Đă tới lúc chúng ta nhận ra rằng thế giới máy tính ngày nay đă thay đổi rất nhiều, và việc đánh giá một thiết bị qua cấu h́nh phần cứng đă trở nên lỗi thời.
Mới đây, Matt Burns đă có một bài viết đánh giá về thị trường tablet, theo đó thất bại của đa số những nhà sản xuất tablet chính là việc họ bán ḿnh cho Android và tự dấn thân vào cuộc chiến cấu h́nh, một cuộc chiến mà chẳng ai có thể chiến thắng. Tôi muốn nhấn mạnh một điều rằng ngày nay cấu h́nh của thiết bị không c̣n mang nhiều ư nghĩa nữa.
Đă có một vài câu chuyện nhỏ có thể minh chứng cho thực tế mới này, ví dụ như việc Barnes & Noble cho ra Nook Tablet.
Nook Tablet mà một chiếc tablet chạy trên nền Android với dung lượng RAM và ổ cứng gấp đôi so với Kindle Fire, thời lượng pin lâu hơn và khởi động nhanh hơn. Chiếc tablet này đắt hơn Kindle Fire khoảng 50 USD, tính riêng ra th́ sự khác biệt ở dung lượng RAM cũng đáng tiền hơn chênh lệch 50 USD này. Rơ ràng đây là sự lựa chọn đáng giá hơn. Nhưng trên thực tế, Nook Tablet chẳng bao giờ vượt qua nổi doanh số của Kindle Fire. Điều đó chứng minh rằng cấu h́nh không c̣n quan trọng nữa. Sức hấp dẫn của Kindle Fire đến từ hệ thống cung cấp tài nguyên vô cùng phong phú của Amazon. Cuộc đua về cấu h́nh đă không c̣n được xem trọng như trước kia.
Nook của Barnes & Nobles có cấu h́nh hơn hẳn...
...nhưng c̣n lâu mới có thể vượt được doanh số của Kindle Fire.
Tiếp theo là bài review của trang Consumer Reports dành cho iPhone 4S. Lần này họ thực sự đánh giá cao thiết bị của Apple với doanh thu kỷ lục và năm nay Apple trở thành hăng điện thoại thu lợi nhiều nhất trong lịch sử, khác hẳn với lần review iPhone 4 trước đó.
Một điều cần nhớ là Consumer Report tuy đánh giá cao iPhone 4S, nhưng họ vẫn thích những thiết bị dùng Android khác hơn. Tại sao? Câu trả lời là cấu h́nh. Họ rất thích khả năng chụp ảnh và quay video tĩnh của LG Thrill, qua đó đánh giá thấp iPhone 4S bởi chiếc smartphone này không có được khả năng tương tự. Chính những đánh giá như thế này khiến cho Consumer Reports dần dần bị người dùng bỏ quên. Năm ngoái họ chỉ trích rất nhiều về vấn đề ăng-ten của iPhone 4, nhưng thực ra thiết bị này vẫn trở thành smartphone hot nhất năm. Hiệu ứng của những bài chỉ trích này khiến cho người dùng chẳng thèm quan tâm đến Consumer Reports nữa. Bởi v́ họ quá quan tâm đến cấu h́nh phần cứng, trong khi người dùng th́ không.
LG Thrill được đánh giá rất cao...
...tuy nhiên không thể đánh bại được cả chiếc smartphone 2 năm tuổi như iPhone 3GS.
Cuối cùng là Kindle Fire, chiếc đinh cuối cùng cho cỗ quan tài mang tên “cấu h́nh”. Có thể nói đây là một thiết bị khá rẻ tiền, tuy nhiên nó lại cặp với Amazon.com, một thương hiệu đầy sức mạnh. Việc Kindle Fire vượt qua doanh số của Nook Tablet, một chiếc tablet có cấu h́nh hơn hẳn là 1 chuyện. Nó c̣n có thể cạnh tranh ngôi vua với iPad mới là điều thực sự ấn tượng. Từ xưa đến nay chưa từng có một tablet nào có thể cạnh tranh nổi với iPad, nhưng Kindle Fire rất có thể sẽ làm được điều này. Rơ ràng đây là 2 thiết bị khác nhau, iPad lớn hơn và giá cao hơn nhiều so với Kindle Fire, nhưng đối với nhiều người th́ Kindle Fire cũng là một tablet đủ dùng, tạm thời cho tới khi iPad 3 xuất hiện.
“Đủ dùng” chính là yếu tố quan trọng nhất trong tâm lư của người mua. Không có một bài review nào nói rằng Kindle Fire tốt hơn iPad, bởi v́ thực tế không phải như vậy. Nó không thể so sánh với sản phẩm của Apple về cấu h́nh lẫn thiết kế. Nhưng một đằng là thiết bị giá 199 USD so với một thiết bị giá 499 USD, sự chênh lệch về giá này sẽ khiến người dùng quên ngay những phép so sánh cấu h́nh. Người dùng sẽ trả tiền cho một thiết bị tốt bằng 1 nửa so với iPad, nhưng với cái giá ít hơn 1 nửa.
Và “đủ dùng” cũng là một khái niệm quan trọng trong thế giới công nghệ. Trước đây mọi người từng háo hức đón chờ những tạp chí mới nói về những thiết bị hàng đầu, điều người ta quan tâm nhất chính là cấu h́nh. Ví dụ như Intel ra một con chip mới, tốc độ thế nào, cache là bao nhiêu, RAM và dung lượng ổ cứng máy tính lớn đến đâu?
Tuy nhiên có 3 vấn đề xảy ra. Một, những cấu h́nh liệt kê ở trên quá khó hiểu đối với đa số người dùng. Hai, sự thống trị của web và đa phần máy tính ngày nay đều đủ mạnh để đáp ứng nhu cầu của đa số người dùng. Cấu h́nh giờ đây chỉ c̣n là vấn đề của những gamer. Điều này đánh dấu sự tái sinh của Mac, vốn chưa bao giờ được coi là một cỗ máy chơi game, cho dù trước đây nó đă từng hợp nhất với những con chip mạnh mẽ của Intel. Ba, là sự vươn lên của những hệ điều hành mới.
Trong những năm trước đây, cấu h́nh là yếu tố quan trọng bởi thế giới máy tính có một thế lực thống trị: Microsoft. Windows có mặt ở khắp mọi nơi, v́ vậy chúng ta có thể đánh giá hiệu năng của máy thông qua cấu h́nh. Tuy nhiên sự vươn lên của Mac, và quan trọng hơn, là những smartphone và tablet khiến cho người ta rất khó để so sánh hiệu năng hoạt động giữa các thiết bị này.
Chúng ta có thể nhận thấy cách PR sản phẩm rất khác nhau của 2 hăng máy tính.
Chiếc MacBook Air mà tôi dùng không có cấu h́nh mạnh như chiếc laptop mới nhất của HP, nhưng tôi lại cảm thấy chiếc laptop của ḿnh nhanh hơn. Có lẽ lư do nằm ở hệ điều hành OS X, hoặc ổ cứng SSD. Ư tôi là người dùng giờ đây không quan tâm và cũng không cần phải quan tâm tới cấu h́nh nữa. Họ chỉ nên quan tâm tới việc thiết bị của ḿnh khởi động có nhanh không, hoạt động có mượt mà hay không.
Giờ đây một hệ thống cung cấp tài nguyên dồi dào là điều quan trọng hơn cấu h́nh. Đây chính là thứ đă giúp Apple và Amazon nổi danh. Liệu thiết bị của người dùng có hoạt động tốt với iTunes hay không? Liệu nó có thể truy cập và App Store hay không? Liệu nó có thể tải video và sách báo tại Kindle Bookstore của Amazon hay không?
Như vậy chúng ta đă nhận ra mặt hạn chế của những bài review sản phẩm chỉ dựa trên đánh giá cấu h́nh. Quan trọng hơn cả là việc sản phẩm đó đem lại cho người dùng cảm giác ra sao.
Có thể nhận thấy Apple chính là hăng đang dẫn đầu kỷ nguyên hậu PC. Họ thường lờ đi những thông tin về cấu h́nh trong các sản phẩm mới của ḿnh. Ví dụ như việc iPhone 4S có 512MB hay 1GB RAM, Apple không hề đề cập tới. Nhưng chẳng ai quan tâm cả, đây vẫn là chiếc iPhone nhanh nhất hiện nay.
Về phần Mac th́ Apple có chú trọng hơn về cấu h́nh, nhưng đa phần họ vẫn luôn kín tiếng về những thông tin này. Những trang máy tính khác luôn luôn chú thích rơ loại bộ xử lư và cấu h́nh phần cứng của thiết bị, tuy nhiên Apple chỉ có một lời giới thiệu đơn giản: “Chiếc MacBook Air mới và nhanh hơn”.
Như vậy việc cấu h́nh của iPad không phải là điều mà người dùng đem ra so sánh với Motorola Xoom, th́ cũng đồng nghĩa với việc nó cũng không dùng để đem ra so sánh với Kindle Fire. Người ta sẽ chú ư hơn về việc thiết bị hoạt động ra sao, nguồn cung cấp tài nguyên, và giá cả. Hay nói cách khác, trong thế giới công nghệ ngày nay người ta sẽ tập trung cạnh tranh nhau ở những yếu tố mà người dùng có thể cảm nhận được bằng mắt thấy tai nghe, chứ không qua những thông số trên giấy tờ
CNET