hơn (để săn tìm tàu ngầm) và máy tính mạnh mẽ hơn để giải mã những tín hiệu âm thanh thu được. Chương trình nâng cấp này sử dụng nhiều tiến bộ trong linh kiện điện tử và máy tính trong 20 năm qua kể từ khi những ngư lôi Mk-54 đầu tiên được chế tạo. Thậm chí, nhiều thành phần của ngư lôi Mk-54 được lấy từ ngư lôi cũ Mk-50.


Loại ngư lôi Mk-50 đã bị thải loại và tháo dỡ, nhưng một số bộ phận vẫn được tái sử dụng. Trên cơ sở những thành phần cũ, được bổ sung thêm linh kiện mới và những cải tiến trong thiết kế, gói nâng cấp Mod 2 sẽ nâng cao tính năng của những ngư lôi Mk-54 hiện có.
Mk-54 chủ yếu được mang bằng máy bay nhưng cũng có nhiều hạm tàu mặt nước của Mỹ và quốc tế đã sử dụng Mk-54 như một vũ khí chính chống tàu ngầm, thay cho bom chìm.

Phóng ngư lôi hạng nhẹ Mk-54 trên tàu chiến.

Tuy nhiên, Mk-54 đặc biệt hiệu quả khi được sử dụng bởi máy bay. Máy bay tuần tra săn ngầm có thể mang đến 8 ngư lôi, trong khi máy bay trực thăng có thể mang tới 3 (nhưng thường chỉ là một). Ngư lôi Mk-54 cỡ 324mm, trọng lượng khoảng 340 kg, với một đầu đạn chứa 45 kg chất nổ, tầm bắn 10km. Hệ thống dẫn đường của nó đã được thiết kế để có thể hoạt động tốt ở vùng nước nông ven biển.
Ngoài ra, để đối phó với tàu ngầm trang bị tên lửa phòng không, ngư lôi Mk-54 trang bị trên máy bay chống tàu ngầm còn có hệ thống cánh lướt. Hệ thống này bao gồm cánh ngư lôi, cánh tà kiểm soát, một máy tính điều khiển bay, nguồn điện, và hệ thống định vị GPS để dẫn đường ngư lôi.
Điểm cải tiến này cho phép máy bay săn ngầm có thể thả ngư lôi từ độ cao 6.300m, và cách tàu ngầm từ 10-15km, vượt xa tầm bắn của tên lửa phòng không trên tàu ngầm. Khi xuống đến độ cao khoảng 100m, bộ cánh lướt được tách ra và ngư lôi lao xuống nước để săn tìm tàu ngầm. Thông thường, máy bay phải hạ xuống dưới 330m để phóng ngư lôi. Điều này gây ra nhiều nguy hiểm, khi tàu ngầm có thể tung đòn giáng trả.

Ngư lôi Mk-54 gắn cặp cánh để lướt trên mặt biển.

Nhiều tàu ngầm có cảm biến là đủ nhạy để phát hiện trực thăng săn ngầm (mục tiêu chính cho các tên lửa phòng không tầm ngắn trang bị trên tàu ngầm) và máy bay bay thấp. Máy bay tuần tra săn ngầm sẽ hiệu quả hơn khi có thể bay cao và bay trong thời gian dài. Bộ cánh lướt rất hữu ích, đồng thời dễ lắp đặt, tương tự như các bộ nâng cấp cho bom JDAM.
Ngư lôi hạng nhẹ Mk-54 được đưa vào sản xuất trong năm 2004. Với giá thành khoảng 1 triệu USD/quả, Mk-54 là giải pháp rẻ hơn so với ngư lôi Mk-50 (đắt hơn gấp 3 lần) mạnh mẽ được phát triển cho thời kì Chiến tranh Lạnh. Đồng thời, nó cũng tin cậy hơn so với ngư lôi kiểu cũ Mk-46.
Việc thiết kế chế tạo ngư lôi Mk-50 rất khó khăn vì nó phải đủ nhẹ để máy bay trực thăng có thể mang được, nhưng đồng thời cũng phải đủ “thông minh” và lặn đủ sâu để có thể tiêu diệt tàu ngầm hạt nhân của Nga.
Tuy nhiên, khi những ngư lôi Mk-50 được đưa vào sản xuất cuối những năm 1990, hạm đội tàu ngầm biển sâu của Nga đã suy sụp, và mục tiêu mới là những tàu ngầm phi hạt nhân ở vùng biển nông. Vì vậy, Mk-54 được phát triển, với chi phí rẻ hơn, trang bị nhiều linh kiện điện tử, thừa hưởng một số công nghệ từ Mk-50 và Mk-48, cũng như khung và động cơ đẩy của ngư lôi cũ Mk-46. Động cơ này đơn giản nhưng không cho phép lặn sâu.
Lương Minh