Trung Quốc trả tự do cho Ngải Vị Vị

BẮC KINH (AP) - Nhà nghệ sĩ nổi tiếng Ngải Vị Vị, mục tiêu hàng đầu trong chiến dịch loại trừ các nhà hoạt động dân chủ của Trung Quốc, vừa về đến nhà hôm Thứ Tư, sau gần ba tháng bị giam cầm.

Ông Ngải Vị Vị bắt tay với nhà báo ngoại quốc, tụ tập trước nhà ở Bắc Kinh, sau khi ông vừa được trả tự do hôm Thứ Tư. (Hình: AP/Ng Han Guan)

Trông có vẻ gầy và mệt mỏi, ông cho biết, điều kiện để được thả là ông không còn được quyền phát biểu ý kiến.

Tân Hoa Xã, cơ quan thông tấn nhà nước Trung Quốc loan tin, ông Ngải thú thật có trốn thuế, điều mà gia đình ông vẫn phủ nhận; đồng thời các nhà hoạt động dân chủ cho đây là việc chính quyền TQ ngụy tạo để có cớ giam giữ ông.

Ông Ngải Vị Vị từng mạnh mẽ lên tiếng chống đối đảng Cộng Sản cầm quyền. Gia đình và bạn bè ông nói ông bị trừng phạt vì dám tuyên bố công khai về sự lãnh đạo của đảng Cộng Sản và những vấn đề của xã hội.

Ông Ngải cám ơn báo chí đã ủng hộ ông nhưng thêm rằng ông không có quyền phát biểu gì hơn nữa. Ông nói bằng tiếng Anh: “Xin lỗi các ông vì tôi không thể nói được. Tôi đang trong tình trạng bị quản chế, xin thông cảm cho tôi như vậy.”

Vụ bắt giữ ông Ngải làm dấy lên sự phẫn nộ của quốc tế. Hoa Kỳ và nhiều nước khác cho rằng đây là dấu hiệu cho thấy tình trạng nhân quyền ở Trung Quốc đang trở nên tồi tệ hơn.

Jerome Cohen, chuyên viên hàng đầu tại trường Ðại Học New York về luật lệ ở Trung Quốc nói: “Như thường xảy ra đối với những vụ có tính cách nhạy cảm, họ phải tìm cách để thoát ra khi gặp phải những vụ quá nóng bỏng.”

Theo ông Cohen, ông Ngải Vị Vị được cho về dưới hình thức quản chế, giới hạn sự di chuyển của ông trong phạm vi thành phố trong vòng một năm. Tuy nhiên, chính quyền vẫn có thể mở lại hồ sơ bất kỳ lúc nào, điều này có nghĩa ông Ngải phải trực diện với sự đe dọa sẽ bị nhốt trở lại vì cùng một tố giác tương tự.

Việc thả ông Ngải có thể là hành động giữ thể diện của Trung Quốc, được thực hiện chỉ vài ngày trước khi Thủ Tướng Hồ Cẩm Ðào lên đường đi Hungary, Anh và Ðức, những quốc gia nơi có các nhà ủng hộ ông Ngải mạnh mẽ, chống lại việc bắt giữ ông.

Nhiều cộng tác viên của ông Ngải cũng từng bị bắt nhưng số phận của họ vẫn chưa được biết ra sao.

Hằng trăm luật sư, nhà hoạt động dân chủ, cùng nhiều thức giả khác ở Trung Quốc, từng bỗng nhiên biến mất, bị thẩm vấn hoặc bị chính quyền bắt giữ trong các cuộc bố ráp, và những người được phóng thích thường trở nên im lặng, có lẽ do sợ bị truy tố trở lại.

(TP/nguoi-viet)