|
Theo trang Alzdiscovery, nghiên cứu của UK Biobank theo dơi gần nửa triệu người trong độ tuổi 40–69, tất cả đều không mắc sa sút trí tuệ tại thời điểm bắt đầu. Người tham gia được khảo sát về thói quen ăn uống bốn lần trong suốt giai đoạn nghiên cứu. Các nhóm thực phẩm được phân loại gồm thịt chế biến sẵn (xúc xích, thịt nguội, bánh nhân thịt, kebab, burger, gà viên) và các loại thịt tươi như ḅ, cừu, dê, lợn và gia cầm.
Sau 8 năm, nhóm nghiên cứu ghi nhận 2.896 người phát triển triệu chứng sa sút trí tuệ, trong đó 1.006 trường hợp là Alzheimer. Phân tích cho thấy mỗi 25g thịt chế biến sẵn tiêu thụ thêm mỗi ngày đi kèm nguy cơ sa sút trí tuệ tăng 44% và nguy cơ Alzheimer tăng 52%.
Một công tŕnh khác tại Mỹ cũng đưa ra cảnh báo tương tự: người ăn hơn 25g thịt đỏ chế biến sẵn mỗi ngày có nguy cơ sa sút trí tuệ tăng 13% và suy giảm nhận thức tăng 14%.
Theo China Times, rủi ro chủ yếu xuất phát từ các chất nitrit và phụ gia bảo quản trong thịt chế biến. Khi đi vào cơ thể, những hợp chất này có thể chuyển hóa thành chất độc, thúc đẩy stress oxy hóa và phản ứng viêm. Ngoài ra, lượng natri cao trong các sản phẩm này dễ làm tăng huyết áp, đây là yếu tố được xem là liên quan mật thiết tới sự phát triển của sa sút trí tuệ.
Thịt chế biến sẵn gây hại như thế nào?
Nhiều nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng việc tiêu thụ thịt chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư trực tràng, tiểu đường tuưp 2 và các vấn đề tim mạch.
Giáo sư Frank Hu, chuyên gia dinh dưỡng của Trường Y tế Công cộng Harvard T.H. Chan, cho biết hầu hết chuyên gia sức khỏe đều thống nhất rằng thịt chế biến sẵn gây hại nhiều hơn so với thịt tươi. Trong quá tŕnh sản xuất, chúng thường được ướp muối, hun khói, lên men hoặc xử lư nhằm tăng hương vị và kéo dài thời gian bảo quản.
Năm 2015, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp thịt chế biến sẵn vào nhóm chất gây ung thư cho con người. Quỹ Nghiên cứu Ung thư Quốc tế cũng khuyến nghị người dân nên hạn chế sử dụng nhóm thực phẩm này, đồng thời duy tŕ lượng thịt đỏ ở mức 340–500g mỗi tuần.
Tiến sĩ Marji McCullough, Giám đốc Khoa học cấp cao của Hiệp hội Ung thư Mỹ, cũng nhận định rằng rủi ro chủ yếu đến từ phương pháp chế biến. Việc dùng nitrat và nitrit trong bảo quản có thể tạo ra các hợp chất gây ung thư. Bên cạnh đó, nấu thịt ở nhiệt độ cao cũng làm phát sinh thêm chất độc hại. Đặc biệt, mọi loại thịt chế biến đều chứa lượng natri cao, làm tăng nguy cơ tăng huyết áp và bệnh tim.
Ngoài các vấn đề trên, nhiều nghiên cứu c̣n ghi nhận thịt chế biến sẵn có liên quan tới nguy cơ mắc tiểu đường tuưp 2 và suy giảm nhận thức.
Lưu ư:
Dù các nghiên cứu trên có quy mô lớn, chúng vẫn chỉ mang tính quan sát, v́ vậy chưa thể kết luận mối quan hệ nhân quả trực tiếp giữa thịt chế biến sẵn và sa sút trí tuệ.
Tuy vậy, các bằng chứng hiện tại đều hướng tới một khuyến nghị chung: ưu tiên thực phẩm tươi như rau quả, cá, hạt và các loại đậu, đồng thời giảm tiêu thụ thịt chế biến sẵn. Đây được xem là mô h́nh dinh dưỡng hỗ trợ tốt nhất cho sức khỏe năo bộ về lâu dài.
Những thực phẩm giúp tăng cường trí nhớ và tốt cho năo bộ
Cá béo giàu Omega-3
Các loại cá biển như cá hồi, cá trích, cá thu hay cá ṃi từ lâu đă được xem là nhóm thực phẩm hàng đầu trong việc hỗ trợ hoạt động năo bộ. Omega-3 trong cá đóng vai tṛ quan trọng trong cấu trúc tế bào thần kinh, góp phần cải thiện khả năng ghi nhớ và duy tŕ sự minh mẫn theo thời gian. Thường xuyên bổ sung cá vào bữa ăn c̣n giúp làm chậm quá tŕnh lăo hóa tinh thần và giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
Bông cải xanh
Bông cải xanh là nguồn cung cấp vitamin K phong phú – dưỡng chất tan trong chất béo, cần thiết cho việc h́nh thành sphingolipid, một thành phần quan trọng của tế bào năo. Bên cạnh đó, loại rau này c̣n chứa nhiều hợp chất chống viêm và chống oxy hóa, góp phần bảo vệ năo bộ trước nguy cơ tổn thương.
Óc heo
Năo lợn là thực phẩm giàu dinh dưỡng, được sử dụng trong Đông y với công dụng bổ thận, dưỡng năo và hỗ trợ cốt tủy. Món ăn này thường được dùng trong các trường hợp suy nhược thần kinh, hay quên hoặc chóng mặt. Cách chế biến phổ biến là hấp cách thủy cùng gừng, tiêu và một chút gia vị, tạo thành món ăn bổ dưỡng giúp tăng cường trí nhớ.
Trứng
Trứng cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng cho năo như vitamin B6, B12, B9 và đặc biệt là choline. Choline là nguyên liệu tạo nên acetylcholine – chất dẫn truyền thần kinh giữ vai tṛ điều ḥa trí nhớ và cảm xúc. V́ vậy, trứng là lựa chọn đơn giản nhưng hiệu quả cho sức khỏe năo bộ.
Trà xanh
Trà xanh chứa catechin – hợp chất giúp tăng khả năng tập trung, chống oxy hóa mạnh và bảo vệ tế bào thần kinh khỏi stress oxy hóa. Trong trà xanh c̣n có caffeine giúp tỉnh táo, dễ tập trung hơn, và theanine – chất hỗ trợ thư giăn, bảo vệ hệ thần kinh trung ương và có thể góp phần pḥng ngừa suy giảm trí nhớ.
(Tổng hợp/Ảnh: Internet)
|
|