Bước tiến của Ukraine làm bộc lộ rạn nứt trong lực lượng Nga

[vuitoichat]

Theo như Matxcơva thừa nhận quân đội Nga phải rời khỏi nhiều vị trí tại thành phố Bakhmut là thông tin được nhiều hãng tin lớn của phương Tây đồng loạt loan tải chiều hôm qua, 12/05/2023. Lãnh đạo công ty lính đánh thuê Nga Wagner – lực lượng chủ chốt của Nga trong chiến dịch tấn công Bakhmut từ nhiều tháng nay - nói đến một cuộc ‘‘tháo chạy’’ của quân chính quy Nga khỏi thành phố này.

Ở Bakhmut, quân Ukraine sử dụng cả máy ảnh bay (flycam) để phát hiện tọa độ các công sự phòng thủ của Nga, báo cho pháo binh dập hỏa tiễn tới. Ảnh ngày 11/05/2023 của Vincenzo Circosta/Anadolu Agency via Getty Images

Các chỉ huy Ukraine hôm thứ Sáu cho biết quân đội của họ đang tiến lên trong các cuộc tấn công gần thành phố Bakhmut ở phía đông. Chiến tuyến chỉ thay đổi một chút nhưng lại phơi bày những rạn nứt, bối rối và báo động trong các lực lượng Nga chiếm đóng.

Các blogger Nga ủng hộ chiến tranh đã nhanh chóng thông báo rằng cuộc phản công được mong đợi từ lâu của Ukraine đã bắt đầu, nhưng các quan chức Ukraine bác bỏ điều đó. Các quan chức Ukraine nói binh sĩ của họ đã chọc thủng phòng tuyến của Nga ở phía nam Bakhmut hôm thứ Tư, lợi dụng lỗ hổng đó để tấn công các lực lượng Nga và đe dọa hai bên sườn của Nga ở phía bắc và phía nam thành phố. Tuy nhiên, phía Ukraine nói rằng cuộc tổng phản công vẫn chưa bắt đầu. Tổng thốngUkraine Volodymyr Zelensky, trong một cuộc phỏng vấn với BBC hồi đầu tuần, cho biết Ukraine muốn có thêm vũ khí và đạn dược trước khi bắt đầu cuộc tấn công.

Bakhmut là tâm điểm của cuộc chiến tranh ở miền đông Ukraine trong nhiều tháng qua: Thành phố đã gần như đổ nát hoàn toàn, hàng chục nghìn binh sĩ của cả hai bên được cho là đã thiệt mạng, và đây là nơi duy nhất mà Nga liên tục tấn công.

Tình hình bắt đầu thay đổi trong tuần này, khi quân đội Ukraine đẩy các lực lượng Nga vào thế phòng thủ và tạo ra một đợt chỉ trích lẫn nhau mới giữa các chỉ huy Nga.

Andriy Biletsky, người chỉ huy cao nhất của Lữ đoàn tấn công riêng biệt số 3 của Ukraine cho biết “Giai đoạn phòng thủ của trận chiến giành Bakhmut sắp kết thúc”. Và theo ông, bây giờ Ukraine sẽ tăng áp lực lên người Nga từ cả phía bắc và phía nam thành phố.

Một người lính Ukraine nói với nhà báo rằng tiếng pháo và tên lửa vang vọng quanh những ngọn đồi gần Bakhmut là “hỏa lực của chúng tôi bắn về phía Nga.” “Chúng tôi vẫn đang tìm hiểu kẻ thù và muốn xem hắn đang làm gì trong tình huống này,” ông nói và cho biết thêm rằng binh sĩ Ukraine đang kiểm tra các vị trí của Nga và “dọn sạch hết vành đai rừng này đến vành đai rừng khác”.

Quân Ukraine sử dụng hỏa tiễn phóng loạt BM-21 để phá vỡ tuyến phòng ngự của quân Nga ở Bakhmut, từng bước giành lại quyền kiểm soát các khu phố. Ảnh chụp cuối tháng Tư 2023 của Diego Herrera Carcedo/Anadolu Agency via Getty Images

Việc rút khỏi Bakhmut, một thành phố không có tầm quan trọng chiến lược nhưng đã trở thành một biểu tượng của cuộc xung đột, sẽ là một thất bại đáng xấu hổ cho quân đội Nga. Nga đã không chiếm được một thành phố nào của Ukraine kể từ tháng Bảy năm ngoái.

Những bước tiến của Ukraine trong tuần này đã cắt xuyên ngang phòng tuyến của Nga và xóa sạch những thành quả mà lực lượng của Moscow đã dày công đạt được trong mấy tháng qua. Điều đó đặt ra cho Nga một lựa chọn khó khăn: Nếu Nga từ bỏ Bakhmut thì có nguy cơ gặp phải một thất bại nhục nhã về mặt chính trị. Nhưng nếu chuyển lực lượng dự bị của Nga về mặt trận Bakhmut thì có thể làm suy yếu hệ thống phòng thủ ở phía nam, nơi nhiều nhà phân tích cho rằng Ukraine sẽ mở cuộc tổng phản công ở phía Biển Azov nhằm cắt đứt tuyến đường tiếp tế từ Nga tới bán đảo Crimea bị chiếm đóng.

Các quan chức Ukraine không cho rằng các cuộc tấn công ở Bakhmut là khởi đầu của một cuộc phản công được dự đoán rộng rãi. Họ muốn cuộc tổng phản công phải thắng lợi để có thể nhận được nhiều viện trợ hơn: Một bước đột phá quân sự có thể thuyết phục các chính phủ phương Tây gửi thêm vũ khí và quân dụng, trong khi thất bại hoặc bế tắc có thể khiến hỗ trợ bị giảm hoặc họ phải chấp nhận đàm phán với Nga.

Việc đẩy lùi quân Nga ở Bakhmut có thể là một chiến thuật của Ukraine nhằm buộc Nga phải đưa vào đây những đơn vị tinh nhuệ hơn, tạo điều kiện để Ukraine tấn công giành lại lãnh thổ ở những nơi khác sau khi họ nhận được đầy đủ các vũ khí tân tiến như xe tăng chiến đấu Leopard của Đức, Abrams của Mỹ hoặc hỏa tiễn tầm xa nhu Storm Shadow của Anh. Vấn đề của Ukraine là làm sao vượt qua các tuyến phòng phủ đã được quân Nga củng cố nhiều tháng qua trên các lãnh thổ bị chiếm đóng, và tấn công phá hoại những căn cứ hậu cần, tiếp liệu của Nga nằm xa phía sau chiến tuyến.

Trong khi đó, tin tức từ phía Nga, thất bại ở Bakhmut cho thấy một sự rạn nứt lớn trong hàng ngũ chỉ huy chiến tranh. Những người viết blog ủng hộ chiến tranh ở Nga – những người thường đưa tin từ mặt trận và có mối liên hệ với các chỉ huy hoặc nhóm lính đánh thuê Wagner – đánh giá Ukraine đã bắt đầu phản công và họ thúc giục Moscow dành nhiều nguồn lực hơn cho cuộc chiến.

Người đứng đầu lực lượng Wagner, Yevgeny V. Prigozhin, hôm qua thứ Năm đã gửi một bức thư ngỏ tới Bộ trưởng Quốc phòng Nga, Sergei K. Shoigu, xác nhận những tổn thất của quân Nga ở Bakhmut và nói rằng “kẻ thù đã thực hiện một số cuộc phản công thành công.” Ông Prigozhin từ lâu đã là người chỉ trích mạnh mẽ Bộ trưởng Shoigu và các quan chức quốc phòng hàng đầu khác, cũng đã đưa ra một loạt thông điệp bằng âm thanh và video với ngôn ngữ tục tĩu mà một số nhà quan sát hiểu là lời chỉ trích trực tiếp đầu tiên của ông ta đối với Tổng thống Vladimir V. Putin của Nga.

Trong khi đó Ramzan Kadyrov, người Chechnya, thủ lĩnh một lực lượng bán quân sự chiến đấu bên cạnh Wagner ở Ukraine, đã chỉ trích Prigozhin, đồng minh lâu năm của ông ta, trong một video khác được phổ biến rộng rãi. Một số quan sát viên Nga cảnh báo sự thù địch giữa các cấp chỉ huy đang bắt đầu ảnh hưởng xấu đến hiệu suất chiến trường vào một thời điểm quan trọng.