Chế độ ăn uống hàng ngày có ảnh hưởng tới tình trạng sương mù não với các biểu hiện thiếu minh mẫn, ngủ kém, tinh thần uể oải...
1. Sương mù não là gì?
Sương mù não được đặc trưng bởi sự suy giảm nhận thức đối với trí nhớ, sự chú ý, chức năng điều hành và tốc độ xử lý nhận thức. Sương mù não không phải là một tình trạng bệnh lý mà là một thuật ngữ mô tả cảm giác tinh thần uể oải và mờ mịt, thiếu minh mẫn, khả năng tập trung kém và trí nhớ suy giảm. Sương mù não có thể là một trong nhiều triệu chứng của các tình trạng sức khỏe khác nhau.
Các nguyên nhân chính gây sương mù não như thiếu ngủ, tăng mức độ căng thẳng, trầm cảm, sa sút trí tuệ, tiền mãn kinh, thuốc, tình trạng nội tiết chẳng hạn như rối loạn tuyến giáp, thiếu hụt chất dinh dưỡng, nhiễm một số virus, chẳng hạn như COVID-19, SARS và H1N1,…
BSCKI Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Oxy cao áp Việt Nga cho biết, sau mắc COVID-19, một số bệnh có triệu chứng "sương mù não" ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ và xử lý thông tin. Đặc biệt, hiện tượng sương mù não hiện nay gặp nhiều ở các bạn trẻ gây cản trở không nhỏ tới việc học tập và tiếp thu kiến thức. Có những bệnh nhân khó tiếp thu các bài học trên lớp, kèm theo những triệu chứng như mất ngủ, lo lắng, căng thẳng, cảm giác đầu nặng, thị lực kém. Một số bệnh nhân còn thấy như có một màn sương mù trước mắt.
Theo BS. Nguyễn Huy Hoàng, hiện chưa có sự thống nhất trong phác đồ điều trị "sương mù não" mà hoàn toàn trên kinh nghiệm, phán đoán và theo kiểu bao vây. Các bác sĩ chủ yếu lựa chọn phương pháp giúp bệnh nhân tăng lượng máu lên não.
2. Một số thực phẩm gây sương mù não
Trong trường hợp bạn bị dị ứng hoặc nhạy cảm với thực phẩm, tình trạng sương mù não có thể phát triển sau khi bạn tiêu thụ một số loại thực phẩm nhất định, bao gồm bột ngọt, đậu phộng, sản phẩm bơ sữa hoặc chất tạo ngọt aspartame.
Việc loại bỏ những thực phẩm gây kích thích hoặc dị ứng ra khỏi chế độ ăn uống có thể giúp bạn cải thiện được các triệu chứng của sương mù não. Dưới đây là 5 loại thực phẩm và đồ uống có thể góp phần gây ra tình trạng sương mù não:
2.1 Bột ngọt trong các món ăn chế biến sẵn
Nếu món salad trong bữa ăn của bạn được trộn sẵn, nó có thể là một trong những nguyên nhân khiến bạn bị sương mù não.
Bột ngọt là phụ gia thực phẩm được sử dụng như một chất điều vị và tăng hương vị.
Bột ngọt có trong hầu hết các loại thực phẩm chế biến sẵn, từ nước sốt salad đóng chai, súp, đồ hộp đến các bữa ăn của nhà hàng. Axit glutamic tự do là thành phần chủ yếu trong bột ngọt và được chuyển hóa thành glutamate trong cơ thể.
Glutamate là chất dẫn truyền thần kinh, hay đơn giản là chất truyền tin hóa học, truyền tín hiệu giữa các tế bào thần kinh trong não. Tuy nhiên, quá nhiều glutamate sẽ gây độc cho não vì nó gây ra trạng thái kích thích gây độc dẫn đến chết tế bào.
2.2 Chất ngọt nhân tạo
Aspartame là một trong những chất làm ngọt nhân tạo được sử dụng rộng rãi nhất trên toàn thế giới và cũng là một trong những chất gây tranh cãi nhất. Cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng do tình trạng béo phì gia tăng đã khiến chúng ta ôm ấp ý tưởng ăn ngọt mà không chứa calo. Nhưng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất làm ngọt nhân tạo, chẳng hạn như aspartame có thể gây hại tới não bộ, gây tình trạng chậm chạp ghi nhớ và xử lý thông tin.
Triệu chứng phổ biến của ngộ độc aspartame là đau đầu, rối loạn tinh thần, các vấn đề về thăng bằng và tê.
Khi ăn phải aspartam, nó sẽ phân hủy thành 3 hợp chất khác nhau: axit aspartic, phenylalanin và methanol. Khi được tiêu thụ với lượng lớn và độc lập, như trong aspartame, chúng có thể vượt qua hàng rào máu não, kích thích các tế bào não và kích hoạt cái chết của các tế bào. Tệ hơn nữa, methanol còn phân hủy thành formaldehyt là chất gây độc và gây ung thư thần kinh.
2.3 Thịt xông khói
Natri nitrit, natri nitrat và natri / kali benzoat là một số tên gọi khác nhau của muối được thêm vào thực phẩm chế biến, đặc biệt là thịt để giữ độ tươi. Ngành công nghiệp thực phẩm dựa vào các chất phụ gia này như một chất tăng cường hương vị và như một cách để bảo quản màu sắc tươi sáng sẽ bắt mắt người tiêu dùng.
Mặc dù việc sử dụng các chất phụ gia này được Cục Quản lý Thực phẩm & Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cho phép với số lượng quy định, nhưng các hóa chất này được các chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phân loại là chất gây ung thư nhóm 1.
Vì muối được sử dụng trong quá trình chế biến và bảo quản nên thịt xông khói có hàm lượng muối khá cao.
Một số lượng lớn các khiếu nại về sức khỏe đã được người tiêu dùng báo cáo khi tiêu thụ quá nhiều muối, trong đó có các vấn đề về da, các vấn đề về hô hấp, đau đầu, chóng mặt và sương mù não.
Cách tốt nhất để tránh các chất phụ gia này, thường được tìm thấy trong thịt xông khói, thịt khô, xúc xích, pepperoni và xúc xích, là đọc nhãn và chọn ăn thực phẩm chưa qua chế biến.
2.4 Rượu bia
Các thành phần khác nhau trong rượu có thể gây ra sự nhạy cảm và mức độ nghiêm trọng của các phản ứng dị ứng, trong đó có một triệu chứng chính là sương mù não.
Dưới đây là danh sách các thành phần trong rượu, bia, rượu và rượu mạnh có thể làm trầm trọng thêm tình trạng sương mù não của bạn:
Phụ gia sulfit được sử dụng để khử trùng thùng và bể chứa trước khi quá trình lên men diễn ra.Các histamine được cho là đóng một vai trò quan trọng trong các phản ứng giống như dị ứng với rượu vang.Ethanol gây ra các phản ứng dị ứng - đặc biệt là ở người châu Á và một số dân số khác - do họ thiếu enzym chuyển hóa etanol.
Hầu hết các loại bia đều chứa gluten. Những người nhạy cảm với gluten cho biết tình trạng sương mù não được cải thiện khi gluten được loại bỏ khỏi khẩu phần ăn của họ.
3. Một số cách đơn giản chống lại chứng sương mù não
Thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng với nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa cần thiết. Thay thế các loại thực phẩm được liệt kê ở trên bằng ngũ cốc nguyên hạt, rau, trái cây, cá, đậu và các loại hạt có thể cung cấp cho não của bạn những chất cần thiết để chống lại chứng viêm.
Thư giãn tâm trí bằng cách thiền, ngủ trưa, giao lưu hoặc đi dạo. Bộ não của bạn hoạt động 24/7, vì vậy thỉnh thoảng nó có thể bị kiệt sức một chút. Đôi khi chỉ cần một chút thời gian nghỉ ngơi, thư giãn để hiệu chỉnh lại và bổ sung năng lượng.
Tập thể dục có thể giúp cải thiện sức khỏe nhận thức của bạn theo nhiều cách khác nhau, bao gồm học tập, giải quyết vấn đề và suy nghĩ tổng thể.
Ngủ đủ giấc là điều cần thiết để duy trì khả năng nhận thức và chức năng não của bạn. Bạn cần ngủ từ 7-9 giờ mỗi đêm để đảm bảo não bộ được nghỉ ngơi và "sạc" đủ năng lượng cần thiết.
