Miền Trung hễ mưa là đổ bánh xèo: Ngán nhưn tôm thịt thì có cá kình

[florida80]

Người miền Trung bao thế hệ vẫn vậy, cứ trời mưa là đổ bánh xèo. Những cái bánh dân dã vàng ươm, giòn rụm thương nhớ da diết hơn cả một mùa dài nước đổ lê thê...


Bánh xèo thập nhưn thập cẩm của người miền Trung
AN DY

Khó có thể lý giải chính xác câu chuyện người miền Trung có thói quen đổ bánh xèo, ăn bánh xèo khi trời trở mưa gió. Chỉ có thể bằng cảm nhận để thấu tình rằng, trời mưa thì cả nhà lại thích quây quần cùng nhau, cùng làm món ăn, cùng thưởng thức. Món bánh xèo chiên giòn sẽ khiến gian bếp ấm áp, đượm tình hơn trong cái ầm ào dai dẳng ngày mưa gió...
Món ngon dân dã
Nhớ hồi nhỏ, mỗi khi trời trở lạnh với cơn mưa đầu mùa rả rích ghé miền Trung là mẹ tôi lại tranh thủ giờ dạy về sớm, lấy lon gạo ra ngâm. Tất nhiên, không đợi đến khi nhìn mẹ ngâm gạo mới biết mình sắp được thưởng thức món bánh xèo, vì cứ sắp mưa là thể nào ba tôi cũng lại chép miệng “có miếng bánh xèo ăn thì ngon á”...
Gạo ngâm xong mẹ mang đến cối xay gạo bên cạnh nhà ngoại, vài phút là có bịch bột gạo mang về. Về ngang chợ lại mua thêm vốc tôm đất còn búng tách tách của mấy dì ngồi lúp xúp bên hông chợ, mua thêm miếng ba chỉ bé bằng bàn tay mỡ nhiều hơn nạc, rồi nhúm giá, thêm ít rau sống các loại, thế là tối có món bánh xèo giòn rụm đã ghiền.
Tôi cũng xí xọn lạng ít mỡ để dành thoa chảo, phần còn lại xắt thật mỏng để làm nhưn bánh. Tôm thì thích nhất là để nguyên con. Tôm đất bé tí chẳng cần làm đầu đuôi gì cả.
Và thú vị nhất vẫn là được mẹ giao cho công đoạn đổ bánh, để mẹ còn đi nhặt rau, kịp giờ ba tan làm về là có cái bánh xèo nóng hôi hổi.
Cứ bắc chảo nhỏ lên bếp cho nóng, gắp cục mỡ thoa đều một vòng cho mỡ tan dần trên chảo. Sau đó gắp cục mỡ ra chén để dành. Rồi múc một thìa bột gạo có xắt ít hành lá rưới lên chảo đang nóng đánh “xèo” một cái. Kinh nghiệm ở lần “xèo” đầu tiên sẽ đánh giá được bột pha vừa chưa, đó là bột không quá lỏng cũng không quá đặc.
Kế đến là gắp vài lát thịt, con tôm đất đặt lên bánh, có thể cho thêm quả trứng cút, ít miếng nấm tươi và đậy nắp lại, riêu lửa cho bánh chín. Hé nắp khi thấy bánh sắp giòn thì bốc 1 nhúm giá đặt lên và đậy nắp lại và đếm từ 1 đến 10 thì cọng giá vừa chín hơi, bánh thì giòn rụm... Tôi gấp đôi bánh lại và khéo léo kê dĩa vào để bánh trượt ra dĩa... Thế là có thành phẩm giòn rụm vàng ươm.
Bánh xèo tràn ngập mạng xã hội ngày mưa
Đến thời đại của công nghệ và mạng xã hội thì chỉ cần trời mưa thôi là hình ảnh “đổ bánh xèo”, “thèm bánh xèm”, “nhớ bánh xèo”, tràn ngập. Càng là hấp lực để bà con miền Trung đua nhau “kiếm” cho được cái bánh xèo thưởng thức ngày mưa.
Làm bánh xèo giờ nhanh và gọn hơn ngày xưa nhiều, rất tiện cho chị em vừa cáng đáng cả việc công chức 8 tiếng mỗi ngày lẫn nội trợ. Chỉ cần tạt ngang chợ mua gói bột đổ bánh xèo, bên trong có gói bột nghệ về hòa với nước, sơ chế tôm thịt, chỉ 15 phút sau đã có cái bánh xèo nói hổi. Trong khi chờ bánh giòn sẽ xử lý gọn mớ giá và rau sống.
Nhiều người ăn bánh xèo thường phải chấm nước tương, gồm ban heo, thịt heo xay nấu sệt với đậu phộng xay. Thêm chén mắm ớt tỏi chanh đường hòa vào nữa là đủ vị.
Người miền Trung thường ăn bánh xèo cuốn bánh tráng lề, mềm, dẻo thơm được bảo quản trong lớp lá chuối. Có ông cậu ở miền Nam ra Trung chơi, sáp vào lại cuốn bánh xèo kiểu miền Nam với lá cải cay...
Bánh xèo cá kình đặc trưng xứ đầm phá
Có những ngày mưa miền Trung lê thê, ăn bánh xèo nhưn tôm thịt chưa đã muốn đổi vị thì đừng quên món bánh xèo cá kình mang phong vị xứ đầm phá Tam Giang.
Nhớ bánh xèo cá kình là nhớ những mùa lụt trọ học ở Huế. Nhớ mệ Huế ngồi thu lu giữa chợ chiều vì lạnh, với mớ cá kình vừa đánh lên ở đầm Chuồn. Con cá kình nước lợ da vàng bóng, tươi cứng, mắt đen trong veo được các mệ hướng dẫn để nguyên, không cắt đuôi kẻo đắng, để nguyên cả bộ lòng cá, cứ thế “xèo” lên...
Cũng với ít mỡ nóng trong chảo, đặt cá vào lòng chảo nóng sau đó rưới bột lên cá, và “xèo” một vòng bột mỏng quanh chảo. Đậy nắp lại riêu lửa, cá sẽ vừa độ chín tới còn bánh thì vừa giòn.
Với bánh xèo cá kình, chỉ cần bẻ miếng bánh giòn rụm, dẻ thêm miếng cá thơm lưng, ngọt lịm bên trên cuốn lại với nhau và chấm vào chén mắm rin xắt ớt. Chỉ vậy thôi là đủ ngon ngậm nghe ngày mưa gió tơi bời...
Có điều không phải ai đến Huế, ở Huế cũng biết món bánh xèo đặc trưng đầm phá này. Bánh xèo cá kinh giờ đã vào tận quán xá ở trung tâm thành phố Huế. Nhưng không hiểu sao, muốn thưởng thức món bánh đặc biệt này, tôi lại lọ mọ lần mò ra tận cánh đầm phá để thưởng thức...
Nếu có dịp đến Huế, bạn hãy trực chỉ hướng đầm Chuồn, để leo lên những chiếc chòi giữa đầm thưởng thức bánh xèo cá kình nức tiếng... Thêm trời mưa mưa lất phất nữa thì không còn gì tuyệt hơn...

Miền Trung trời mưa thì đổ bánh xèo, miền Nam lúc nào thèm là đổ không cần nắng hay mưa, bánh xèo ăn ít ngán vì nhiều rau và bánh dòn rụm. Nhìn thèm quá.