Quyết định nhanh chóng của Tổng thống Donald Trump tấn công Syria làm cho Nga giật ḿnh. Mặc dù đă được báo trước nhưng tại sao S-400 của Nga lại không đánh trả. 59 quả tên lửa Tomahawk được phóng ra nhưng chỉ có 23 quả là trúng đích?
Cuộc tấn công của Mỹ vô t́nh bộc lộ sự không hiệu quả của Tomahawk và khiến cả thế giới nghi ngờ khả năng của các hệ thống pḥng thủ Nga.
Vào đêm mùng 6 rạng sáng 7/4 hai tàu khu trục của Mỹ: USS Porter và USS Ross được giao nhiệm vụ đến Hạm đội 6 của Hải quân Mỹ (thuộc Hạm đội Đại Tây Dương) thực hiện cuộc tấn công bằng 59 tên lửa hành tŕnh “Tomahawk” vào căn cứ không quân Shayrat nằm ở tỉnh Homs.
Một nhà chứa máy bay của căn cứ Shayrat bị phá hủy sau đợt tấn công của tên lửa Mỹ.
Hành động này của Mỹ được cho là đáp trả việc quân động Syria và chính quyền Assad đă thực hiện cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học vào thành phố Khan-Shaykhun. Kết quả của cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học đă giết chết hơn 100 người và hàng trăm người khác bị thương.
Theo Trung tâm giám sát nhân quyền của Syria, cuộc tấn công của Mỹ bằng tên lửa hành tŕnh Tomahowk đă lấy đi mạng sống của 7 người thuộc quân đội Syria. Trong số nạn nhân này có đại tá của quân đội chính phủ Syria, chỉ huy của Lữ đoàn pḥng không. Theo nguồn tin từ hăng thông tấn nhà nước Syria SANA, cuộc tấn công trúng vào khu dân cư Al-Hamrat và Shayrat đă làm chết 9 dân thường, trong đó có 4 trẻ em và thêm 7 người bị thương.
Hiệu quả đang c̣n tranh căi
Theo nguồn tin từ quân đội Mỹ, kết quả của cuộc tấn công đă phá hủy 20 máy bay của Syria. C̣n theo kênh truyền h́nh của Nga “Russia-24” dẫn nguồn tin từ phóng viên tại hiện trường thông báo rằng chỉ có 9 máy bay bị phá hủy.
C̣n phóng viên của tờ Al-Jazeera lại cho biết rằng, hậu quả sau cuộc tấn công do Mỹ thực hiện đă phá hủy 14 chiếc máy bay tiêm kích “Sukhoi”, phá hủy tháp kiểm soát bay và phá hủy đường băng cất-hạ cánh của sân bay.
Theo thông tin từ tập đoàn truyền thông RBC (RBC Information Systems), lănh đạo Syria đă biết kế hoạch này nên đă kịp di chuyển một phần thiết bị quân sự ra khỏi căn cứ này. Ông nhấn mạnh rằng, các thiết bị quân sự đă đươc chuyển đến căn cứ T-4 nằm ở phía Tây của tỉnh Palmyra.
Ngoài ra, RBC cũng xác nhận ở căn cứ Shayrat trong thời điểm tấn công có lực lượng quân đội Nga đang hoạt động. Thông tin về thương vong của quân đội Nga hiện chưa được báo cáo. Theo lănh đạo của Syria, đến thời điểm này đă có 4 chiếc máy bay tiêm kích và 3 chiếc trực thăng của quân đội Syria bị phá hủy.
Lớp tàu khu trục “Arli Berk”, bao gồm USS Porter và USS Ross đă theo 60 tên lửa hành tŕnh “Tomahawk” cùng một lúc. Theo nguồn tin từ Lầu Năm Góc, vào đêm 6 sáng 7/4 theo giờ Moscow hai tàu chiến của Mỹ đă phóng 59 tên lửa hành tŕnh vào căn cứ không quân Syria, nhà phân tích quân sự Anton Lavrov cho biết.
Bộ Quốc pḥng Nga đă đánh giá cuộc tấn công bằng tên lửa của của Mỹ là không hiệu quả. “Theo dữ liệu từ thiết bị kiểm soát mục tiêu của Nga, trong số 59 tên lửa được bắn đi chỉ có 23 tên lửa bay đến căn cứ không quân Syria c̣n lại 36 tên lửa chưa biết đă đi đâu”, phát ngôn viên của Bộ Quốc pḥng Nga, thiếu tướng Igor Konashenkov cho biết.
Đánh giá về kết quả của cuộc tấn công ông Alexander Khramchikhin, Phó giám đốc Viện Nghiên cứu Chính trị- quân sự Liên bang Nga cho biết: “Rơ ràng cuộc tấn công của Mỹ đạt kết quả rất thấp. 36 tên lửa c̣n lại có thể đă bị bắn hạ, rơi xuống biển hoặc ở một khu vực nào đó. Ông cũng cho biết thêm, một trong số các tên được bắn không hoạt động”.
Loại tên lửa hành tŕnh này được quân đội Mỹ sử dụng từ năm 1991. Trong cuộc chiến vùng Vịnh, quân đội Mỹ đă bắn 297 tên lửa, trong đó có 282 tên lửa mục tiêu. Trong thời gian tiến hành hoạt động “Desert Fox” chống lại Iraq năm 1998, Mỹ đă sử dụng 370 tên lửa Tomahawk , sau đó tiếp tục sử dụng ở Libya khoảng 200 tên lửa. Trong khi đó mỗi năm quân đội Mỹ sẽ nhận được 440 loại tên lửa này.
Tại sao hệ thống pḥng không không làm việc?
Sau khi chính thức tham gia hoạt động quân sự ở Syria năm 2015, Bộ Quốc pḥng Nga đă đưa đến lănh thổ các nước Cộng ḥa Ả Rập các tổ hợp tên lửa pḥng không S-300, S-400 tiên tiến. Ngoài ra ở đây c̣n được triển khai các hệ thống pḥng thủ gần bờ “Bastion” và tổ hợp pháo tên lửa pḥng không “Panshir-1C”.
Hệ thống pḥng không S-400 của Nga tại căn cứ Hmeymim, Syria.
Theo ông Dmitry Peskov - phát ngôn viên của Tổng thống Nga, các tổ hợp tên lửa đă được gửi đến Nga để bảo vệ Lực lượng Hàng không vũ trụ Nga. Phát ngôn viên Bộ Quốc pḥng Nga, ông Konashenkov đă từng cho biết rằng, với tầm bắn của các tổ hợp tiên tiến như S-300 và S-400 triển khai ở Syria, chúng hoàn toàn có đủ khả năng bắn hạ bất kỳ vật thể bay nào vào khu vực này.
Liên quan đến việc các tổ hợp tên lửa của Nga “vô tác dụng” trước tên lửa Mỹ, đài RBC đă có cuộc phỏng vấn với các chuyên gia quân sự.
Theo chuyên gia phân tích quân sự Anton Lavrov: “Quân đội Nga không thể bắn hết các tên lửa của Mỹ. Cho dù các hệ thống của Nga có phát hiện ra các tên lửa hành tŕnh của Mỹ xâm nhập th́ cũng không thể bảo đảm đánh chặn được tất cả chúng. Mỗi tổ hợp được trang bị số lượng tên lửa đánh chặn giới hạn và số lượng tên lửa của Mỹ thực hiện là rất lớn”.
Hơn nữa các tên lửa hành tŕnh “Tomahawk” sử dụng hệ thống định dạng mặt đất (TERCOM), có thể bay ở độ cao 100 m và thậm chí thấp hơn. Trong trường hợp này các tổ hợp pḥng thủ S-300 của Nga không thể phát hiện và đánh chặn chúng, chuyên gia quân sự, đại tá về hưu Andrei Payusov cho biết.