VBF-Bài hát quá nổi tiếng và đi vào ḷng người bấy lâu nay giờ vừa được hát lại th́ lại bị cấm lại. Có thể nói rằng vợ của nhạc sĩ Châu Kỳ cũng chưa hiểu chuyện ǵ trong vụ việc cấm vĩnh viễn hoặc vô thời hạn này. Bà cũng cho biết lời bài hát đă được sửa nhiều nhưng nay vẫn bị Bộ không cho lưu hành.
Liên quan đến việc 5 ca khúc sáng tác trước năm 1975, trong đó có “Con đường xưa em đi” của nhạc sĩ Châu Kỳ bị Cục NTBD cấm lưu hành vô thời hạn do cho rằng đă sửa lời và có nội dung không đúng với bản gốc, vợ của nhạc sĩ Châu Kỳ đă lần đầu tiên lên tiếng chia sẻ về việc này.
Theo đó, bà Kha Thị Đàng là vợ của nhạc sĩ Châu Kỳ hiện đang sinh sống cùng gia đ́nh ở TP.HCM. Bà Đằng cho biết, từ khi ca khúc “Con đường xưa em đi” bị cơ quan quản lư văn hóa tạm dừng lưu hành cho đến khi có thông tin bài hát này sẽ bị cấm vĩnh viễn, bà và mọi người trong nhà đều biết nhưng không hiểu rơ lư do của việc này.
“Thú thực tôi nghe tin chỉ thấy thoáng buồn nhưng nghĩ ḿnh chưa hiểu đầu đuôi câu chuyện thế nào nên chưa vội kết luận” - vợ của nhạc sĩ Châu Kỳ chia sẻ.
Cũng theo bà Kha Thị Đàng th́ từ thời điểm “Con đường xưa em đi” được cấp phép lưu hành cho tới khi ca khúc trên bị cấm, bà chưa từng gặp gỡ hay trao đổi với ai bên cơ quan quản lư văn hóa về sự việc này và ngược lại.
Bà Kha Thị Đàng và chồng - nhạc sĩ Châu Kỳ
Xung quanh sáng tác này, vợ của nhạc sĩ Châu Kỳ tiết lộ một chi tiết hết sức bất ngờ, đó là ca khúc “Con đường xưa em đi” được nhạc sĩ Châu Kỳ viết nhạc trước rồi mới đưa để nhà thơ Hồ Đ́nh Phương viết lời.
“Ông Phương có một cái tài hay lắm, đó là ông Kỳ làm nhạc rồi, ông ấy mới viết lời. Bài này cũng thế, anh Kỳ làm nhạc xong xuôi rồi mới đưa để anh Phương viết lời chứ không phải có lời trước rồi mới phổ nhạc”, bà Đàng nói.
Theo lời kể của bà Kha Thị Đàng, bài “Con đường xưa em đi” được chồng bà - nhạc sĩ Châu Kỳ có cảm hứng sáng tác khi cùng vợ đi làm trên con đường ṃn. Tựa đề ca khúc “Con đường xưa em đi” là do nhà thơ Hồ Đ́nh Phương đặt sau khi viết lời cho bản nhạc này. V́ thế với vợ chồng nhạc sĩ Châu Kỳ cũng như nhà thơ Hồ Đ́nh Phương, ca khúc này là một kỷ niệm của thời tuổi trẻ.
Vợ nhạc sĩ Châu Kỳ cho biết chính ông đă bàn với vợ sửa lại lời ca khúc này cho phù hợp với cuộc sống hiện tại và đến được với nhiều đối tượng người nghe hơn
Vợ của nhạc sĩ Châu Kỳ xác nhận ca khúc “Con đường xưa em đi” được ông sáng tác trước năm 1975, tuy nhiên đến quăng năm 2006-2007 trước khi vị nhạc sĩ già qua đời đă cùng vợ ngồi nghe lại và bàn với nhau chỉnh sửa lại lời để ca khúc này có thể phổ biến rộng răi đến nhiều đối tượng người nghe hơn.
Bởi lẽ thời điểm khi ca khúc này ra đời là vào trước năm 1975 khi chiến tranh vẫn diễn ra, nếu một số chỗ vẫn giữ nguyên lời như bản gốc th́ sẽ không phù hợp với thời b́nh. V́ vậy, nhạc sĩ Châu Kỳ đă quyết định chỉnh lại một số chỗ cho phù hợp và rơ nghĩa.
Cụ thể là câu “Chiến trường anh bước đi…” thành câu “Lối ṃn anh bước đi…”, và câu “Nơi đây phiên gác canh dài…” thành câu “Nơi đây thao thức canh dài…”.
Bà Kha Thị Đàng khẳng định, bài hát này hoàn toàn là một sáng tác nói về t́nh cảm lứa đôi chứ hoàn toàn không đưa vấn đề chính trị hay chính trường vào trong ca khúc.
Chương tŕnh "Sol Vàng" phát trên VTV9 vào năm 2016 làm về nhạc sĩ Châu Kỳ từng lấy tên bài hát "Con đường xưa em đi" làm chủ đề
“Nói thật, cho tới bây giờ, tôi chưa bao giờ đứng ra xin cấp phép ca khúc nào của anh Kỳ hết, toàn mọi người yêu mến và thấy hay th́ xin phép, nhưng ai làm th́ gia đ́nh tôi cũng hoàn toàn ủng hộ v́ điều duy nhất anh Kỳ mong muốn khi c̣n sống là sáng tác của ḿnh đến được và ở lại với mọi người. Tôi c̣n biết cậu ca sĩ trẻ Trung Quang đạt giải Quán quân cuộc thi ‘Thần tượng Bolero 201’ từng tŕnh diễn bài này lên sân khấu cuộc thi đó, rồi chương tŕnh ‘Vàng Sol’ phát sóng trên sóng VTV9 của Đài truyền h́nh Việt Nam cũng từng làm một chương tŕnh về ông Kỳ lấy đúng tên bài hát này làm chủ đề cơ mà” - vợ nhạc sĩ Châu Kỳ thổ lộ.
Khi được hỏi về bản gốc và bản sửa của ca khúc “Con đường xưa em đi”, bà Kha Thị Đàng cho biết do chiến tranh, gia đ́nh bà cũng từng chạy loạn nên bị thất lạc bản gốc, c̣n bản sửa do chính nhạc sĩ Châu Kỳ chỉnh sửa th́ gia đ́nh lại không lưu.
Tuy nhiên vợ nhạc sĩ Châu Kỳ chia sẻ, bà từng viết một cuốn hồi kư có nói về 300 bài nhạc của chồng trước khi ông qua đời có tên gọi “Thi Đàng Kỳ Duyên”. Trong đó, bà cũng viết mấy câu giới thiệu về bài hát “Con đường xưa em đi”. Lư do sự ra đời của cuốn sách này theo bà Đàng là v́: “Tôi nghĩ anh Kỳ sáng tác rất nhiều bài t́nh cảm và đi sâu vào ḷng người, được nhiều khán giả yêu mến đồng hành suốt 60 năm qua nên chỉ mong muốn anh ấy lưu lại được mối t́nh cảm quư giá ấy thêm 60 năm nữa”.
Trước băn khoăn về việc “Con đường xưa em đi” sẽ bị cấm lưu hành vô thời hạn, bà Kha Thị Đàng cho biết, bà cũng như mọi người trong gia chưa biết làm thế nào để chứng minh bản sửa ca khúc này do chính nhạc sĩ Châu Kỳ thực hiện v́ ông đă qua đời. V́ thế, nếu cơ quan quản lư văn hóa vẫn quyết định cấm th́ bà cũng đành chịu.
Liên quan đến vấn đề này, phóng viên báo ANTĐ đă liên hệ với Hội Nhạc sĩ Việt Nam và được NSƯT nhạc sĩ Phạm Ngọc Khôi – Phó Chủ tịch Hội cho biết nhạc sĩ Châu Kỳ chưa phải hội viên của Hội. V́ thế, Hội Nhạc sĩ Việt Nam rất khó để bảo vệ các quyền lợi liên quan đối với ông. Bởi theo quy định, Hội chỉ đứng ra bảo vệ cho các nhạc sĩ là hội viên của Hội.
Cũng theo NSƯT Phạm Ngọc Khôi, đối với các ca khúc được sáng tác từ cách đây rất lâu th́ việc tác giả lưu lại được bản nhạc chép tay là điều rất hiếm.
Đại diện Hội Nhạc sĩ Việt Nam cho biết thêm, công tác lưu trữ tác phẩm nhạc hiện nay chủ yếu thông qua thư viện quốc gia, bản lưu chiểu nộp tại các nhà xuất bản, các bản nhạc đă phát sóng trên đài phát thanh, truyền h́nh.
Về phía Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam (VCPMC), bà Nguyễn Thị Lựu – Phụ trách lưu trữ phân phối VCPMC cho biết, 5 ca khúc sáng tác trước năm 1975 đang bị Cục NTBD cấm lưu hành, trong đó có “Con đường xưa em đi” đều được các tác giả đăng kư bảo vệ quyền tác giả với VCPMC. “Những Trung tâm bảo vệ về tác quyền cho đến khi Cục NTBD tạm dừng lưu hành” – dại diện VCPMC khẳng định.
ST